Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Od końca XX w. zauważono, że średnia temperatura na Ziemi będzie wzrastać o 1,7°C na każde sto lat. Taki wzrost temperatury powietrza ma swoje przyczyny zarówno w działaniach antropogenicznych, jak i geofizycznych. Do zbadania globalnego ocieplenia Ziemi niezbędna jest wiedza, w jakim stopniu człowiek przyczynia się do zmian klimatycznych. Konieczne jest również zbadanie prawidłowości dotyczących zmian klimatu. Takie działania podejmuje Międzynarodowy Zespół ds. Zmian Klimatu (IPCC).

R1Inbf7hhmyN6
Anomalie termiczne w latach 1999‑2008
Źródło: dostępny w internecie: wikipedia.org, domena publiczna.

Z badań IPCC wynika, że w porównaniu do czynników naturalnych, czyli erupcji wulkanów oraz zmian zachodzących w atmosferze Słońca, to działalność człowieka najbardziej wpływa na zmiany klimatu. Dowodem na to jest zwiększająca się ilość gazów cieplarnianych w atmosferze, co wiąże się z okresem industrialnym. Uwzględniając średnią temperaturę powietrza w latach 1860‑1900, oszacowano, że aktualna średnia temperatura wzrosła od tamtego czasu o 0,75 °C.

Ru77vdZpQvVZX
Globalne zmiany temperatury
Źródło: dostępny w internecie: wikipedia.org, licencja: CC 0 1.0.

Na ocieplenie klimatu wpływ ma też zjawisko El NinoEl NinoEl Nino. Wszystkie te czynniki wzajemnie nakładając się na siebie, prowadzą do występowania globalnego ocieplenia, którego wystąpienie niesie za sobą poważne konsekwencje dla życia człowieka oraz dla otaczającego go środowiska.

bg‑lime

Przyczyny zmian klimatu

Globalne ocieplenie na kuli ziemskiej przejawia się:

  • cofaniem się lodowców górskich,

  • podnoszenie się poziomu oceanów,

  • częstszymi ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi,

  • coraz częstszym występowaniem susz.

Ciekawostka

Czy wiesz, że w dziejach Ziemi występowały przeplatające się cykle ocieplenia (interglacjały) i ochłodzenia (glacjały) na naszej planecie? Poświadczeniem tej tezy są badania rdzeniowe lodowców na Antarktydzie, na których podstawie określono, że w przeciągu  800 tysięcy lat na Ziemi zaszło osiem cykli glacjalnych, po których następowały interglacjały, czyli ocieplenia. Badania dowodzą, że w okresie jury gwałtowny wzrost gazów cieplarnianych był powiązany z podwyższeniem się średniej temperatury powietrza o 5°C. Skutkiem tego zjawiska było m.in. masowe wymieranie organizmów.

Ru0e82XsHGRUx
Postępująca deforestacja w Brazylii
Źródło: autor zdjęcia: Ibama, dostępny w internecie: wikipedia.org, licencja: CC BY 2.0.

Skutki globalnego ocieplenia

Powszechne badania dotyczące zmian klimatycznych  sprowadzają się do opisania efektów globalnego ocieplenia. Negatywnymi aspektami tego zjawiska mogą być: susze, zwiększenie występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych, zmianę cyrkulacji powietrza na Ziemi. Kolejnymi negatywami jest zwiększenie liczby obszarów z deficytem wody, co wiąże się z migracjami i kryzysem ekonomicznym poszczególnych państw. Poważnym skutkiem towarzyszącym postępującemu globalnemu ociepleniu jest występowanie i mutacja nowych chorób oraz wzrost śmiertelności z nimi związany. Niektóre symulacje odnoszą się do wzrostu gęstości zaludnienia spowodowanej migracjami. Bardzo niepokojącymi przewidywaniami może być zmniejszenie koncentracji ozonu w atmosferze oraz zmniejszenie zawartości tlenu w oceanach oraz ich zakwaszenie, co wiąże się ze zwiększeniem koncentracji COIndeks dolny 2w atmosferze i oceanach.

R1IvlxmmRpDF9
Pustynnienie gruntów w Mali
Źródło: autor zdjęcia: Ferdinand Reus, dostępny w internecie: wikipedia.org, licencja: CC BY-SA 2.0.

Słownik

El Nino
El Nino

zmienny, ciepły prąd morski pojawiający się we wschodniej części strefy równikowej Oceanu Spokojnego przy zmianie cyrkulacji pasatowej ze wschodniej na zachodnią; El Nino płynie przy wybrzeżu Ameryki Południowej