Katalog praw i wolności zawarty w Konwencji

Konwencja gwarantuje kilkanaście praw i wolności człowieka.

RYmckQEgjty0i1
Mapa myśli. Lista elementów: Nazwa kategorii: [bold]Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności[/]Elementy należące do kategorii [bold]Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności[/]Nazwa kategorii: prawaElementy należące do kategorii prawaNazwa kategorii: prawo do życia (art. 2)Nazwa kategorii: prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego (art. 5)Nazwa kategorii: prawo do sprawiedliwego procesu (art. 6)Nazwa kategorii: prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego (art. 8)Elementy należące do kategorii prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego (art. 8)Nazwa kategorii: prawo do zawarcia małżeństwa i założenia rodziny (art.12) Koniec elementów należących do kategorii prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego (art. 8)Nazwa kategorii: prawo do skutecznego środka odwoławczego (art. 13)Nazwa kategorii: zakaz tortur (art. 3)Nazwa kategorii: zakaz niewolnictwa i pracy przymusowej (art. 4)Nazwa kategorii: zakaz wstecznego stosowania prawa karnego (art. 7)Koniec elementów należących do kategorii prawaNazwa kategorii: wolnościElementy należące do kategorii wolnościNazwa kategorii: wolność myśli, sumienia i wyznania (art. 9)Nazwa kategorii: wolność wypowiedzi (art. 10)Nazwa kategorii: wolność zgromadzania się i stowarzyszania (art. 11)Koniec elementów należących do kategorii wolnościKoniec elementów należących do kategorii [bold]Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności[/]
Prawa i wolności zawarte w Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Katalog praw zawartych w Konwencji stopniowo uzupełniany jest przez kolejne protokoły. Wśród praw uwzględnionych w tych protokołach znalazły się m.in.:

R1K1o3TouI1xm
protokół nr 1 ochrona własności prywatnej, prawo do nauki, do wolnych wyborów;, protokół nr 4 zakaz uwięzienia za długi;, protokół nr 7 zakaz ponownego sądzenia w tej samej sprawie;, protokoły nr 6 i 13 zakaz stosowania kary śmierci.

Warto podkreślić, że Konwencja przewiduje również zakaz dyskryminacji w stosowaniu uregulowanych przez nią praw. Zgodnie z art. 14 korzystanie z praw i wolności wymienionych w Konwencji powinno być zapewnione bez względu na płeć, rasę, kolor skóry, język, religię, przekonania polityczne i inne, pochodzenie narodowe lub społeczne, przynależność do mniejszości narodowej, majątek, urodzenie bądź jakiekolwiek inne przyczyny.

Kontrola przestrzegania postanowień Konwencji

W celu urzeczywistnienia ochrony praw sformułowanych w Konwencji ustanowiono Europejski Trybunał Praw CzłowiekaEuropejski Trybunał Praw CzłowiekaEuropejski Trybunał Praw Człowieka z siedzibą w Strasburgu. Do instytucji tej zwrócić się może każdy, kto uważa, że jego gwarantowane Konwencją prawa zostały naruszone – zarówno obywatele państw-sygnatariuszysygnatariuszsygnatariuszy, jak i wszystkie osoby pozostające pod ich jurysdykcjąratyfikacjajurysdykcją. Rozstrzygnięcia Trybunału są wiążące dla państw‑sygnatariuszy Konwencji, które poddały się jego jurysdykcji. Jeśli Trybunał orzeknie winę państwa w zakresie pogwałcenia praw chronionych na mocy Konwencji, państwo zmuszone jest wypłacić pokrzywdzonym stosowne odszkodowanie.

RP1C7rJzLumjy
Główna sala rozpraw Trybunału Praw Człowieka
Źródło: Adrian Grycuk, licencja: CC BY-SA 3.0.

Polska stroną Konwencji

Polska podpisała Konwencję wraz z przystąpieniem do Rady EuropyRada EuropyRady Europy 26 listopada 1991 roku. RatyfikacjaratyfikacjaRatyfikacja Konwencji nastąpiła w styczniu 1993 roku, wówczas również ta umowa międzynarodowaumowa międzynarodowaumowa międzynarodowa weszła w życie w stosunku do państwa polskiego. Niewiele później, bo w maju 1993 roku, Polska zadeklarowała również uznanie jurysdykcji Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i możliwe stało się składanie skarg do tej instytucji w przypadku naruszania przez Polskę postanowień Konwencji. Rokrocznie do Trybunału wpływa kilka tysięcy spraw z Polski, większość z nich jednak okazuje się niedopuszczalna. Każdego roku Trybunał rozstrzyga od kilkunastu do kilkudziesięciu spraw wniesionych przeciwko Polsce.

Słownik

depozytariusz (umowy międzynarodowej)
depozytariusz (umowy międzynarodowej)

państwo, grupa państw, organizacja międzynarodowa lub organ organizacji międzynarodowej przechowujący oryginał umowy międzynarodowej oraz inne dokumenty z nią związane (dokumenty ratyfikacyjne, zastrzeżenia, sprzeciwy do zastrzeżeń, oświadczenia itd.)

Europejski Trybunał Praw Człowieka
Europejski Trybunał Praw Człowieka

sąd międzynarodowy orzekający w sprawie skarg na naruszenie praw i wolności zawartych w Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz jej protokołach dodatkowych

jurysdykcja
jurysdykcja

prawo sądzenia, posiadane przez dany podmiot (organ); uprawnienie do rozpoznawania i rozstrzygania danych spraw

kolizja norm prawnych
kolizja norm prawnych

sytuacja, w której ta sama kwestia prawna podlega regulacji kilku różnych norm prawnych, niemogących być równocześnie zastosowanych z uwagi na występujące między nimi sprzeczności

Rada Europy
Rada Europy

międzynarodowa organizacja rządowa skupiająca prawie wszystkie państwa Europy oraz kilka państw spoza tego kontynentu, której głównym celem jest „osiągnięcie większej jedności między jej członkami, aby chronić i wcielać w życie ideały i zasady stanowiące ich wspólne dziedzictwo oraz aby ułatwić ich postęp ekonomiczny i społeczny” przez promocję i ochronę praw człowieka, demokracji i współpracy państw członkowskich w dziedzinie kultury

ratyfikacja
ratyfikacja

jeden ze sposobów wyrażenia ostatecznej zgody na związanie się umową międzynarodową przez upoważniony do tego organ państwowy

sygnatariusz
sygnatariusz

państwo podpisujące umowę międzynarodową, zobowiązujące się w ten sposób do wypełniania postanowień w niej zawartych

umowa międzynarodowa
umowa międzynarodowa

porozumienie między dwoma lub więcej podmiotami prawa międzynarodowego, regulowane przez prawo międzynarodowe