Unia Europejska to organizacja międzynarodowa oraz polityczno‑ekonomiczne międzynarodowe ugrupowanie integracyjne zrzeszające 28 państw.

Jej członków wiele łączy. Wszystkie państwa członkowskie wyznają demokratyczne wartości, które realizują w swoich systemach politycznych. Celem państw i społeczeństw zjednoczonych w Unii Europejskiej jest współpraca na rzecz dobrobytu i pokoju. Podobieństw jest więcej. Mówi się, że wspólnota europejska opiera się na tzw. trzech filarach. Wartości te ułatwiają państwom członkowskim znajdowanie porozumienia i pogłębianie integracji. Unia Europejska chroni, pielęgnuje i wzmacnia te wartości.

Jednocześnie Unia Europejska nie jest przecież jednym państwem powstałym w miejsce istniejących krajów. Chociaż państwa członkowskie przekazują stworzonym przez siebie wspólnym instytucjom i organom międzynarodowym (a nawet ponadnarodowym, np. Komisja Europejska) część kompetencji, dzięki czemu decyzje w niektórych wspólnych sprawach mogą być podejmowane w sposób demokratyczny na poziomie europejskim, to znakomita większość uprawnień pozostaje w rękach organów władz w państwach narodowych. Europa to również kontynent o wielu odmiennych tradycjach, językach, systemach politycznych, doświadczeniach historycznych.

Wiek XXI przynosi jednak coraz większą współzależność między państwami, społeczeństwami i potrzebę ściślejszej współpracy w duchu tolerancji, solidarności i chęci wzajemnego poznawania się, czyli tzw. wielokulturowości. Unia Europejska tworzy odpowiednie warunki dla takich procesów, hołdując maksymie „zjednoczeni w różnorodności”.

R1CmWSwuFqIx9

Ilustracja przedstawia logo Parlamentu Europejskiego. Pięć okręgów obok siebie od najmniejszego do największego symbolizujące ławy europosłów. W prawym dolnym rogu flaga Unii Europejskiej.

Przykładem takiego zjednoczenia w różnorodności jest praktyka pracy Parlamentu Europejskiego. W Parlamencie zasiadają eurodeputowani reprezentujący obywateli wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej. Aby możliwa była ich wspólna praca, konieczne jest zapewnienie, by każdy z europosłów mógł posługiwać się znanym mu najlepiej (czyli własnym) językiem narodowym. Prace Parlamentu Europejskiego toczą się więc jednocześnie we wszystkich 24 oficjalnych językach Unii Europejskiej – wszystkie akty prawne publikowane są we wszystkich tych językach, a każdy parlamentarzysta może posługiwać się swoim własnym językiem (ich wystąpienia tłumaczone są symultanicznie na wszystkie pozostałe języki). Obywatele Unii Europejskiej również mogą kontaktować się z każdą instytucją unijną w swoim języku narodowym.

Unia Europejska pozostaje również dosyć elastycznym projektem, jeśli chodzi o rozmaite rozwiązania pogłębiające integrację. Pomimo wprowadzania wspólnych dla wszystkich rozwiązań istnieje możliwość skorzystania z klauzuli opt‑out, co znaczy, że państwo może się z nich trwale lub czasowo wyłączyć. Przykładem takich sytuacji są strefa Schengenstrefa Schengenstrefa Schengen i euro. Strefa Schengen jest jednym z największych osiągnięć integracyjnych – państwa w niej uczestniczące zniosły kontrolę graniczną na granicach wewnętrznych między sobą, zapewniając swobodę ruchu granicznego w obrębie strefy. Strefa eurostrefa euroStrefa euro to współpraca państw członkowskich Unii Europejskiej, które przyjęły wspólną walutę. Zarówno jednak w przypadku Schengen, jak i euro kilka państw nie zdecydowało się na uczestnictwo i pozostaje poza strefą.

Warto również pamiętać, że poszczególne państwa członkowskie Unii Europejskiej różnią się między sobą na wiele innych sposobów – zajmują różną powierzchnię, mają różną liczbę ludności, systemy polityczne, formę rządów, strukturę terytorialną. Wszystkie te elementy składają się na niezwykłą, różnorodną mozaikę świadczącą o bogactwie europejskich tradycji.

Słownik