Przeczytaj
Wegetatywny (autonomiczny) układ nerwowy
Wegetatywny (autonomiczny) układ nerwowyWegetatywny (autonomiczny) układ nerwowy wchodzi w skład nerwowego układu obwodowego i składa się z dwóch części: ośrodkowej i obwodowej.
Część ośrodkową tworzą ośrodki nerwowe (skupiska ciał komórek nerwowych – perikarionów). Ośrodki układu przywspółczulnego są zlokalizowane w pniu mózgu (śródmózgowiu i rdzeniu przedłużonym) i istocie szarej segmentów krzyżowych rdzenia kręgowego, natomiast ośrodki układu współczulnego w istocie szarej rdzenia kręgowego w części piersiowej i lędźwiowej.
Część obwodową stanowią zwoje nerwowezwoje nerwowe leżące w pobliżu rdzenia kręgowego (tworzące pień współczulnypień współczulny) lub w przypadku zwojów przywspółczulnych - w pobliżu narządów wykonawczych (efektorówefektorów) oraz nerwy rdzeniowenerwy rdzeniowe i niektóre nerwy czaszkowenerwy czaszkowe. Włókna tych nerwów tworzą czuciową i ruchową drogę impulsu nerwowego.
Układ współczulny (sympatyczny) i układ przywspółczulny (parasympatyczny)
Inny podział autonomicznego układu nerwowego to podział na część czuciową i część ruchową.
Część ruchową wegetatywnego układu nerwowego dzielimy na układ współczulnyukład współczulny zwany sympatycznym oraz układ przywspółczulnyukład przywspółczulny zwany parasympatycznym. Oba te układy wspólnie unerwiają narządy wewnętrzne, przy czym ich działanie względem siebie jest antagonistyczne (gdy jeden z nich pobudza narząd do działania, drugi spowalnia jego pracę). Wspólnie odpowiadają one za utrzymanie homeostazy organizmuhomeostazy organizmu.
Układ współczulny i przywspółczulny różnią się nie tylko funkcją, ale także budową. Dotyczy to lokalizacji ośrodków i zwojów (omówionej powyżej), a także długości włókien i wydzielanych przez nie mediatorów.
W układzie współczulnym włókna przedzwojowewłókna przedzwojowe są krótkie (ponieważ ich zwoje znajdują się blisko rdzenia), a włókna zazwojowewłókna zazwojowe są długie. Natomiast w układzie przywspółczulnym włókna przedzwojowe są długie (ponieważ ich zwoje znajdują się daleko od rdzenia - w pobliżu unerwianych narządów), a zazwojowe krótkie.
Zakończenia neuronów przedzwojowych układów współczulnego i przywspółczulnego oraz neuronów zazwojowych układu przywspółczulnego wydzielają mediator chemicznymediator chemiczny – acetylocholinę i stąd neurony te noszą nazwę neuronów cholinergicznychneuronów cholinergicznych. Zakończenia neuronów zazwojowych wydzielają noradrenalinę i nazywa się je neuronami adrenergicznymineuronami adrenergicznymi.
Słownik
odbiera bodźce płynące z wnętrza ciała, reguluje i koordynuje funkcjonowanie narządów wewnętrznych; dzieli się na układ współczulny i przywspółczulny
narząd wykonawczy w organizmie, najczęściej komórka mięśniowa lub gruczołowa, stanowiący końcową część łuku odruchowego
droga impulsu nerwowego od receptora do efektora
12 par nerwów rozpoczynających się w obszarze mózgowia i przebiegających głównie w obrębie głowy; wraz z nerwami rdzeniowymi wchodzą w skład obwodowego układu nerwowego
31 par nerwów odchodzących metamerycznie od rdzenia kręgowego wraz z nerwami czaszkowymi tworzące obwodowy układ nerwowy
(doprowadzające, aferentne); przebiegają w kierunku dośrodkowym, przewodząc impulsy nerwowe powstałe w receptorach narządów odbiorczych (po stymulacji bodźcem np.: wzrokowym, słuchowym, dotykowym) do centralnego układu nerwowego
przebiegają w kierunku odśrodkowym przewodząc informacje z centralnego układu nerwowego do narządów wykonawczych: mięśni i gruczołów
komórki nerwowe, które w synapsie uwalniają neuroprzekaźnik acetylocholinę
komórki nerwowe, które w synapsie uwalniają neuroprzekaźnik noradrenalinę lub adrenalinę
substancja pełniąca rolę chemicznego przekaźnika informacji wydzielana przez zakończenia synaptyczne neuronów; do mediatorów chemicznych należą m.in. acetylocholina, adrenalina, noradrenalina
miejsce funkcjonalnego połączenia pomiędzy komórkami nerwowymi (np.: między aksonem jednego neuronu i ciałem drugiego neuronu), zachodzi w niej przekazywanie impulsu nerwowego
część autonomicznego układu nerwowego regulująca głównie czynności niezależne od naszej woli, działający głównie w sytuacjach stresowych; w zakończeniach neuronów układu współczulnego wydzielana jest adrenalina, która mobilizuje organizm do walki i ucieczki
część autonomicznego układu nerwowego regulująca głównie czynności niezależne od naszej woli; odpowiada przede wszystkim za odpoczynek organizmu i poprawę procesów związanych z trawieniem; w zakończeniach neuronów układu przywspółczulnego wydzielana jest acetylocholina
łańcuch zwojów nerwowych autonomicznego układu nerwowego połączonych włóknami nerwowymi, biegnący po obu stronach kręgosłupa
neurony wchodzące w skład układu współczulnego, które biorą początek w rdzeniu kręgowym i kończą się w zwojach pnia współczulnego
neurony wchodzące w skład układu współczulnego, które rozpoczynają się w zwoju pnia współczulnego, a kończą w odpowiednim narządzie
skupienia ciał komórek nerwowych poza centralnym układem nerwowym
receptory znajdujące się w ścianach narządów wewnętrznych, sercu, naczyniach krwionośnych odbierające informacje o zmianach środowiska wewnętrznego organizmu
zdolność organizmu do zachowania stałości środowiska wewnętrznego w stosunku do zmieniających się czynników zewnętrznych środowiska