Aby dobrze zrozumieć tematy dotyczące węglowodorów, należy znać podstawowy zestaw ogólnych informacji na ich temat.
Jeżeli nie jesteś pewny/pewna swojej wiedzy – kliknij w poniższą listę i zapoznaj się z jej treścią. Po przypomnieniu sobie potrzebnych informacji, przejdź do pracy z materiałem.
RPI6B9Bic2NXr
1
RDxkyaiPx5lql1
Ogólny podział węglowodorów. Węglowodory dzielą się na łańcuchowe (alifatyczne) i cykliczne (związki karbocykliczne). 1. Węglowodory łańcuchowe (alifatyczne) dzielą się na nasycone i nienasycone. 1.1. Nasycone. Wyróżnia się w nich alkany; 1.2. Nienasycone, wyróżnia się w nich: alkeny, alkadieny oraz alkiny. 2. Węglowodory cykliczne (związki karbocykliczne). Tu wyróżniamy jednopierścieniowe i wielopierścieniowe. 2.1. Węglowodory jednopierścieniowe. Należą do nich nasycone cykloalkany.; 2.2. Węglowodory jednopierścieniowe nienasycone. Należą do nich cykloalkeny. Tu wyróżnia się cykloalkadieny oraz cykloalkiny.; 2.3. Węglowodory jednopierścieniowe aromatyczne.; 2.4. Węglowodory cykliczne wielopierścieniowe. Wyróżnia się wśród nich skondensowane, które dzielą się na: cykloalkany, cykloalkeny, areny.
bg‑blue
Jak zbudowane są cząsteczki alkenów?
Posiadasz już ogólne informacje na temat węglowodorów. Na ich podstawie zdobądź wiedzę szczegółową na temat jednej z rodzin węglowodorów, jaką są alkenyalkeny, olefinyalkeny.
Rzt3Tj4TyEEgb
Ćwiczenie 1
Na podstawie poniższej informacji o alkanachalkany, parafiny alkanach i parafinach oraz swoich dotychczasowych wiadomości o alkenach zastanów się, jak będą zbudowane poszczególne elementy szeregu homologicznegoszereg homologiczny węglowodorówszeregu homologicznego tych węglowodorów. Uzupełnij tabelę.
Informacja o alkanach:
Alkany zawierają w swojej budowie podstawowy szkielet węglowy i przyłączone do niego atomy wodoru. Atomy węgla scalone są ze sobą wyłącznie wiązaniami pojedynczymi (typu sigma). Alkany to związki chemiczne, które tworzą szereg homologiczny. Każdy kolejny węglowodór różni się od poprzedniego o jeden atom węgla oraz dwa atomy wodoru.
R1PHTvkj2L6GI
Napisz nazwy węglowodorów oraz wzory sumaryczne i strukturalne uproszczone, biorąc pod uwagę obecność atomów węgla w liczbie od 1 do 10.
Napisz nazwy węglowodorów oraz wzory sumaryczne i strukturalne uproszczone, biorąc pod uwagę obecność atomów węgla w liczbie od 1 do 10.
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10
Liczba atomów węgla
Nazwa węglowodoru
Wzór strukturalny (uproszczony)
Wzór sumaryczny
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
1
Ćwiczenie 2
Dlaczego alkeny nie posiadają swojego odpowiednika metanu (alkan)?
RAKPmq0a5c6VB
Do jakiej grupy węglowodorów należą alkeny?
Aby możliwe było wytworzenie wiązania pomiędzy atomami węgla, w cząsteczce węglowodoru nienasyconego muszą występować przynajmniej dwa atomy węgla, dlatego też metan nie ma swojego odpowiednika wśród węglowodorów nienasyconych.
Pierwszym przedstawicielem szeregu homologicznego alkenów jest węglowodór o nazwie eten.
Cząsteczka etenu zbudowana jest z dwóch atomów węgla. Węgiel posiada cztery elektrony walencyjne, zaś w związku może utworzyć maksymalnie cztery wiązania chemiczne. W etenie, poza dwoma atomami węgla połączonymi wiązaniem podwójnym, są obecne jeszcze cztery atomy wodoru, połączone z węglem wiązaniem pojedynczym. Cząsteczka ta jest płaska.
R1a5Fp0phufEp
RXgbqsCfOfSXy
Ciekawostka
R1ZKFd4QMcUfo
Wiązanie podwójne w alkenach może mieć różne położenie. O położeniu wiązania wielokrotnego informuje nas odpowiedni liczebnik w nazwie alkenu. W powyższym przypadku wiązanie podwójne występuje pomiędzy drugim a trzecim atomem węgla oraz pierwszym a drugim atomem węgla.
R1SI1zr28i4dg
W alkenach może być również różna liczba wiązań podwójnych, np. dwa lub więcej. W takim przypadku mówimy o dienach, trienach itd.
Ćwiczenie 3
Masz uzupełniony już wcześniej schemat, który przedstawia szereg homologiczny pierwszych 10 alkenów. Zastanów się i narysuj, jaki wzór strukturalny będzie miał kolejny węglowodór z szeregu homologicznego?
R8hgkPNNFMVbs
Masz uzupełniony już wcześniej schemat, który przedstawia szereg homologiczny pierwszych 10 alkenów. Zastanów się i narysuj w zeszycie, jaki wzór strukturalny będzie miał kolejny węglowodór z szeregu homologicznego?
RSed8JFxHuXhJ
Słownik
alkeny, olefiny
alkeny, olefiny
nienasycone związki organiczne zbudowane z węgla i wodoru o wzorze ogólnym posiadają w swojej strukturze wiązanie podwójne
alkany, parafiny
alkany, parafiny
(łac. parum affinis „mało powinowaty”) nasycone związki organiczne zbudowane z węgla i wodoru o wzorze ogólnym (n – liczba atomów węgla w cząsteczce węglowodoru), posiadają w swojej strukturze wiązania pojedyncze
grupa funkcyjna
grupa funkcyjna
atom lub grupa atomów, która powoduje pojawienie się charakterystycznych cech w danym związku chemicznym, np. aminowa
hybrydyzacja
hybrydyzacja
(łac. hibrida ,,mieszaniec”) tworzenie bardziej korzystnych energetycznie orbitali poprzez wymieszanie się orbitali atomowych, na skutek oddziaływania innych atomów podczas tworzenia cząsteczki (tylko w niektórych cząsteczkach)
hybrydyzacja spIndeks górny 22
hybrydyzacja spIndeks górny 22
hybrydyzacja, której kształt jest wynikiem nałożenia się orbitalu s oraz dwóch orbitali p
szereg homologiczny węglowodorów
szereg homologiczny węglowodorów
ciąg kolejnych związków chemicznych, których struktura zmienia się w stosunku do poprzedniego o pojedynczy identyczny fragment - grupę
Bibliografia
Atkins P., Jones L., Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje, Warszawa 2004.