Przeczytaj
Z roku na rok wyławiamy z mórz i oceanów coraz więcej ryb – obecnie to już 80‑90 milionów ton. Z ryb morskich najwięcej łowimy m.in. (2017):
dorszowatych - 27,3 tys. ton
szprot - 70 tys. ton
śledzi - 43 tys. ton
Największe łowiskałowiska świata występują w okolicy tzw. żyznych wód (czyli miejsc
o najlepszych warunkach dla rozwoju organizmów wodnych). Żyzne wody występują
w miejscu mieszania się wód ciepłych (pokarm) i zimnych (tlen). Najkorzystniejszymi obszarami dla rybołówstwa:
miejsca występującego upwellingupwelling (zjawisko mieszania się chłodnych wód głębinowych, zawierających substancje odżywcze, z cieplejszymi wodami powierzchniowymi),
płytkie, dobrze nasłonecznione i natlenione wody szelfowe, które są bogate w roślinność i plankton (pochodzi z nich większość światowych połowów),
miejsca, gdzie spotykają się ciepłe i zimne prądy morskie (woda jest tu dobrze natleniona i zawiera dużo planktonu).
Biorąc pod uwagę właściwości fizykochemiczne wód morskich, a przede wszystkim warunki termiczne, oddalenie od lądów i globalny układ prądów morskich, można wskazać najbardziej żyzne obszary oceanów, które charakteryzują się wysoką wydajnością łowisk. Są to:
obszary Oceanu Spokojnego u zachodnich wybrzeży Ameryki Południowej, przez które przepływa zimny Prąd Peruwiański, gdzie silny upwelling przybrzeżny unosi ku powierzchni oceanu ogromne masy planktonu głębinowego;
Atlantyk u wschodnich wybrzeży Ameryki Południowej, gdzie Prąd Falklandzki miesza się z Brazylijskim;
obszary północnego Atlantyku (gdzie ciepły Prąd Zatokowy zderza się z prądami zimnymi – Labradorskim i Grenlandzkim), a zwłaszcza akweny mórz: Północnego, Norweskiego, Barentsa i Baffina oraz cieśnin w rejonie Grenlandii i Islandii (Davisa i Duńskiej);
wody szelfowe Oceanu Spokojnego i Oceanu Atlantyckiego u wybrzeży Stanów Zjednoczonych i Kanady (występujący upwelling i zimny Prąd Kalifornijski na Pacyfiku);
wody mórz: Ochockiego, Japońskiego, Żółtego i Południowochińskiego oraz wody Pacyfiku u wybrzeży Japonii, Kuryli i Kamczatki (w tym rejonie zderzają się prądy morskie Kuro Siwo – ciepły i Oja Siwo – zimny);
wody szelfowe Zatoki Bengalskiej i Morza Arabskiego u wybrzeży Indii w strefie występowania zmiennego prądu monsunowego;
zachodnie wybrzeżach Afryki Południowej, strefa upwellingu;
wody mórz śródlądowych – Śródziemnego, Czarnego i - w mniejszym stopniu - Bałtyckiego;
wody u wybrzeży Antarktydy, wzdłuż których przepływa Antarktyczny Prąd Okołobiegunowy.
Państwa, które mają szeroki dostęp do zasobnych łowisk, odgrywają ważną rolę
w światowym rybołówstwie, są to w szczególności kraje:
Azji Południowo‑Wschodniej - Chiny, Indie, Bangladesz, Indonezja, Filipiny, Myanmar (Birma), Wietnam, Tajlandia, Malezja, Japonia i Korea Południowa;
Ameryki Południowej (wybrzeża Pacyfiku) - Peru i Chile;
Ameryki Północnej - Stany Zjednoczone;
Europy - Rosja, Norwegia i Islandia.
W połowach morskich (według głównych łowisk) obserwujemy spadek znaczenia łowisk leżących w obrębie Oceanu Atlantyckiego i wzrost znaczenia połowów wykonywanych w obrębie Pacyfiku oraz Oceanu Indyjskiego.
Kraje o największych połowach morskich w 2015 r. i 2016 r.:
Chiny – 15 314 tys. ton, 15 246,2 tys. ton
Indonezja – 6 216 tys. ton, 6 109,8 tys. ton
USA – 5 019 tys. ton, 4 897,3 tys. ton
Peru – 4 786 tys. ton, 3 774,9 tys. ton
Rosja – 4 172 tys. ton, 4 466,5 tys. ton
Indie – 3 497 tys. ton, 3 599,7 tys. ton
Japonia – 3 423 tys. ton , 3 167,6 tys. ton
Wietnam – 2 607 tys. ton, 2 678,4 tys. ton
Norwegia – 2 293 tys. ton, 2 033,6 tys. ton
Filipiny – 1 948 tys. ton, 1 865,2 tys. ton
Chile – 1 786 tys. ton, 1 499,5 tys. ton
Coraz częściej zamiast połowów stosuje się hodowlę organizmów morskich - tzw. marikulturęmarikulturę. Jest to głównie hodowla ryb (np. łososi), ale także mięczaków, stawonogów i glonów. Państwami, gdzie marikultura rozwija się najprężniej są Norwegia, Japonia, Chiny i Francja.
Tab. Kraje o największych połowach morskich i połowach z akwakulturąakwakulturą (dane wybrane dla 2013 r.) - % udział w światowej produkcji
Kraje o największych połowach morskich | % udział w światowej produkcji | Kraje o największych połowach morskich z akwakulturą | % udział w światowej produkcji |
---|---|---|---|
Chiny | 17,70 | Chiny | 38,63 |
Indonezja | 6,54 | Indonezja | 10,10 |
Peru | 6,28 | Indie | 4,82 |
USA | 5,60 | Wietnam | 3,20 |
UE – 28 | 5,17 | UE – 28 | 3,17 |
Indie | 4,96 | Peru | 3,15 |
Rosja | 4,65 | USA | 2,98 |
Myanmar (Birma) | 4,05 | Japonia | 2,50 |
Japonia | 4,00 | Myanmar (Birma) | 2,47 |
Wietnam | 3,00 | Filipiny | 2,47 |
Filipiny | 2,50 | Rosja | 2,36 |
Chile | 2,45 | Norwegia | 1,82 |
Norwegia | 2,38 | Bangladesz | 1,79 |
Tajlandia | 1,97 | Chile | 1,75 |
UE – 28: to łącznie 28 krajów należących do Unii Europejskiej. Wśród nich dominują w połowach i w akwakulturze Hiszpania, Wielka Brytania, Dania i Francja. Z krajów europejskich większe indywidualnie połowy posiadają Norwegia i Islandia, które nie należą do UE.
Porównaj wielkość połowów w krajach w roku 2006 i 2016. Uzasadnij, dlaczego w czołówce światowej zawsze występują te same kraje.
Kraj | Połowy w tys. ton | Kraj | Połowy w tys. ton |
---|---|---|---|
Chiny | 17 159 | Chiny | 15 246,2 |
Peru | 9 389 | Indonezja | 6 109,8 |
USA | 4 889 | USA | 4 897,3 |
Indonezja | 4 381 | Peru | 3 774,9 |
Chile | 4 330 | Rosja | 4 466,5 |
Japonia | 4 073 | Indie | 3 599,7 |
Indie | 3 481 | Japonia | 3 167,6 |
Rosja | 3 191 | Wietnam | 2 678,4 |
Tajlandia | 2 599 | Norwegia | 2 033,6 |
Norwegia | 2 392 | Filipiny | 1 865,2 |
– | – | Chile | 1 499,5 |
Słownik
forma gospodarki ludzkiej mająca na celu zwiększenie pozyskiwania żywności (rzadziej innych produktów) ze środowiska wodnego. Polega na hodowli wybranych rodzajów organizmów wodnych, w naturalnych lub sztucznych zbiornikach słodko - lub słonowodnych
miejsce połowu ryb i innych zwierząt wodnych, położone w rejonach obfitego ich występowania
hodowla organizmów morskich (m.in. ryb, mięczaków, stawonogów, glonów) w celach konsumpcyjnych i gospodarczych; również wykorzystywana w celach rozmnażania innych, rzadkich gatunków morskich stworzeń, forma akwakultury
zjawisko mieszania się chłodnych wód głębinowych, zawierających substancje odżywcze, z cieplejszymi wodami powierzchniowymi. Zachodzi np. u zachodnich wybrzeży Ameryki Południowej