Rozwój geologiczny Polski przyczynił się do powstania złóż surowców mineralnychsurowce mineralnesurowców mineralnych. Rudy żelaza znajdujące się na platformie wschodnioeuropejskiej powstały w prekambrze; w Polsce znajdują się na terenie Suwałk (na wyniesieniu mazursko‑suwalskim). Rudy żelaza są złożami metamorficznymi, które występują w skałach podłoża krystalicznego platformy. W okresie karbonu (paleozoik) tereny Polski porastała bujna roślinność z uwagi na panujący wilgotny i ciepły klimat. Z materii, która obumarła i była pozbawiona dostępu do tlenu, powstał węgiel kamienny. Najważniejszymi złożamizłoże mineralnezłożami węgla kamiennego występującymi na terenie Polski są te znajdujące się na terenie zapadliska śląsko‑krakowskiego, na platformie zachodnioeuropejskiej. Węgiel kamienny występuje również w Zagłębiu Lubelskim, Zagłębiu Dolnośląskim i w Sudetach. W okresie permu na przedpolu Sudetów znajdował się zbiornik morski; w wyniku akumulacji osadów okruchowych pochodzących z niszczenia gór – łupków miedzionośnych – na terenie monokliny przedsudeckiej powstały złoża miedzi. Łupki bogate są w minerał metalu, który odgrywa ważną rolę w gospodarce Polski. W okresie permu w niecce szczecińskiej powstała ropa naftowa oraz sól kamienna w środkowej części wału kujawsko‑pomorskiego.

R7NbZwOOFRIMk

Zdjęcie przedstawia kawałek minerału - jest szary, stosunkowo gładki.

RxOWrYUXrTkQX

Na zdjęciu jest kawałek węgla kamiennego - jest szaroczarny, ma metaliczny połysk.

R1T2BzGHm91AE

Na zdjęciu są żółte kawałki siarki. Siarka jest krucha.

RQ7WJUTUDyNhn

Na zdjęciu w szklanej, zakorkowanej butelce jest pewna ilość brązowego surowca. To ropa naftowa. Jest płynna.

W północno‑wschodniej krawędzi zapadliska śląsko‑krakowskiego w wyniku procesów hydrotermalnych powstały złoża rudy cynku i ołowiu w triasowych skałach węglowych. W okresie jury część Polski znajdowała się pod powierzchnią morza, a w wyniku akumulacji osadów powstały złoża żelaza, które znajdują się obecnie w obrębie monokliny śląsko–krakowskiej, w niecce łódzkiej i w otoczeniu Gór Świętokrzyskich; złoża na tych obszarach nie są już eksploatowane z uwagi na niewielką zawartość żelaza. W kenozoiku na terenie Polski powstało wiele surowców mineralnych. Na przedpolu Karpat, w zapadlisku przedkarpackim, długo utrzymywał się zbiornik morski; w wyniku intensywnego parowania osadziły się pokłady soli kamiennej, gipsu (przy udziale bakterii w gipsie powstała siarka rodzima) i anhydrytu; zaś z obumierającej materii organicznej na dnie morza powstał gaz ziemny i ropa naftowa. Wymienione złoża występują na terenie fałdowych Karpat Zewnętrznych. W trzeciorzędzie na platformie zachodnioeuropejskiej panowały warunki lądowe; w wilgotnym i ciepłym klimacie rozwinęła się bujna roślinność, a z materii organicznej nagromadzonej w obniżeniach powstał węgiel brunatny.

Słownik