Wiersz Wygaśnięcie Absolutu pochodzi z tomu Płaskorzeźba (1991), który przez wielu krytyków został uznany za najważniejszą książkę początku dekady. Okres lat 80. i 90. XX wieku był w polskiej poezji okresem, kiedy pojawiły się wybitne tomy poetów o uznanej pozycji: Herberta, Różewicza, Szymborskiej, Rymkiewicza. Krytyk literacki Przemysław Czapliński określił ten moment jako „odzyskiwanie pola” przez Starych Mistrzów polskiej liryki, którzy bronią miejsca poezji w ludzkim świecie na rozmaitych płaszczyznach. Był to zarazem opór literatury wysokiej wobec przemysłu rozrywkowego i wytworów kultury masowej. W poezji Różewicza z przełomu lat 80. i 90. ów opór przybiera postać gniewnego lub ironicznego przeciwstawiania się rzeczywistości.

Tadeusz Różewicz *** [Wygaśnięcie Absolutu niszczy]
RYWcRH4WLEKOU
Nagranie dźwiękowe przedstawia wiersz Tadeusza Różewicza Wygaśnięcie Absolutu.

Wygaśnięcie AbsolutuabsolutAbsolutu niszczy
sferę jego przejawiania się

marnieje religia filozofia sztuka

maleją naturalne zasoby
języka

to co zostało wystarczy jeszcze
dla felietonistów
z „Tygodnika Powszechnego” i „Polityki”
dla dziennikarzy
kapłanów
urzędników

wymierają pewne gatunki
motyli ptaków
poetów
o imionach dziwnych i pięknych
Miriam Staff Leśmian
Tuwim Lechoń Jastrun

Norwid
nasze sieci są puste
wiersze wydobyte z dna
milczą
rozsypują się

są jak kurz
tańczący na promieniu słońca
który wpadł do pustego
wnętrza
świątyni

cyt2 Źródło: Tadeusz Różewicz, *** [Wygaśnięcie Absolutu niszczy].

Słownik

absolut
absolut

(łc. absolutus — zupełny, bezwględny) byt istniejący samoistnie, bez przyczyny, utożsamiany najczęściej z Bogiem; człowiek w myśl koncepcji Hegla uczestniczy w Absolucie, ale w toku codziennego życia nie ogarnia go w pełni

metonimia
metonimia

(gr. metōnymía – przenośnia) polega na zastąpieniu nazwy jakiegoś przedmiotu lub zjawiska nazwą innego, pozostającego z nim w pewnej obiektywnej zależności, np. „kwitnący ogród” zamiast „kwiaty kwitnące w ogrodzie”