Aby uzyskać dostęp do internetu, w zdecydowanej większości przypadków potrzebować rutera. Możemy go kupić sami w dowolnym sklepie z elektroniką, albo możemy go otrzymać od operatora w ramach umowy abonamentowej. W przypadku niektórych usług i dostawców jest to opcja nieobligatoryjna. Niekiedy jednak dostawca wymaga, aby używać w sieci jego sprzętu (tak jest w przypadku większości dużych operatorów, działających na polskim rynku).

Ma to swoje zalety: taki ruter zazwyczaj jest już skonfigurowany, przynajmniej częściowo i dzięki temu osoby, które nie mają wiedzy i umiejętności technicznych, nie muszą martwić się o konfigurację.

Z drugiej jednak strony nie mamy wówczas dostępu do konfiguracji takiego urządzenia lub też dostęp ten jest mocno ograniczony, a są użytkownicy, którzy chcą skonfigurować urządzenie pod swoje wymagania. W takim przypadku należy rozejrzeć się za ruterem we własnym zakresie, a jeśli operator i tak wymaga swojego urządzenia, możemy je wykorzystać do podłączenia sygnału internetowego, a swojego rutera użyć przy tworzeniu własnej sieci. Implementacja takiego scenariusza wymaga od nas jednak wiedzy na temat działania urządzeń sieciowych i praktycznych umiejętności ich konfiguracji.

R1V8I1fd9A3pO

Ilustracja przedstawia schemat.
Po lewej stronie znajduje się niebieska planeta z napisem: World Wide Web.
Wychodzi od niej zielona linia łącząca go z ruterem z dwiema antenami podpisanym jako: ruter dostawcy.
Od rutera wychodzi zielona prosta dążąca do białego rutera podpisanego jako: własny ruter.
Od rutera tego wychodzą trzy linie łączące go z trzema komputerami oraz fale symbolizujące połączenie bezprzewodowe z smartphonem, laptopem i telewizorem.

Ceny ruterów wahają się od kilkudziesięciu do kilkuset złotych, chociaż na rynku są i takie, które kosztują powyżej tysiąca złotych. Zasadnicze funkcje, czyli udostępnianie bezprzewodowego sygnału WiFi czy przydzielanie adresów IP dla urządzeń pracujących w sieci, są dostępne na każdym z tych urządzeń bez względu na cenę. Urządzenia droższe mogą być wyposażone w modem (niezbędny, aby uzyskać dostęp do sieci internetowej w technologii ADSL lub światłowodowej), a także potrafią działać w najnowszych standardach sieci bezprzewodowych (starsze standardy to 802.11b, 802.11n, 802.11g, nowsze to 802.11ac oraz 802.11ax). Dodatkowo gwarantują lepszą przepustowość, a także posiadają wyższej jakości anteny poprawiające zasięg sieci. Co istotne, im tańszy ruter, tym słabiej zabezpieczony, a mniejsza ochrona to ryzyko narażenia naszych danych na ataki hakerskie. Warto więc zainwestować w jak najlepsze zabezpieczenia sieci.

Zakupiony ruter należy połączyć z siecią usługodawcy poprzez przewód sieciowy, który dostawca doprowadził do naszego lokalu lub przez gniazdko dostępowe, jeśli takie technik u nas zamontował. W zależności od rodzaju usługi będzie to przewód światłowodowy albo przewód miedziany, jeśli korzystamy z technologii DSL. Konfiguracja połączenia może różnić się w zależności od dostawcy i urządzenia, ale w większości przypadków polega na wprowadzeniu loginu i hasła, które otrzymaliśmy przy podpisaniu umowy na usługę.

R1G0AVH725UHZ

Ilustracja przedstawia schemat.
Po lewej stronie znajduje się ikona domku, w którym znajduje się ruter.
Od rutera wychodzi prosta łącząca go z gniazdem sieciowym zawierającym złącze ethernet.
Od gniazda sieciowego wychodzi prosta na zewnątrz łączący się z Urządzeniami operatora ukazanymi jako ikona niebieskiego kwadratu z czerwonym okręgiem w środku, z którego wychodzi osiem strzałek w każdą stronę.
Od urządzeń operatora wychodzi prosta dążąca do chmury, w którym znajduje się 12 ruterów połączonych łamanymi, czerwonymi liniami.
Chmura ta podpisana jest jako: internet.

Taka konfiguracja najczęściej jest wystarczająca, aby nasza domowa sieć działała i była podłączona do internetu. Bez względu na to, czy korzystamy z rutera od dostawcy, czy kupimy własny, część podstawowych funkcji, takich jak WiFi czy przydzielanie adresów IP z usługi DHCP będzie już skonfigurowana.

Możemy te ustawienia pozostawić lub możemy dokonać własnej konfiguracji, natomiast zaleca się, aby skonfigurować samemu zabezpieczenie sieci WiFi, a także zmienić hasło dostępowe do rutera. Nie chcemy przecież, by ktoś niepowołany dostał się do naszej sieci, korzystał z naszego połączenia internetowego lub, co gorsza, wykradał dane z urządzeń pracujących w sieci.

Konfiguracja zabezpieczeń sieci na ruterze powinna uwzględniać:

1. Utworzenie (jeśli to możliwe) nowego konta użytkownika o innej nazwie niż domyślna (najczęściej to admin lub administrator) i silnym haśle, który będzie mógł logować się do rutera.

2. Zmianę nazwy sieci WiFi (ang. SSID) – nazwa sieci to nic innego, jak jej identyfikator składający się ze słów i/lub cyfr. Zmiana nazwy z domyślnej jest zalecana w kontekście bezpieczeństwa sieci.

3. Wybór protokołu szyfrowania – obecnie standardem najczęściej stosowanym w sieciach bezprzewodowych jest standard WPA2 (wersja Personal dla użytkowników domowych lub Enterprise dla użytkowników korporacyjnych). Zapewnia szyfrowanie komunikacji pomiędzy urządzeniem a ruterem.

4. Ustawienie silnego hasła dostępu do sieci – silne hasło dostępowe spowoduje, że nawet jeśli ktoś będzie próbował włamać się do naszej sieci, dzięki zastosowaniu silnego hasła, dostęp taki będzie miał bardzo utrudniony.

5. Wyłączenie opcji WPS – WiFi Protected Setup to mechanizm szybkiego łączenia rutera z urządzeniem końcowym, pomijający konieczność wprowadzania hasła. Wystarczy wcisnąć fizyczny przycisk WPS na ruterze i można już podłączyć się do sieci bez hasła. Funkcja ta z jednej strony pomocna, ponieważ szybciej możemy podłączyć urządzenia do sieci, jednak uznana została za niebezpieczną, dlatego zaleca się jej wyłączenie.

6. Wyłączyć rozgłaszanie sieci – wówczas nazwa sieci nie będzie udostępniana przez ruter i aby się z nią połączyć, konieczne jest poznanie jej nazwy. Dzięki temu osoba, która próbowałaby dostać się do naszej sieci, będzie musiała taką nazwę odgadnąć lub wykorzystać do tego specjalne oprogramowanie.

7. Zezwolić na korzystanie z sieci tylko zaufanym urządzeniom – każde urządzenie końcowe sieci komputerowej ma zapisany na karcie sieciowej identyfikator sprzętowy (adres MAC). Niektóre rutery pozwalają zapamiętywać adresy MAC urządzeń i zezwalać na dostęp tylko tym urządzeniom, których adresy MAC są zapisane w jego pamięci.

Opcjonalnie, jeśli ruter daje taką możliwość możemy:

1. Wydzielić sieć dla gości – warto to zrobić, jeśli często gościmy w domu inne osoby i chcemy, aby mogły korzystać z naszej sieci. Sieć dla gości to specjalny wydzielony obszar sieci, który „odseparowany” jest od reszty. Jeśli taką sieć utworzymy to osoby, które będą chciały podłączyć się do takiej sieci i korzystać z internetu, nie będą miały dostępu do pozostałych usług w naszej sieci.

Sieć WiFi 2,4 czy 5 GHz?

Technologia WiFi z technicznego punktu widzenia to nic innego jak fale elektromagnetyczne działające na określonym zakresie częstotliwości. WiFi działać może w dwóch zakresach częstotliwości: 2,4 GHz lub 5 GHz.

Jaka jest różnica między nimi? 2,4 GHz oferuje lepszy zasięg ponieważ fale elektromagnetyczne w tym zakresie są dłuższe (dłuższe fale to większy zasięg), dzięki temu łatwiej przechodzą przez przeszkody (drzwi, ściany, okna). Z drugiej strony częstotliwość 2,4 GHz jest bardzo zatłoczona, ponieważ z niej korzysta większość sieci WiFi, a także telefony bezprzewodowe czy kuchenki mikrofalowe. Im więcej urządzeń w pobliżu działa na tych samych częstotliwościach, tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia zakłóceń sygnału. W przypadku WiFi może to powodować przerywanie dostępu do sieci lub znaczy spadek jej wydajności. Częstotliwość 5 GHz oznacza mniejszy zasięg, ale zapewnia – przede wszystkim – dużo większą przepustowość (2,4 Ghz to 540‑600 Mb/s, a 5 Ghz to nawet 1300 Mb/s). Na tej częstotliwości nie działa zbyt dużo urządzeń, a i sieci WiFi 5 GHz jest dużo mniej niż tych działających na 2,4 GHz, ponieważ nie wszystkie starsze rutery obsługują tę częstotliwość.

Jeśli zatem mieszkasz w bloku lub innym budynku wielorodzinnym, należy zastanowić się, czy nie wykorzystać częstotliwości 5 GHz. Jeśli masz stosunkowo nowy ruter, prawdopodobnie obsługuje on WiFi 5 GHz, wystarczy włączyć taką opcje w ruterze.

Który kanał WiFi?

Instalując i konfigurując sieć WiFi w domu powinniśmy ustawić dla tej sieci określony kanał. Co to takiego? Kanał to zakres częstotliwości w jakiej możliwa jest transmisja danych. W Polsce dla częstotliwości 2,4 GHz wyodrębnionych zostało 13 kanałów, a każdy z nich ma szerokość 22 Mhz. Doskonale obrazuje to poniższa grafika:

R1BrzODGXFhaM

Ilustracja przedstawia dwa bloki.
W pierwszym znajduje się: Pasmo 2,4 GHZ.
Znajduje się w nim prosta, numery kanałów oraz ich szerokości.
Kanały: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 , 9, 10, 11, 12, 13.
Kanały te mają kształt półokręgów o szerokości 22 MHz.
Kanały 1, 6, 11 narysowane są ciągłą linia a reszta kropkowanymi.
Wszystkie kanały nachodzą na dwa sąsiednie z obu stron.
W drugim bloku znajduje się pasmo 5 GHZ.
Znajduje się w nim prosta, na której rozrysowano kanały: 36, 40, 44, 48, 52, 56, 60, 64, 100, 104, 108, 112, 116, 120, 124, 128, 132, 136, 140.
Kanały rozrysowane są jako pół okręgi.
Nie nachodzą one na siebie, na końcu każdego kanału znajduje się początek następnego.
Pomiędzy kanałem 64 a 100 znajduje się przerwa (puste pole).

Jak widać na grafice, w przypadku częstotliwości 2,4 GHz poszczególne kanały nachodzą na siebie, a to generuje zakłócenia i zmniejsza przepustowość sieci. Jaki zatem kanał wybrać? Jak widać z grafiki nie nachodzą na siebie kanały 1, 6 oraz 11, tak więc powinniśmy wybrać jeden z nich. W przypadku sieci 5 GHz kanały nie nachodzą na siebie, dlatego możemy korzystać z dowolnego kanału, pod warunkiem, że nie jest on licznie używany przez inne sieci w pobliżu.

Ciekawostka

Jeśli mieszkamy w bloku, warto skorzystać z aplikacji WiFi Analyzer, która przeskanuje sieci w zasięgu jakich jest komputer (lub smartfon, bo ta aplikacja działa również na smartfony) i w wynikach poda z jakich kanałów korzystają sieci znajdujące się w pobliżu. Warto wybrać w ustawieniach rutera kanał, który jest najmniej używany.

Zrzut ekranowy z komputera, na którym uruchomiona została aplikacja przedstawia wyniki, w których program sugeruje, że najlepszy będzie kanał 1. Ten kanał ustawiony jest dla sieci, z którą podłączony jest komputer, tak więc jest to ustawienie optymalne.

R1SRbzoU6l4Sq

Zrzut ekranowy z komputera, na którym uruchomiona została aplikacja WiFi span lang='en'>Analyzer.
Podświetlona jest zakładka Analiza.
Poniżej znajdują się wykres.
W osi X posiada rozpisane kanały od 1 do 12.
W osi Y znajdują się skala od -90dBm do -10dBm.
Kanał 1 znajduje się w okolicy -50dBm, kanał 4 -80dBm, kanał 6 -70dbm, kanał 10 -90dbm, kanał 12 -80 dBm.

Słownik