Przeczytaj
BezrobocieBezrobocie jest zjawiskiem społecznym, w którym część osób chcących pracować nie może znaleźć zatrudnienia. Zjawisko to wpływa też na gospodarkę danego kraju, ponieważ nie są w pełni wykorzystywane zasoby kapitału ludzkiego.
Fazy bezrobocia według modelu psychologicznego Jahody i Lazarsfelda
Według modelu Jahody i Lazarsfelda można mówić o kilku fazach, które przeżywa człowiek w związku z utratą pracy.
W tym czasie osoba godzi się z rzeczywistością i szuka pracy w nowym środowisku. Uważa, że jej poszukiwania jako osoby uczciwej i pracowitej szybko zakończą się sukcesem., Faza 4: Pesymizm i rezygnacja Stanami dominującymi są tu negatywne reakcje emocjonalne oraz pojawienie się problemów zdrowotnych i finansowych.
W miarę kolejnych odmów osobę ogarnia pesymizm. Jest w stanie psychicznie wytrzymać tylko ograniczoną liczbę odmów i niepowodzeń. Potem popada w depresję, zwłaszcza jeśli towarzyszy jej powolna utrata oszczędności oraz świadomość staczania się, popadania np. w alkoholizm., Faza 5: Fatalizm i apatia, czyli dostosowywanie się do rzeczywistości Człowiek ma poczucie beznadziejności, izoluje się społecznie, redukuje życiowe oczekiwania.
Z czasem może to nawet oznaczać utratę dachu nad głową i bezdomność lub ucieczkę w choroby, nałogi, a nawet dążenie do śmierci.
Oczywiście nie każdy przechodzi fazy od 1 do 5. Jest możliwość cofnięcia z fazy 4 do 3 czy 3 do 2. Wiele zależy od pomocy, jaką otrzyma bezrobotnybezrobotny.
Pomiar bezrobocia
W przypadku państwa polskiego bezrobocie mierzone jest przez Główny Urząd Statystyczny na dwa sposoby:
Stopa bezrobocia rejestrowanegoStopa bezrobocia rejestrowanego – obliczana jest na podstawie danych uzyskanych przez GUS od powiatowych urzędów pracy. Jest to stosunek udziału osób bezrobotnych zarejestrowanych w PUP w stosunku do ludności aktywnej zawodowo z wyłączeniem pracowników jednostek budżetowych prowadzących działalność w zakresie obrony narodowej i bezpieczeństwa publicznego. Stopa bezrobocia rejestrowanego zwykle jest mniejsza od stopy bezrobocia rzeczywistego. Wynika to stąd, że nie wszyscy bezrobotni rejestrują się w urzędach pracy lub uzyskują z urzędu odpowiedź odmowną w sprawie zarejestrowania z powodu braków formalnych w dokumentacji.
Na podstawie reprezentacyjnego Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) realizowanego w Polsce co kwartał. Jest ono przeprowadzane od 1992 r. według metody Międzynarodowej Organizacji Pracy. Polega ona na badaniu ankietowym ogólnopolskiej próby gospodarstw domowych. Zgodnie z metodyką BAEL, osobą pracującą jest osoba, która w danym tygodniu pracowała przez minimum 1 godzinę bez względu na rodzaj pracy.
Bezrobocie w Polsce
Problem bezrobocia w Polsce pojawił się w okresie transformacji systemowej.
Wprowadzenie planu Balcerowicza spowodowało duży wzrost bezrobocia w latach 1990–1994 (16,9% w lipcu 1994 r.), którego nikt nie przewidywał. Owszem, Leszek Balcerowicz mówił o kilkuprocentowym bezrobociu, ale nie kilkunastoprocentowym.
Po 1994 r. bezrobocie powoli spadało, aby w sierpniu 1998 r. uzyskać próg 9,5%. Potem znowu wzrastało i powoli zmniejszało swój poziom po wejściu Polski w struktury Unii Europejskiej. Kolejna fala zwiększająca poziom bezrobocia pojawiła się w wyniku kryzysu gospodarczego 2008–2009 i trwała aż do 2013 r. Od tego czasu poziom bezrobocia w Polsce maleje, a nawet słyszy się o braku rąk do pracy i konieczności sprowadzania pracowników spoza krajów UE.
Poniżej przedstawiono poziom bezrobocia w wybranych miesiącach od 2002 do 2020 roku.
Stopa bezrobociaStopa bezrobocia w Polsce w wybranych miesiącach w latach 2002–2020
Rok | Styczeń | Kwiecień | Lipiec | Październik | Grudzień |
|---|---|---|---|---|---|
2020 | 5,5 | – | – | – | – |
2019 | 6,1 | 5,6 | 5,2 | 5,0 | 5,2 |
2018 | 6,8 | 6,3 | 5,8 | 5,7 | 5,8 |
2017 | 8,5 | 7,6 | 7,0 | 6,6 | 6,6 |
2016 | 10,2 | 9,4 | 8,5 | 8,2 | 8,2 |
2015 | 11,9 | 11,1 | 10,0 | 9,6 | 9,7 |
2014 | 13,9 | 13,0 | 11,8 | 11,3 | 11,4 |
2013 | 14,2 | 14,0 | 13,1 | 13,0 | 13,4 |
2012 | 13,2 | 12,9 | 12,3 | 12,5 | 13,4 |
2011 | 13,1 | 12,8 | 11,8 | 11,8 | 12,5 |
2010 | 12,9 | 12,4 | 11,5 | 11,5 | 12,4 |
2009 | 10,4 | 10,9 | 10,7 | 11,1 | 12,1 |
2008 | 11,5 | 10,3 | 9,2 | 8,8 | 9,5 |
2007 | 15,1 | 13,6 | 12,1 | 11,3 | 11,2 |
2006 | 17,5 | 17,2 | 15,7 | 14,9 | 14,8 |
2005 | 19,4 | 18,7 | 17,9 | 17,3 | 17,6 |
2004 | 20,6 | 19,9 | 19,3 | 18,7 | 19,0 |
2003 | 20,6 | 20,3 | 19,6 | 19,3 | 20,0 |
2002 | 20,1 | 19,9 | 19,4 | 19,5 | 20,0 |
Źródło: GUS, Bezrobocie rejestrowane, dostępny w internecie: stat.gov.pl [dostęp 25.02.2020 r.].
Słownik
sytuacja, w której osoby chętne do pracy i chcące pracować nie mogą jej znaleźć
to osoba chętna i zdolna do podjęcia zatrudnienia, która:
nie jest nigdzie zatrudniona/nie ma dochodu miesięcznego w wysokości m.in. ½ minimalnego wynagrodzenia;
nie prowadzi własnej działalności gospodarczej;
nie uczy się w szkole ani nie jest studentem;
ukończyła 18 lat, ale nie osiągnęła wieku emerytalnego;
nie jest właścicielem gospodarstwa rolnego o powierzchni powyżej 2 ha;
nie jest tymczasowo aresztowana ani nie odbywa kary więzienia;
nie ma prawa do renty, emerytury ani żadnego innego zasiłku czy świadczenia
wielkość z dziedziny statystyki pokazująca nasilenie bezrobocia w danej społeczności
stosunek udziału osób bezrobotnych zarejestrowanych w PUP w stosunku do ludności aktywnej zawodowo z wyłączeniem pracowników jednostek budżetowych prowadzących działalność w zakresie obrony narodowej i bezpieczeństwa publicznego