Przeczytaj
Dlaczego klasyfikujemy związki organiczne?
Jednym z powodów klasyfikacji związków organicznych jest fakt, że liczba znanych związków organicznych jest ogromna. Zanotowano, że liczba opisanych i scharakteryzowanych cząsteczek wynosi ponad . To sprawia, że podział na klasy ułatwia zrozumienie budowy oraz reaktywności chemicznej tych związków.
Warto zwrócić uwagę, że na reakcje chemiczne związków organicznych oraz ich właściwości fizyczne w dużym stopniu ma wpływ charakter grup funkcyjnychgrup funkcyjnych. I to właśnie ich rodzaj jest podstawowym kryterium podziału. Grupy funkcyjne, które określają reaktywność chemiczną cząsteczki, mogą składać się z pojedynczego atomu (np. atom chloru ) lub mogą stanowić grupę atomów (np. grupa karboksylowa
).
Dodatkowo można się spodziewać, że związek z określoną grupą funkcyjną będzie wykrywalny za pomocą tzw. reakcji charakterystycznych – czułych na obecność danej grupy funkcyjnej w analizowanym związku. Przykładem takiej reakcji jest wykrywanie fenoli przy pomocy jonów żelaza().
Klasyfikacja najważniejszych typów jednofunkcyjnych związków organicznych
Węglowodory
WęglowodoryWęglowodory to związki składające się wyłącznie z atomów węgla i atomów wodoru. Węglowodory dzielą się na:
węglowodory alifatyczne;
węglowodory aromatyczne.
Węglowodory alifatyczne
Węglowodory aromatyczne
Związki zawierające wiązanie typu
Silnie elektroujemny atom typu (z wolną parą elektronową) tworzy wiązanie kowalencyjne spolaryzowane, przez co na atomie węgla pojawia się cząstkowy ładunek dodatni. Co istotne, silnie elektroujemny atom typu może dalej łączyć się z innymi atomami, tak jak ma to miejsce np. w przypadku alkoholi, gdzie atom tlenu (atom typu ) łączy się z atomem wodoru.
Klasy związków zawierające wiązania typu znajdują się na poniższych kartach.
Związki zawierające grupę karbonylową
Wiązanie jest silnie spolaryzowane, co sprawia, że grupa ta jest reaktywna chemicznie.
Co istotne, w zależności od grup połączonych z grupą karbonylową, dokonano klasyfikacji związków na kilka rodzajów. Klasy związków zawierające grupę znajdują się na poniższych kartach.
Słownik
atom lub grupa powiązanych ze sobą atomów, które związane są ze strukturą macierzystą
związki organiczne zawierające w swojej strukturze wyłącznie atomy węgla i atomy wodoru
Bibliografia
Encyklopedia PWN
Gorzynski Smith J., Organic Chemistry, Third Edition, New York 2011.
Litwin M., Styka‑Wlazło Sz., Szmońska J., Chemia organiczna 2, Warszawa 2005.
Majewski W., Mechanizmy reakcji organicznych, Lublin 2012.
Vollhardt P., Schore N., Organic Chemistry. Structure and Function, 6th Edition, New York 2011.