Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Organizm funkcjonuje prawidłowo tylko wtedy, gdy wszystkie jego układy i narządy pracują bez problemów. Zaburzenia czynności oddychania i krążenia oznaczają, że człowiek znajduje się w stanie bezpośredniego zagrożenia życia.

W wyniku zatrzymania krążenia serce przestaje pompować krew dostarczającą tlen do wszystkich komórek ciała. W organizmie rozpoczynają się nieodwracalne zmiany prowadzące do uszkodzeń tkanek i narządów, a w konsekwencji do śmierci.

bg‑azure

Skutki zatrzymania krążenia

RHxRjTg5DbEqc
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.

Utrata przytomności i zatrzymanie oddychania mogą być spowodowane wieloma przyczynami – zachłyśnięciem, zadławieniem, uszkodzeniem klatki piersiowej, zatruciem, krwotokiem lub wstrząsem psychicznym. Charakterystyczne objawy bezdechubezdechbezdechu to brak ruchów klatki piersiowej i wyczuwalnego podmuchu powietrza z dróg oddechowych nieprzytomnego oraz zasinienie i bladość twarzy.

bg‑azure

Resuscytacja krążeniowo‑oddechowa (RKO)

Zadaniem osoby udzielającej pierwszej pomocy jest utrzymanie poszkodowanego przy życiu aż do momentu przekazania go w ręce służb ratowniczych oraz – w miarę możliwości – niedopuszczenie do powstania dodatkowych powikłań zagrażających zdrowiu i życiu.

Bardzo ważnym ogniwem pierwszej pomocy jest resuscytacja krążeniowo‑oddechowa (RKO)resuscytacja krążeniowo‑oddechowa (RKO)resuscytacja krążeniowo‑oddechowa (RKO), której zadaniem jest przywrócenie funkcji krążeniowo‑oddechowych. Jednym z elementów RKO – obok uciskania klatki piersiowej – jest sztuczne oddychanie.

bg‑azure

Czym jest sztuczne oddychanie?

Sztuczne oddychanie, nazywane również wentylacją zastępczą, jest techniką udzielania pierwszej pomocy osobie poszkodowanej, która nie oddycha samodzielnie – jej celem jest spowodowanie wymiany gazowej w płucach poszkodowanego. W trakcie wentylacji zastępowana jest jedna faza oddechu – wdech – poprzez wtłaczanie powietrza pod ciśnieniem do dróg oddechowych. Wydech następuje „automatycznie”; jest spowodowany sprężystością klatki piersiowej.

Sztuczne oddychanie może odbywać się przez bezpośrednie wtłaczanie powietrza do dróg oddechowych poszkodowanego oddechem osoby udzielającej pomocy lub przy użyciu samorozprężającego się worka.

bg‑blue

Zastanów się, dlaczego wprowadzane do płuc poszkodowanego powietrze z wydechu osoby udzielającej pomocy – mimo, że zawiera zwiększone stężenie dwutlenku węgla – ratuje życie?

bg‑azure

Algorytm postępowania w resuscytacji

R19gzaKA4483Q1
Wysłuchaj nagrania abstraktu, wyodrębnij jego części i nadaj im tytuły.
R1PKlcrHNgeH61
1. Udrożnij drogi oddechowe. Ilustracja przedstawia dwóch mężczyzn - jeden leży na płaskiej powierzchni, drugi stoi. Stojący mężczyzna prawą dłonią odchyla głowę leżącego mężczyzny w tył. Trzyma dłoń pod jego brodą. 2. Umieść dłoń na czole poszkodowanego i odegnij jego głowę do tyłu. Opuszki palców drugiej dłoni umieść pod żuchwą i unieś ją, aby udrożnić drogi oddechowe. Na ilustracji są dwa anatomiczne obrazy głowy z zaznaczoną krtanią, językiem, żuchwą, jamą nosową i nagłośnią. Na pierwszym obrazku język przemieścił się na poziom gardła. Na drugim obrazku - żuchwa jest uniesiona - język znajduje się wyżej, nie powoduje bezdechu. Przyczyną niedrożności górnych dróg oddechowych u osób nieprzytomnych, które leżą na plecach, jest opadnięcie żuchwy i przemieszczenie się języka na poziom gardła, co powoduje bezdech. Niedrożność może być także wynikiem obecności obcych ciał w drogach oddechowych. 3. Oceń oddech – „Widzę, Słyszę, Czuję”. a. Zbliż policzek oraz ucho do ust i nosa poszkodowanego. b. Staraj się wyczuć ciepło i ruch powietrza, wysłuchać szmery oddechowe. Jednocześnie kątem oka obserwuj ruchy klatki piersiowej, poświęcając na to nie więcej niż 10 sekund. c. Poszkodowany w ciągu kilku minut od zatrzymania krążenia może mieć oddech agonalny lub wykonywać wolne i głośne westchnienia – nie pomyl ich z prawidłowym oddechem. c. Przy jakichkolwiek wątpliwościach, czy poszkodowany oddycha prawidłowo, postępuj tak, jakby nie oddychał i przygotuj się do rozpoczęcia RKO. e. Nie należy opóźniać oceny oddechu przez sprawdzanie obecności ciał obcych w drogach oddechowych. Ilustracja przedstawia dwóch mężczyzn - jeden leży na płaskiej powierzchni, drugi nachyla głowę nad twarzą leżącego, nasłuchując, czy oddycha. 4. Połącz uciśnięcia klatki piersiowej z oddechami ratowniczymi. a. Po wykonaniu 30 uciśnięć klatki piersiowej ponownie udrożnij drogi oddechowe poszkodowanego, odginając jego głowę i unosząc żuchwę. b. Wykonaj 2 oddechy ratownicze, dobierając sposób wentylacji zależnie od sytuacji i stanu osoby poszkodowanej. c. Kontynuuj uciśnięcia klatki piersiowej wraz z oddechami ratowniczymi w stosunku 30:2. Ilustracja przedstawia dwóch mężczyzn - jeden leży na płaskiej powierzchni, drugi wykonuje oddech usta-usta. Lewą dłoń ma położoną na czole poszkodowanego, prawą na brodzie.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
bg‑azure

Sposoby wentylacji 1

R6WCR9oQ5e9fx
Wentylacja "usta-usta" opis WCAG Podstawowa metoda zalecana do stosowania u dzieci powyżej pierwszego roku życia i u dorosłych. Można ją wdrożyć natychmiast, co nie jest bez znaczenia, kiedy w ratowaniu poszkodowanego liczy się każda sekunda. Polega na zaciśnięciu skrzydełek nosa poszkodowanego za pomocą kciuka i palca wskazującego, a następnie objęciu ustami ust ofiary i wykonaniu spokojnego wydechu trwającego około 1 sekundy., Wentylacja "usta-nos" opis WCAG Polega na tym, że ratownik unosi żuchwę poszkodowanego i przyciska ją do szczęki. Kciukiem dociska wargę dolną do górnej w celu uszczelnienia zaciśniętej szpary ust, swoimi ustami obejmuje nozdrza ratowanego i wdmuchuje powietrze do jego dróg oddechowych. Po wdmuchnięciu otwiera usta ratowanego, aby mógł on dokonać wydechu. Wentylacja usta – nos jest alternatywą dla wentylacji usta – usta, kiedy usta poszkodowanego są zranione lub nie można ich otworzyć, bądź trudno uzyskać szczelność. Można ją również stosować podczas udzielania pomocy w wodzie., Wentylacja "maska-usta" opis WCAG Wymaga użycia maski twarzowej, której kształt dopasowany jest do kształtu twarzy i nosa człowieka. Maska wyposażona jest w umieszczony na całym obwodzie w mankiet uszczelniający wypełniony powietrzem oraz w zastawkę jednokierunkową. Dzięki temu ratownik nie jest narażony na kontakt z powietrzem wydostającym się z ust ratowanego, jego krwią czy wymiocinami., Wentylacja "usta-nos-usta" opis WCAG Metoda wykorzystywana u niemowląt, których twarz jest jeszcze niewielka. Polega na wdmuchiwaniu powietrza jednocześnie przez usta i nos., Wentylacja z użyciem worka samorozprężalnego opis WCAG Jest to przyrząd stosowany przez profesjonalne zespoły ratownicze. Worek po uciśnięciu wtłacza powietrze do dróg oddechowych pacjenta a następnie wraca samoczynnie do poprzedniego kształtu. Najczęściej połączony jest z maską twarzową. Konstrukcja worka umożliwia obsługiwanie go jedną ręką, co ułatwia czynności ratownicze.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ratownik – w trosce o swoje bezpieczeństwo – powinien wykorzystać środki zabezpieczające go przed kontaktem z wydzielinami poszkodowanego, który może skutkować infekcją. Do środków ochrony osobistej zalicza się np. maski ratownicze i rękawiczki.

Jeśli ratownik nie dysponuje środkami ochronnymi, ma prawo odstąpić od prowadzenia oddechów ratowniczych. Żadne środki zastępcze, np. gaziki, chusteczki jednorazowe czy woreczki foliowe, nie stanowią właściwej ochrony przed materiałem zakaźnym.

Istnieje również bezwzględne przeciwwskazanie do prowadzenia wentylacji zastępczej bez odpowiednich przyrządów w przypadku zatrucia poszkodowanego substancjami wziewnymi. Ratujący może być narażony na działanie substancji toksycznej, która wydzielana jest z płuc poszkodowanego.

Niestety w statystykach medycznych nadal odnotowuje się wysoką liczbę zgonów spowodowaną nieudzieleniem pierwszej pomocy. Wynika to najczęściej z braku przygotowania naszego społeczeństwa do podejmowania akcji ratunkowej, jak również z lęku przed jej nieprawidłowym przeprowadzeniem skutkującym szkodą ofiary.

Ważne!

Udzielenie pomocy jest obowiązkiem każdego, kto jest w stanie to zrobić.

Kodeks karny

Art. 162 § 1. Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażania siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Słownik

agonia
agonia

okres przed śmiercią, w którym stopniowo narasta upośledzenie czynności układu krążenia i oddychania, słabną odruchy i sprawność zmysłów; trwa od kilku godzin do kilku dni; nie zawsze kończy się zgonem – reanimacja może przerwać ten proces

bezdech
bezdech

zanik przepływu powietrza przez drogi oddechowe; ustaje czynność mięśni oddechowych, a objętość płuc pozostaje niezmienna; może prowadzić do zaburzeń wymiany gazowej i oddychania na poziomie tkankowym

defibrylacja
defibrylacja

zabieg leczniczy mający na celu przywrócenie czynności serca, polegający na krótkotrwałym działaniu na organizm chorego prądem elektrycznym

łańcuch przeżycia
łańcuch przeżycia

działania mające na celu zwiększenie przeżywalności osób po nagłym zatrzymaniu krążenia; składa się z:

  • wczesnego rozpoznania osób będących w stanie zagrożenia życia i wezwania pomocy;

  • wczesnego podjęcia resuscytacji krążeniowo‑oddechowej;

  • wczesnej defibrylacji;

  • odpowiedniej opieki poresuscytacyjnej.

Skuteczność tych działań zależy od wytrzymałości najsłabszego ogniwa łańcucha

oddech ratowniczy
oddech ratowniczy

sztuczne oddychanie – technika pierwszej pomocy, która polega na dostarczeniu powietrza do płuc osoby nieoddychającej samodzielnie; stosowany przy resuscytacji krążeniowo‑oddechowej

resuscytacja krążeniowo‑oddechowa (RKO)
resuscytacja krążeniowo‑oddechowa (RKO)

czynności medyczne mające na celu podtrzymanie i przywrócenie podstawowych funkcji życiowych, krążenia krwi i oddechu, jeśli doszło do ich zatrzymania; natychmiastowe rozpoczęcie resuscytacji przez świadków zdarzenia znacząco, bo trzykrotnie, zwiększa prawdopodobieństwo przeżycia poszkodowanego