Hydrosferą nazywamy wodną powłokę Ziemi przenikającą atmosferęatmosferaatmosferę i litosferęlitosferalitosferę. Obejmuje ona wody atmosferyczne, powierzchniowe i podziemne w postaci gazowej, ciekłej i stałej. Wody hydrosfery gromadzą się w oceanach, morzach, jeziorach, rzekach, bagnach, pokrywie śnieżnej, lodowcach i zbiornikach wód podziemnych. Zasoby wodne hydrosfery są stałe, co oznacza, że nie podlegają wahaniom.

Woda jest jedyną substancją występującą w przyrodzie we wszystkich stanach skupienia: ciekłym, stałym i gazowym. Całkowita objętość wód znajdujących się na naszej planecie wynosi ok. 1,386 mld kmIndeks górny 3³, z czego aż 96,5% to zawartość mórz i oceanów. Pozostała ilość (3,5%) to wody zgromadzone w jeziorach, lodowcach górskich i lądolodach, a także w organizmach (woda biologiczna), glebie, atmosferze, wieloletniej zmarzlinie, bagnach, rzekach oraz pod ziemią. Wodę występującą na Ziemi dzielimy na słodką i słoną.

Wody słodkie stanowią 2,5% objętości hydrosfery. Skupione są głównie w postaci śniegu i lodu na obszarach okołobiegunowych oraz w wysokich partiach gór. Znaczna część wód słodkich zmagazynowana jest także pod powierzchnią ziemi.

RpYFnClekcll0

Fotografia satelitarna jeziora Bajkał. Większość zdjęcia zajmują lądy otaczające jezioro. Są one głównie w kolorze jasnozielonym bądź musztardowożółtym. W centralnej części zdjęcia widoczne jest jezioro. Jest to plama w nieregularnym kształcie koloru ciemnoniebieskiego. Część powierzchni ziemi zasłaniają białe obłoki.

Wodami podziemnymi określa się wody, które występują pod powierzchnią ziemi, ale także te wypełniające pory i szczeliny skalne oraz wolne przestrzenie między skałami. Stanowią one znaczną część zasobów wody słodkiej na Ziemi. W skali świata zasoby te szacuje się na 10,5 mln kmIndeks górny 3³, co stanowi 30% wszystkich wód słodkich. Większość wód podziemnych jest trudno dostępna i znajduje się głęboko pod powierzchnią. Najłatwiej dostępne są wody jezior i rzek.

R1IOFSWzIeOOr

Zdjęcie przedstawia brzeg oraz okolice niewielkiego jeziora. Zbiornik otacza brzeg porośnięty trawami. Powierzchnia tafli wodnej jest spokojna. Na pierwszym planie na brzegu widoczna jest zacumowana mała łódka z dwoma wiosłami opartymi o jego boki. Na drugim planie rosną drzewa.

Wody słone stanowią łącznie 97,5% objętości hydrosfery. Zaliczamy do nich morza i oceany, część wód podziemnych oraz wody słonych jezior. Średnie zasolenie wody morskiej w oceanach zależy od rodzaju zbiornika, waha się między 30 a 38‰. Wszechocean jest gigantycznym magazynem wody, który w 90% zasila proces parowania.

Ilość dostępnej wody zależy od kilku czynników: opadów, szybkości parowania, wielkości przepływu w rzekach, wód podziemnych oraz zużycia związanego z działalnością człowieka. Duża dysproporcja warunków klimatycznych powoduje, że łatwy dostęp do wody występuje na obszarach okołorównikowych, a w porze deszczowej - w klimacie podrównikowym i monsunowym. Dostateczny dostęp do wody gwarantuje klimat podzwrotnikowy morski w porze zimowej oraz klimaty umiarkowane w odmianach morskich i przejściowych. Olbrzymie połacie kuli ziemskiej znajdujące się w strefie klimatów zwrotnikowych i podzwrotnikowych suchych pokrywają tereny pustynne i półpustynne. Notuje się tam brak wody przez cały rok lub przez jego większą część.

Deficyt wody występuje także okresowo (np. w porze suchej) w klimatach podrównikowych i podzwrotnikowych morskich i przejściowych. Niedostatek wody można również odnotować w klimatach kontynentalnych latem.

R1WErcHs2ve06

Zdjęcie w technologii czarno-białej przedstawia Dust Bowl, czyli burzę piaskową występującą podczas klęski ekologicznej w latach 1931–1938 w Teksasie. Na pierwszym planie widoczny jest pas traw. Na drugim widoczna jest osada ludzka. W tle chmura pyłu pustynnego, która kłębi się pomiędzy zabudowaniami.

Odnawialność ziemskich zasobów wodnych zależy głownie od ilości oraz od intensywności opadów atmosferycznych. Głównym źródłem dla odnowienia zasobów wody są opady atmosferyczne, które przenikają w głąb podłoża i zasilają wody podziemne lub spływają z wodami powierzchniowymi do morza.

Słownik