Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Prezydent USA

Prezydent USA jest odpowiedzialny przed narodem oraz konstytucją, natomiast nie ponosi odpowiedzialności politycznej. Kongres USA może usunąć prezydenta ze stanowiska i zakazać mu sprawowania innych urzędów w procedurze impeachmentuimpeachmentimpeachmentu w przypadku oskarżenia go o złamanie prawa. Prezydent Stanów Zjednoczonych dysponuje szerokim, lecz nie nieograniczonym zakresem władzy. Pełni funkcję zwierzchnika sił zbrojnych, choć nie może samodzielnie zdecydować o wypowiedzeniu wojny (decyduje o tym Kongres USA). Prezydent USA przewodzi administracji państwowej, kieruje jej pracą i gwarantuje wykonanie prawa. W obszarze polityki zagranicznej wytycza jej kierunki i reprezentuje państwo. W zakresie legislacjilegislacjalegislacji może m.in. rekomendować Kongresowi określone rozwiązania i doradzać w procedurze tworzenia prawa. Na zakończenie procesu legislacyjnego składa swój podpis na ustawie, co jest niezbędne, by mogła ona wejść w życie. Prezydent ma możliwość wydawania rozporządzeń wykonawczych, do których ważności potrzebny jest wyłącznie jego podpis. Rozporządzenia te nie podlegają procedurze.

RY3zVD3jOsuVq
Joe Biden objął stanowisko Prezydenta USA w 2021 r.
Źródło: White House Photo Office Collection, domena publiczna.

Kongres

Szczególną rolę w systemie politycznym USA odgrywa dwuizbowy Kongres. Składa się z Senatu (izby wyższej) i Izby Reprezentantów (izby niższej). W skład Senatu wchodzi 100 senatorów, po dwóch z każdego stanu. Senatorzy wybierani są na okres sześciu lat, ale co dwa lata odnawiana jest 1/3 składu Senatu. Senatorem może zostać osoba, która ukończyła 30 lat, a ponadto od co najmniej 10 lat jest obywatelem USA i w dniu wyborów mieszka w stanie, w którym została wybrana. Z kolei Izba Reprezentantów składa się z 435 członków wybieranych w wyborach bezpośrednich na dwuletnią kadencję. Aby móc się ubiegać o członkostwo w Izbie Reprezentantów, należy mieć ukończone 25 lat, być obywatelem USA od co najmniej siedmiu lat i zamieszkiwać w stanie, w którym znajduje się okręg wyborczy, z którego się kandyduje. Do kompetencji Kongresu należą m.in. sprawy związane z wprowadzaniem zmian do Konstytucji (ustrojodawcze) oraz uchwalanie ustaw i rezolucji, budżetu, podatków, ceł, walut, handlu międzynarodowego i zagranicznego czy poczty.

R1eKT4xuBsYtQ
Charakterystyczny neoklasycystyczny budynek Kapitolu w Waszyngtonie jest siedzibą Kongresu USA.
Źródło: Jorge Gallo, domena publiczna.

Słownik

impeachment
impeachment

procedura służąca realizacji odpowiedzialności konstytucyjnej prezydenta, wiceprezydenta i funkcjonariuszy cywilnych w USA

legislacja
legislacja

ustawodawstwo, proces stanowienia prawa przez organy ustawodawcze