Przeczytaj
Ruchy społeczne i ich rodzaje
Ruchem społecznym jest forma spontanicznego działania zbiorowości społecznej, której cel jest często połączony ze zmianą społecznązmianą społeczną. Ruchy społeczne we współczesnym świecie są bardzo różnorodne. W socjologii istnieje wiele ich podziałów:
Formy obywatelskiego sprzeciwu
Większość ruchów obywatelskiego sprzeciwu posługuje się metodami walki bez użycia siły. Można wśród nich wymienić:
petycje i listy otwarte;
strajki, w tym strajki głodowe;
odmowę współdziałania;
demonstracje;
bojkoty;
marsze;
ostracyzm;
odmowę płacenia podatków;
blokady;
okupację;
sabotaż;
strajk włoski;
odmowę odbycia służby wojskowej;
zakładanie obozów na terenach, gdzie prowadzona jest sporna działalność.
Obecnie ruchy obywatelskiego sprzeciwu działają też w rzeczywistości wirtualnej (internecie). Wśród działań tam podejmowanych można wyróżnić:
publikowanie tekstów i zdjęć satyrycznych;
upowszechnianie memów;
kopiowanie plików z pominięciem praw autorskich na znak sprzeciwu wobec opłat dystrybutorskich;
publikację filmów krytykujących działania władz bądź zwracających uwagę na jakiś problem.
Jednak nie wszystkie z tych metod władze uznają za legalne. Działacze ruchów muszą więc liczyć się z konsekwencjami prawnymi podejmowanych inicjatyw.
Przykłady działań ruchów obywatelskiego sprzeciwu
Akcje sit in w latach 60. XX w. w Stanach Zjednoczonych w ramach ruchu praw obywatelskich
Afroamerykanie zajmowali miejsca dla osób białych w lokalach gastronomicznych, sprzeciwiając się segregacji rasowej. Podobne akcje podejmowali także w innych miejscach, gdzie obowiązywały przepisy segregacji rasowej, np. na dworcach autobusowych.
Sprzeciw pacyfistów wobec udziału Stanów Zjednoczonych w wojnie w Wietnamie
Demonstracje antywojenne z transparentami „Make love, not war” doprowadziły do wycofania się USA z tej – jak mówili pacyfiści – „brudnej i imperialistycznej walki”.
Poparcie społeczeństwa polskiego dla „Solidarności” w okresie stanu wojennego
Wówczas, wbrew prawu i narażając się na konsekwencje, ludzie nosili publicznie znaczki zdelegalizowanej „Solidarności”.
Protest przeciwko budowie autostrady biegnącej przez górę św. Anny w latach 90. XX w. w Polsce
Ekolodzy sprzeciwili się budowie drogi biegnącej przez środek Parku Krajobrazowego Góra Św. Anny i niszczącego wzniesienie zwane Perłą Śląska. Z budowy zostali usunięci siłą przez ochroniarzy wynajętych przez firmy budujące autostradę.
Protest przeciw budowie obwodnicy Augustowa – obrona Doliny Rospudy
W 1998 r. przedstawiono projekt budowy obwodnicy Augustowa, która miała przechodzić przez środek rezerwatu Dolina Rospudy. Wszelkie sprzeciwy ekologów i rolników zostały odrzucone. W wyniku tego zawiązano międzynarodową Koalicję na rzecz Ratowania Doliny Rospudy. W październiku 2009 r. Rada Ministrów zmieniła przebieg dróg ekspresowych i autostrad tak, aby omijały one obszary cenne przyrodniczo.
Słownik
wyzwolenie grupy społecznej, zrównanie w prawach
działania będące publiczną niesubordynacją, których celem jest zmiana prawa lub decyzji władz, mogące przez rządzących być odebrane za nielegalne lub sporne z punktu widzenia prawa
forma spontanicznego działania zbiorowości społecznej mająca osiągnąć określony cel często połączony ze zmianą społeczną
różnica między sytuacją grupy, zbiorowości czy stanu społecznego w jednym momencie a sytuacją w innym momencie