Przeczytaj
Epikurejczycy
W historii szkoły epikurejskiej można wyróżnić dwa najważniejsze okresy: grecki i rzymski. Pierwszy z nich rozpoczyna się działalnością Epikura z Samos (341–270 p.n.e.) i trwa do drugiej połowy I w. p.n.e. Epikur założył szkołę w Atenach ok. 306 r. p.n.e., czyli mniej więcej w tym samym czasie, w którym powstała Stoa. Szkoła odrodziła się w Rzymie w I w. p.n.e., głównie dzięki poecie Lukrecjuszowi (właśc. Titus Lucretius Carus, ok. 97–55 p.n.e.). Był on twórcą poematu O naturze rzeczy, w którym w pięknej i przystępnej formie przedstawił naukę Epikura. Utwór ten w znacznej mierze przyczynił się do znajomości epikureizmu w późniejszych wiekach, zwłaszcza w renesansie i baroku, i do dziś jest jednym z głównych źródeł wiedzy o tej filozofii. Wiadomości na jej temat przekazał też grecki historiograf Diogenes Laertios.
Etyka
Podczas gdy myśliciele stoiccy za najwyższe dobro uznali cnotę, to epikurejczycy szczęście i cel ludzkiego działania widzieli w przyjemności. Stało się to przedmiotem ostrej krytyki ze strony stoików, a także myślicieli i filozofów późniejszych epok: epikurejska przyjemność rozumiana była bowiem przez nich mylnie jako oddawanie się prostym rozkoszom ciała, czyli tak, jak wcześniej pojmował ją hedonista Arystyp z Cyreny. Błędem jest jednak utożsamianie hedonizmu cyrenaikówcyrenaików i epikurejczyków, błędem, który do dziś jest popełniany. Zrozumiemy to lepiej, gdy się bliżej przyjrzymy filozofii Ogrodu.
Słownik
(gr. asketes — ćwiczący się) wyznawca religijny zmierzający do zbawienia przez ascezę; człowiek dobrowolnie wyrzekający się przyjemności i dóbr; asceza u epikurejczyków polegała na zachowaniu wewnętrznej dyscypliny i powstrzymywaniu się od zbędnych uciech i przyjemności
(gr. ataraksía — obojętność, spokój) postawa niewzruszoności, równowagi i i spokoju ducha, ideał spokoju wewnętrznego człowieka; jedna z cech mędrca według filozofów hellenistycznych: dla Epikura stanowiła przyjemność wyrażającą się spokojem i brakiem trosk; według stoików — umiejętność opanowania i uniezależnienia się od wszelkich niepomyślnych okoliczności; postawa praktykowana przez sceptyków na skutek niemożności osiągnięcia prawdziwej wiedzy i powstrzymywania się od wydawania sądów
(gr. autárkeia — samowystarczalność, niezależność, wolność wewnętrzna) pogląd etyczny prezentowany w starożytności przez cyników, stoików i epikurejczyków, wyrażający dążenie do szczęścia na drodze uniezależnienia się od świata zewnętrznego
(gr. Kyrēnē — miasto, z którego pochodził założyciel szkoły cyrenaików: Arystyp) szkoła filozoficzna w starożytnej Grecji uznająca za najwyższe dobro przyjemności zmysłowe (hedonizm); według Arystypa źródłem wiedzy o świecie jest jedynie subiektywne świadectwo zmysłów i własne stany, odczuwane jako przyjemne bądź przykre, będące reakcją na różne bodźce — stanowiło to główną różnicę między filozofią Epikura, dla którego przyjemność to całkowity brak cierpienia
(łac. materialis – dotyczący materii) stanowisko filozoficzne głoszące, że jedynie istniejącym, samoistnym bytem jest materia jako cielesne, przyrodnicze, czasoprzestrzenne, niezniszczalne tworzywo świata, do którego sprowadzają się lub którego są modyfikacjami, pochodnymi i od którego są zależne wszelkie przejawy rzeczywistości; materializm pozostaje w opozycji do idealizmu