Przeczytaj
Czym dla psychologii społecznej są relacje międzyludzkie?
Psychologia społecznaPsychologia społeczna jest nauką empiryczną z pogranicza psychologii i socjologii, której głównym zainteresowaniem jest wpływ społecznywpływ społeczny. Dla psychologa społecznego ważne jest nie tylko zachowanie jednostek, ale też ich myśli i uczucia. Wpływ społeczny jest zatem nie tylko celowym nakłanianiem innych osób do konkretnego działania – sama tylko obecność ludzi lub myślenie o nich wpływa na jednostkę. Właśnie to założenie, że pomiędzy jednostką i jej otoczeniem jest ścisły związek, jest podstawą psychologii społecznej.
Jako nauka z pogranicza socjologii i psychologii czerpie wiedzę z obu tych nauk. Bazując na metodach badań socjologicznych, zajmuje się relacjami człowieka z innymi ludźmi, natomiast z psychologii czerpie wiedzę na temat mechanizmów funkcjonowania pojedynczej osoby.
Jako nauka empiryczna za prawdziwe przyjmuje tylko prawa, które zostały potwierdzone wynikami badań empirycznych. Jednak specyfiką psychologii społecznej jest to, że badań i wniosków odnoszących się do społeczności w jednym kraju nie zawsze można odnieść do społeczności innego terytorium, choćby ze względu na różnice kulturowe.
Psychologia społeczna jako nauka wyodrębniła się jako gałąź psychologii dopiero w latach 30. XX wieku wraz z rozwojem badań eksperymentalnych prowadzonych przez Kurta Lewina. W Polsce początek zainteresowań tą dziedziną datowany jest na rok 1959, kiedy to ukazało się dzieło Wprowadzenie do psychologii społecznej Stefana Baleya. Jest to więc nauka stosunkowo młoda.
Psycholodzy społeczni nie tworzą, przynajmniej na razie, żadnej jednolitej teorii wyjaśniającej wszystkie lub większość wpływów społecznych, jakie ludzie na siebie nawzajem wywierają. Sformułowali za to wiele pytań, na które starają się znaleźć odpowiedź.
Pytania te dotyczą m.in.:
motywacji społecznychmotywacji społecznych,
pojęcia człowieka o świecie społecznympojęcia człowieka o świecie społecznym,
wiedzy człowieka o samym sobiewiedzy człowieka o samym sobie,
moralnościmoralności,
uczućuczuć,
postaw i zachowań ludzkichpostaw i zachowań ludzkich,
wywierania wpływu na innychwywierania wpływu na innych,
relacji człowieka z innymi ludźmirelacji człowieka z innymi ludźmi,
relacji zarówno wewnątrz grupy, jak i między jednostką a grupą oraz między grupami,relacji zarówno wewnątrz grupy, jak i między jednostką a grupą oraz między grupami,
zróżnicowania płci.zróżnicowania płci.
Szukając odpowiedzi na swoje pytania, psycholodzy społeczni tworzą teorie wyjaśniające pojedyncze zjawiska (np. jak obecność kobiety wpływa na męski dotąd zarząd firmy) lub typy zachowań (np. agresywne). Jednocześnie psychologia społeczna bierze pod uwagę, że człowiek wpływa, często świadomie, na otoczenie i może je zmieniać, może też zmieniać samego siebie, pracując nad sobą.
W psychologii społecznej można wyróżnić kilka podejść teoretycznych, które zostały przedstawione na schemacie.
Charakterystyka podstawowych perspektyw teoretycznych psychologii społecznej
Psychologia społeczna ma zastosowanie w wielu dziedzinach życia. Przykładowe zastosowania to:
polityka – wpływanie na ludzi podczas kampanii wyborczych i nakłanianie ich do głosowania na wybranych kandydatów;
rozmowy kwalifikacyjne czy biznesowe – znajomość podstaw psychologii społecznej pomaga w wywieraniu odpowiedniego wrażenia na rozmówcach oraz osiąganiu celów biznesowych;
marketing – obecnie większość reklam jest opracowywana w oparciu o osiągnięcia psychologii społecznej.
Słownik
psycholog amerykański i autor podręczników do psychologii społecznej, znany m.in. z eksperymentu „klasy z puzzli”
efekt, który wpływa na odbieranie danej osoby według pierwszego wrażenia, jakie na nas zrobiła
utrzymywanie się pierwotnych przekonań, nawet wówczas, gdy zostały one podważone
umysłowe sposoby myślenia, dzięki którym możemy wydawać sądy w sposób szybki i efektywny, tzw. drogi na skróty; wnioski wyciągane w ten sposób nie zawsze są poprawne
badanie sposobu tworzenia przez człowieka obrazu innych ludzi i wyciąganie wniosków na ich temat
sposób, w jaki ludzie selekcjonują, interpretują, zapamiętują i wykorzystują płynące z otoczenia informacje i na ich podstawie podejmują decyzje oraz budują własną wiedzę o świecie; sposób myślenia człowieka o świecie społecznym i o sobie oraz jego wpływ na formułowanie sądów i podejmowanie decyzji
dziedzina nauki łącząca psychologię z socjologią, która bada, w jaki sposób obecność i działania innych ludzi wpływają na psychikę człowieka; nauka empiryczna z pogranicza psychologii i socjologii, której głównym zainteresowaniem jest wpływ społeczny
zjawisko, które polega na tym, że oczekując spełnienia się pewnych zachowań/wydarzeń, swoim działaniem doprowadzamy do ich spełnienia
wiedza na temat samego siebie, sposób myślenia o sobie
schematy, według których wiedza w naszym umyśle zorganizowana jest w określony sposób oparty na naszych doświadczeniach, rodzaju przeżytych zdarzeń, spotkanych osób czy obiektów
proces, w wyniku którego człowiek zmienia swoje uczucia, zachowania czy zdanie na konkretne tematy na skutek oddziaływania innych osób, ich zachowania czy też opinii