Przeczytaj
Od końca XX w. zauważono, że średnia temperatura na Ziemi będzie wzrastać o 1,7°C na każde sto lat. Taki wzrost temperatury powietrza ma swoje przyczyny zarówno w działaniach antropogenicznych, jak i geofizycznych. Do zbadania globalnego ocieplenia Ziemi niezbędna jest wiedza, w jakim stopniu człowiek przyczynia się do zmian klimatycznych. Konieczne jest również zbadanie prawidłowości dotyczących zmian klimatu. Takie działania podejmuje Międzynarodowy Zespół ds. Zmian Klimatu (IPCC).
![Na mapie świata przedstawiono anomalie termiczne w latach 1999‑2008. Najwyższa temperatura obejmuje półkulę północną, szczególnie północne krańce, a także Europę i większą część Azji - temperatury do 1 do 2 stopni. Obszar z wysoką temperaturą obejmuje także część Antarktydy na północnych krańcach w części zachodniej. Na wschód od tego obszaru jest zaznaczony obszar z temperaturą ujemną - około -0,5 do -1 stopnia. Obszary nieznacznie poniżej 0 stopni są także na Pacyfiku, na zachód od Ekwadoru i przy wschodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych (powyżej Florydy).](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1Inbf7hhmyN6/1657205460/ajN0hjVjTOMg4WCp2nyKNq39ivuqgl0l.png)
Z badań IPCC wynika, że w porównaniu do czynników naturalnych, czyli erupcji wulkanów oraz zmian zachodzących w atmosferze Słońca, to działalność człowieka najbardziej wpływa na zmiany klimatu. Dowodem na to jest zwiększająca się ilość gazów cieplarnianych w atmosferze, co wiąże się z okresem industrialnym. Uwzględniając średnią temperaturę powietrza w latach 1860‑1900, oszacowano, że aktualna średnia temperatura wzrosła od tamtego czasu o 0,75 °C.
![Wykres zależności anomalii temperatury w latach 1860‑2000. Na osi Y są wartości temperatury od -0,6 do 0,6 stopnia. Na wykresie są dwie krzywe z licznymi wahaniami. Jedna krzywa dotyczy średniej rocznej, druga średniej pięcioletniej. Krzywa średniej pięcioletniej biegnie na krzywej średniej rocznej. Do roku 1980 wartości temperatury z niewielkimi odchyleniami są poniżej zera. Od roku 1980 do 2000 krzywe biegną powyżej zera stopni aż do prawie 0,6 stopnia Celsjusza. Najniższą wartością na krzywej średniej rocznej jest -0,6 stopnia w 1860 roku.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/Ru77vdZpQvVZX/1657205460/2SM2catSqlP5NDCQWeSHgffqVhbgC7OQ.png)
Na ocieplenie klimatu wpływ ma też zjawisko El NinoEl Nino. Wszystkie te czynniki wzajemnie nakładając się na siebie, prowadzą do występowania globalnego ocieplenia, którego wystąpienie niesie za sobą poważne konsekwencje dla życia człowieka oraz dla otaczającego go środowiska.
Przyczyny zmian klimatu
Globalne ocieplenie na kuli ziemskiej przejawia się:
cofaniem się lodowców górskich,
podnoszenie się poziomu oceanów,
częstszymi ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi,
coraz częstszym występowaniem susz.
Czy wiesz, że w dziejach Ziemi występowały przeplatające się cykle ocieplenia (interglacjały) i ochłodzenia (glacjały) na naszej planecie? Poświadczeniem tej tezy są badania rdzeniowe lodowców na Antarktydzie, na których podstawie określono, że w przeciągu 800 tysięcy lat na Ziemi zaszło osiem cykli glacjalnych, po których następowały interglacjały, czyli ocieplenia. Badania dowodzą, że w okresie jury gwałtowny wzrost gazów cieplarnianych był powiązany z podwyższeniem się średniej temperatury powietrza o 5°C. Skutkiem tego zjawiska było m.in. masowe wymieranie organizmów.
![Zdjęcie przedstawia rozległy, płaski teren pozbawiony drzew. Graniczy on z gęstym lasem.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/Ru0e82XsHGRUx/1657205461/O1f6nXXpYghSOde1dJGrofvRv3LOelwU.jpg)
Skutki globalnego ocieplenia
Powszechne badania dotyczące zmian klimatycznych sprowadzają się do opisania efektów globalnego ocieplenia. Negatywnymi aspektami tego zjawiska mogą być: susze, zwiększenie występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych, zmianę cyrkulacji powietrza na Ziemi. Kolejnymi negatywami jest zwiększenie liczby obszarów z deficytem wody, co wiąże się z migracjami i kryzysem ekonomicznym poszczególnych państw. Poważnym skutkiem towarzyszącym postępującemu globalnemu ociepleniu jest występowanie i mutacja nowych chorób oraz wzrost śmiertelności z nimi związany. Niektóre symulacje odnoszą się do wzrostu gęstości zaludnienia spowodowanej migracjami. Bardzo niepokojącymi przewidywaniami może być zmniejszenie koncentracji ozonu w atmosferze oraz zmniejszenie zawartości tlenu w oceanach oraz ich zakwaszenie, co wiąże się ze zwiększeniem koncentracji COIndeks dolny 22w atmosferze i oceanach.
![Na zdjęciu jest płaski, pustynny teren. Na pierwszym planie stoją niskie zabudowania w kolorze piasku. Pomiędzy nimi rosną pojedyncze drzewa. Za licznymi budynkami jest rozległy piaszczysty teren, na którym gdzieniegdzie rosną drzewa.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1IvlxmmRpDF9/1657205461/24NlxhEFccriKuY8HF8WcJ3NysydmJ17.jpg)
Słownik
zmienny, ciepły prąd morski pojawiający się we wschodniej części strefy równikowej Oceanu Spokojnego przy zmianie cyrkulacji pasatowej ze wschodniej na zachodnią; El Nino płynie przy wybrzeżu Ameryki Południowej