Przeczytaj
Podstawową funkcją układu wydalniczego jest usuwanie zbędnych produktów przemiany materii z organizmu. Mechanizm ten wiąże się z regulacją objętości wody i składu jonowego płynów ustrojowych w ustroju, co umożliwia utrzymanie homeostazyhomeostazy. Niektóre zbędne produkty przemiany materii mogą być usuwane niezależnie od nerek – np. kwas moczowykwas moczowy, woda czy sole mineralne wydalane są również przez skórę, a dwutlenek węgla przez płuca. Natomiast mocznikmocznik, zbędny produkt deaminacji aminokwasów, może być usuwany przy układu wydalniczego. Gdy ten nie działa prawidłowo, w ustroju gromadzi się wiele szkodliwych substancji, czego skutkiem może być poważna choroba, a nawet zagrożenie życia.
Wybrane choroby układu wydalniczego
Niewydolność nerek
Nieleczone schorzenia układu wydalniczego mogą prowadzić do niewydolności nerek, objawiającej się ograniczeniem ich wydajności. Choroba ta może również wystąpić w przebiegu nadciśnienia tętniczego lub cukrzycy.
Niewydolność nerek może mieć charakter ostry lub przewlekły.
Dializa
Zanim dokona się przeszczepu nerki, pacjent zmuszony jest regularnie stosować dializydializy. Więcej na ten temat w lekcji pt. „Hemodializa i dializa otrzewnowa”.
Profilaktyka chorób układu wydalniczego
Podstawową zasadą profilaktyki chorób układu wydalniczego jest właściwa higiena osobista, która minimalizuje ryzyko infekcji bakteryjnych cewki moczowej lub pęcherza moczowego. Ważnym jej aspektem jest też regularne opróżnianie pęcherza moczowego − niewskazane jest wstrzymywanie moczu. Istotna jest również dieta: należy spożywać dużo płynów, w szczególności wody, oraz unikać nadmiaru soli w potrawach.
Ważne! Warto wykonywać regularne (przynajmniej coroczne) badania moczu, które pozwolą wykryć nieprawidłowości w pracy nerek i zapobiec rozwojowi ich niewydolności.
Słownik
(gr. diálysis − rozdzielanie) zabieg usuwania zbędnych produktów przemiany materii z organizmu poprzez filtrację krwi (hemodializa) lub płynu przez otrzewną (dializa otrzewnowa)
(gr. homoíos − równy; stásis − trwanie) stan równowagi ustroju względem środowiska zewnętrznego
końcowy produkt przemiany związków azotowych (m.in. białek i kwasów nukleinowych); powstaje w wątrobie, a wydalany jest wraz z moczem jako zbędny produkt przemiany materii
substancja będąca końcowym produktem przemiany białek w procesie deaminacji aminokwasów; powstaje w wątrobie, a wydalany jest wraz z moczem jako zbędny produkt przemiany materii