Rozwój społeczno‑gospodarczy na świecie wpływa na poziom życia ludności zamieszkującej określone państwo. W krajach wysoko rozwiniętych istnieje zwykle swobodny i szeroki dostęp do wielu dóbr i usług, ale również tam występują dysproporcje społeczne. Wiele ludzi na świecie żyje w skrajnej nędzy. Istnieje sporo czynników, które wpływają na poziom rozwoju społeczno‑gospodarczego. Dzieli się je na:

R1BlFkcuAcWVH

Zdjęcie przedstawia ulicę, przy której stoją niskie, niewielkie, zniszczone domy. Przykryte są blachą. Przed domami są czarnoskórzy ludzie i coś sprzedają. Są też kupujący. Na ulicy stoi kilka aut. Za jednym rzędem budynków jest teren zielony.

Podział państw ze względu na poziom rozwoju społeczno‑gospodarczego jest trudny, ponieważ nie ma wskaźników pozwalających odzwierciedlić rzeczywiste sytuacje w krajach, jak np. sytuacja społeczno‑ekonomiczna ludności zamieszkującej określony obszar lub region (np. liczba osób przypadająca na jednego lekarza).

Produkt Krajowy BruttoProdukt Krajowy Brutto (PKB)Produkt Krajowy Brutto (w skrócie PKB) wyliczany jest w dolarach USA na jednego mieszkańca, a jego wartość uzależniona jest od kursu waluty danego kraju w stosunku do dolara. Jeżeli kurs jest zawyżony, to PKB ma niższą wartość. Porównując PKB, otrzymujemy poziom wzrostu gospodarczego. PKB jest to wartość wyprodukowanych na terytorium państwa usług niematerialnych i dóbr materialnych, które są pomniejszone o koszty materialne i koszty zakupu usług obcych niematerialnych. Wskaźnik PKB nie uwzględnia wartości dóbr i usług, które zostały wyprodukowane i nie zostały zarejestrowane z uwagi na unikanie podatków (tzw. szara strefa), skutków ubocznych (np. degradacja środowiska), wartości codziennej pracy (np. w gospodarstwach domowych) czy czasu wolnego. Wyżej wymienione elementy, które nie znajdują się we wskaźniku PKB, są pomijane ze względu na ich niemierzalny charakter oraz specyfikę.

RbYwbOeRnpN2C

Mapa świata przedstawia kraje z wartością PKB. Wyróżniają się Stany Zjednoczone z wartością powyżej 20 bilionów dolarów. W przedziale od 5 do 10 bilionów mieszczą się Chiny. Następnie w przedziale od 1 do 5 bilionów są: Kanada, meksyk, Brazylia, Rosja, Indie, Indonezja, Australia, Hiszpania, Wielka Brytania, Francja, Niemcy, Włochy. Najniższa wartość PKB, poniżej 5 miliardów, jest w Gujanie, Surinam, w Liberii, Sierra Leone, Sudanie Południowym, Republice Środkowoafrykańskiej.

Jednym z najczęściej stosowanych wskaźników związanych z PKB jest przeliczenie na jednego mieszkańca. Wadą tego kryterium jest fakt, iż w krajach arabskich wysoki wskaźnik PKB na osobę nie oznacza wysokiego poziomu życia mieszkańców, ponieważ duże zyski pochodzące ze sprzedaży surowców trafiają do władców państw i nie mają wpływ na zwiększenie poziomu życia mieszkańców. Wskaźnik PKB na jedną osobę w przeliczeniu na dolary USD wyróżnia trzy grupy krajów:

• kraje wysoko rozwinięte gospodarczo - PKB > 15 000 USD/os.,

• kraje średnio rozwinięte gospodarczo - PKB 2 000‑15 000 USD/os.,

• kraje słabo rozwinięte gospodarczo - PKB < 2 000 USD/os.

RVDwkbERASWnN

Mapa świata przedstawia PKB na jednego mieszkańca w 2018 roku w poszczególnych krajach. Powyżej 60 000 jest między innymi w USA, Norwegii, na Islandii, w Irlandii, w Luksemburgu, Katarze, Singapurze. Najniższa wartość PKB - między 1000 a 2500 dotyczy Nikaragui, Indii, Pakistanu, Kirgistanu, Uzbekistanu, Bangladeszu, Birmy, Kambodży, Mauretanii, Nigerii, Ghany, Wybrzeża Kości Słoniowej, Zimbabwe, Zambii, Tanzanii, Kenii.

Słownik