Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

O autorce

RvCEa5z34gjdU1
Hanna Krall
Źródło: Mariusz Kubik, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.

Hanna Krall urodziła się w 1937 roku w Warszawie w rodzinie żydowskiej jako córka urzędników Salomona i Felicji z Reicholdów. W czasie wojny ukrywała się razem z matką. Zginęła wtedy duża część jej rodziny, a ona sama uniknęła wywiezienia do getta i przeżyła wojnę ukrywana przez Polaków.

Ukończyła otwockie liceum ogólnokształcące i po maturze dostała się na Wydział Dziennikarski Uniwersytetu Warszawskiego. W 1955 roku rozpoczęła pracę w redakcji „Życia Warszawy”, gdzie została na następnych 11 lat. W 1966 roku dostała etat w „Polityce”. Pracę w tym czasopiśmie rozpoczęła od trzyletniego pobytu w ZSRR jako korespondentka. Owocem tego czasu były reportaże wydane później w formie książkowej, m.in. Na wschód od Arbatu, Syberia, kraj ogromnych możliwościDojrzałość dostępna dla wszystkich. Pierwszy z tych zbiorów jest uważany za właściwy debiut reporterki.

Po 1980 roku współpracowała z „Tygodnikiem Powszechnym”, „Odrą”, „Res Publicą” i „Gazetą Wyborczą”. W redakcji „Gazety Wyborczej” od lat prowadzi warsztaty dla zdolnych reporterów. W latach 1982‑1987 pełniła funkcję zastępcy kierownika literackiego Zespołu Filmowego „Tor”. W 1977 roku została odznaczona Srebrnym Krzyżem Zasługi, dwa razy otrzymała Nagrodę Polskiego PEN‑ClubuPEN‑ClubPEN‑Clubu im. Ksawerego Pruszyńskiego, została też wyróżniona przez czasopisma „Życie Literackie” i „Odra”. Jej książki od kilku lat zdobywają nominacje do nagrody literackiej Nike. Twórczość Hanny Krall jest znana również za granicą, utwory pisarki doczekały się przekładów na wiele języków, w tym na angielski, francuski, niemiecki, fiński, hebrajski, holenderski, szwedzki i węgierski.

esencjonalny

Reportaż, czyli ocalić od zapomnienia

Hanna Krall jest przede wszystkim reporterką, a większość jej utworów można zaliczyć do literatury faktuliteratura faktuliteratury faktu. Wypracowała własny styl reportażureportażreportażu oszczędnego w komentarz odautorski, wręcz esencjonalnegoesencjonalnyesencjonalnego, który służy dobitnej ekspozycji zawartej w nim problematyki.

Aby dowiedzieć się więcej na temat reportażu, zapoznaj się z materiałem: Cechy reportażuD8c9nAofMCechy reportażu.

W kręgu zainteresowań Hanny Krall znajduje się przede wszystkim tematyka HolokaustuHolokaustHolokaustu, ale reporterka często też zajmuje się losem człowieka uwikłanego w historię, podporządkowanego jej okrutnym prawom i bezsilnego wobec zachodzących niezależnie od niego wydarzeń. Wyrazistość relacji wynika także z częstego stosowania przez nią formy rozmowy, dialogu czy monologu. Bohaterami reportaży Hanny Krall są konkretni ludzie, którzy pomagają autorce ocalić od zapomnienia historie ludzkich zbrodni i błędów oraz, co najważniejsze, odruchów serca, altruizmualtruizmaltruizmu i niezwykłej dobroci. Ryszard Kapuściński, również znany reporter, przyjaciel Krall, mówił w Getyndze podczas uroczystości wręczenia dziennikarce Nagrody Miast Partnerskich Torunia i Getyngi im. Samuela Bogumiła Lindego:

(...) kiedy jak Hanna Krall zaczniemy przenikać jego [Holokaustu] mroczne korytarze, jego trudno dostępne zakamarki, okaże się, co prawda sporadycznie i rzadko, ale jednak (...) że wśród snujących się tam cieni i postaci napotkamy także dobre duchy, które potrafią, a to uchylając drzwi, a to przymykając oczy, a to dzieląc okruch chleba – ocalić.

Zdążyć przed Panem Bogiem, czyli obraz powstania w getcie warszawskim widziany oczami jednego z przywódców

RLylG58rZtZC71
Marek Edelman w 1960 r.
Źródło: Henryk Jurko, Wikimedia Commons.

Największą popularność przyniosła Hannie Krall książka Zdążyć przed Panem Bogiem, która jest zapisem rozmowy przeprowadzonej w 1976 r. z jednym z przywódców powstania w getcie warszawskim, znanym kardiologiem Markiem EdelmanemMarek EdelmanMarkiem Edelmanem. Wydarzenia historyczne są tu pokazane przez pryzmat losów konkretnych ludzi, świadków tamtego czasu. Ta oszczędna, zwięzła opowieść jest daleka od heroizowania powstania, zwraca raczej uwagę na bohaterstwo pojedynczych czynów i siłę ludzkiej solidarności.

Marek Edelman

Słownik

altruizm
altruizm

(łac. alter – drugi, inny) kierowanie się w swym postępowaniu dobrem innych, gotowość do poświęceń

Holokaust
Holokaust

(łac. holocaustum, gr. holo‑kautóō – spalam ofiarę w całości) zagłada, ludobójstwo dokonane na Żydach podczas II wojny światowej przez III Rzeszę; w starożytności oznaczało składanie ofiary całopalnej

literatura faktu
literatura faktu

termin określający różnorodne odmiany piśmiennictwa dokumentarnego, mówiącego o zdarzeniach autentycznych, dziejących się w czasie historycznym, w realnej przestrzeni geograficznej i społecznej

PEN‑Club
PEN‑Club

(Poets, Essayists, Novelists) – międzynarodowe stowarzyszenie pisarzy

reportaż
reportaż

(fr. reportage) gatunek publicystyczny, żywy opis zdarzeń lub faktów znanych autorowi z bezpośredniej obserwacji lub oparty na relacji świadków; reportaż może mieć też formę filmową lub teatralną