Prezydent USA

Prezydent USA jest odpowiedzialny przed narodem oraz konstytucją, natomiast nie ponosi odpowiedzialności politycznej. Kongres USA może usunąć prezydenta ze stanowiska i zakazać mu sprawowania innych urzędów w procedurze impeachmentuimpeachmentimpeachmentu w przypadku oskarżenia go o złamanie prawa. Prezydent Stanów Zjednoczonych dysponuje szerokim, lecz nie nieograniczonym zakresem władzy. Pełni funkcję zwierzchnika sił zbrojnych, choć nie może samodzielnie zdecydować o wypowiedzeniu wojny (decyduje o tym Kongres USA). Prezydent USA przewodzi administracji państwowej, kieruje jej pracą i gwarantuje wykonanie prawa. W obszarze polityki zagranicznej wytycza jej kierunki i reprezentuje państwo. W zakresie legislacjilegislacjalegislacji może m.in. rekomendować Kongresowi określone rozwiązania i doradzać w procedurze tworzenia prawa. Na zakończenie procesu legislacyjnego składa swój podpis na ustawie, co jest niezbędne, by mogła ona wejść w życie. Prezydent ma możliwość wydawania rozporządzeń wykonawczych, do których ważności potrzebny jest wyłącznie jego podpis. Rozporządzenia te nie podlegają procedurze.

RY3zVD3jOsuVq
Joe Biden objął stanowisko Prezydenta USA w 2021 r.
Źródło: White House Photo Office Collection, domena publiczna.

Kongres

Szczególną rolę w systemie politycznym USA odgrywa dwuizbowy Kongres. Składa się z Senatu (izby wyższej) i Izby Reprezentantów (izby niższej). W skład Senatu wchodzi 100 senatorów, po dwóch z każdego stanu. Senatorzy wybierani są na okres sześciu lat, ale co dwa lata odnawiana jest 1/3 składu Senatu. Senatorem może zostać osoba, która ukończyła 30 lat, a ponadto od co najmniej 10 lat jest obywatelem USA i w dniu wyborów mieszka w stanie, w którym została wybrana. Z kolei Izba Reprezentantów składa się z 435 członków wybieranych w wyborach bezpośrednich na dwuletnią kadencję. Aby móc się ubiegać o członkostwo w Izbie Reprezentantów, należy mieć ukończone 25 lat, być obywatelem USA od co najmniej siedmiu lat i zamieszkiwać w stanie, w którym znajduje się okręg wyborczy, z którego się kandyduje. Do kompetencji Kongresu należą m.in. sprawy związane z wprowadzaniem zmian do Konstytucji (ustrojodawcze) oraz uchwalanie ustaw i rezolucji, budżetu, podatków, ceł, walut, handlu międzynarodowego i zagranicznego czy poczty.

R1eKT4xuBsYtQ
Charakterystyczny neoklasycystyczny budynek Kapitolu w Waszyngtonie jest siedzibą Kongresu USA.
Źródło: Jorge Gallo, domena publiczna.

Słownik

impeachment
impeachment

procedura służąca realizacji odpowiedzialności konstytucyjnej prezydenta, wiceprezydenta i funkcjonariuszy cywilnych w USA

legislacja
legislacja

ustawodawstwo, proces stanowienia prawa przez organy ustawodawcze