Czym jest miksowanie dźwięku?

R1MIE80UMQb7U1
Źródło: dostępny w internecie: www.pexels.com, domena publiczna.

Istnieje kilka sposobów rejestracji dźwięku. Można zarejestrować kilka dźwięków naraz, jednym mikrofonem – wówczas zostaną one nagrane z uwzględnieniem różnic głośności, jakie między nimi występują. Można zarejestrować źródła niejednocześnie, a następnie wyrównać poziomy głośności między nimi lub ustalić inne proporcje.

Wreszcie jedno źródło można zarejestrować za pomocą kilku mikrofonów, co pozwoli na otrzymanie dźwięku o różnym brzmieniu i o różnej mocy – każdy z mikrofonów zarejestruje go bowiem inaczej. Różnice te będą jeszcze bardziej widoczne, jeśli do rejestracji owego dźwięku użyje się nie tylko mikrofonów, ale też magnetofonów i gramofonów, mających większą moc – takie sygnały to sygnały liniowe. Łączenie ich ze sobą w całość to właśnie miksowanie dźwięku.

Stoły mikserskie

Do miksowania służy stół mikserski – inaczej konsoleta, pulpit mikserski lub mikser. To centralny punkt toru akustycznego, do którego doprowadza się sygnały z mikrofonów, magnetofonów itd. Następnie opracowuje się je i łączy w odpowiednich proporcjach.

R1Cc87Dae1Lll
Mikser cyfrowy DM2000V2k firmy Yamaha, autor zdjęcia: http://muzyczny.pl
Źródło: dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org, licencja: CC BY-SA 4.0.

Konsoleta spełnia kilka podstawowych zadań w procesie miksowania dźwięku:

  • wzmacnia i wyrównuje poziomy sygnałów, które pochodzą z różnych źródeł dźwięku;

  • miesza te sygnały;

  • koryguje barwy dźwięku;

  • wysyła sygnały na urządzenia zewnętrzne;

  • umożliwia dokonywanie różnych miksów jednocześnie.

Możliwości stołu mikserskiego zależne są od liczby kanałów (wejść oraz wyjść, przez które płynie sygnał dźwiękowy), złożoności regulatorów barwy tonu (wykorzystywane są do wycinania oraz podbijania fragmentów pasm dźwięku podczas tworzenia miksu), a także liczby szyn zbiorczych, czyli listew, na których dochodzi do sumowania sygnałów.

Stoły mikserskie mogą być analogowe lub cyfrowe – różnice między nimi nie są znaczące, choć dużą zaletą tych ostatnich jest zdolność do przesyłania sygnałów w formie cyfrowej, która zapewnia identyczną z oyginałem jakość dźwięku. Cyfrowe stoły mikserskie mają też opcję automatycznego zapamiętywania ustawień, co ułatwia pracę.

Jeszcze inną odmianą stołów mikserskich są konsolety wirtualne, czyli realizowane za pomocą programu komputerowego. Opcje i metody działania są podobne jak w stołach analogowych i cyfrowych, różnicą jest natomiast to, że rozmiar miksera, liczba regulatorów i kombinacje połączeń nie są stałe.

Przygotowanie miksu

Do miksowania muzyki trzeba się odpowiednio przygotować. W tym celu można np. przyszykować poszczególne nieobrobione pliki dźwiękowe w stanie surowym, przyporządkować jeden każdej ścieżce aranżacji. W tym samym formacie warto utworzyć również sygnał, jaki wychodzi z działających na żywo instrumentów MIDIinstrument MIDIinstrumentów MIDI. Dzięki temu zmniejszy się obciążenie procesora, co pozwoli uniknąć technicznych problemów, jakie mogą pojawić się przy niektórych instrumentach MIDI, które przy każdej realizacji swojej partii reagują w różny sposób.

RrQCynFvYoijo
Źródło: dostępny w internecie: https://www.pexels.com, domena publiczna.

Dużym ułatwieniem pracy jest organizacja ścieżek dźwiękowych i ujednolicenie ich w taki sposób, by łatwo znaleźć poszczególne instrumenty czy partie wokalne. Wszystkie miksy, nad którymi trwa praca, powinny mieć podobny układ ścieżek; w ten sposób nie trzeba tracić energii na orientowanie się w kolejności ich ustawienia, można więc skupić się na miksowaniu.

Jednym ze sposobów porządkowania ścieżek jest nazywanie ich w zaplanowany sposób – zrozumiały i w miarę krótki, by nazwa była widoczna na podglądzie – a także oznaczanie barwami. Można np. założyć, że wszystkie partie perkusji będzą wyróżnione kolorem żółtym, a gitary – czerwonym. Pozwoli to lepiej poruszać się po materiale.

Podczas miksowania należy wielokrotnie odsłuchiwać poszczególnych fragmentów nagrania. By się w tym nie pogubić, można albo ręcznie zapisać dane odcinki czasowe, albo skorzystać z osi czasu projektu, na której wyświetlane będą kolejne sekcje utworu. Tutaj również pracę usprawni oznaczenie ich nazwami bądź kolorami.

Przed rozpoczęciem miksowania trzeba odsłuchać surowe nagrania, a przynajmniej fragmenty poszczególnych śladów. Dzięki temu można usunąć z nich ciszę i skorygować techniczne problemy – takie jak hałasy w tle czy zakłócenia – które mogłyby być nie do wychwycenia podczas jednoczesnego odtwarzania wszystkich ścieżek.

Wreszcie działaniem, które może usprawnić cały proces, jest rozdzielanie ścieżek:

Senior M. Sekrety profesjonalnego brzmienia w małym studiu

W kontekście programów DAW słowo „rozdzielanie” (ang. multing) odnosi się do procedury pocięcia pojedynczego pliku audio na mniejsze fragmenty i podzielenia go pomiędzy kilka różnych kanałów, dzięki czemu każdy odcinek będzie mógł korzystać z innych ustawień miksowania. Ta prosta technika to niezwykle potężny sprzymierzeniec osoby pracującej w małym studiu, a biorąc pod uwagę olbrzymie liczby kanałów dostępnych na nowoczesnych komputerach, możesz sobie pozwolić na rozdzielanie, dopóki czynność ta Ci się nie znudzi.

1 Źródło: Senior M., Sekrety profesjonalnego brzmienia w małym studiu, Gliwice 2014, s. 128.

To o tyle przydatne, że zdarza się, iż dany instrument albo partia wokalna w ramach jednego uworu pełni różne funkcje i występuje w odmiennych rolach. Wówczas rozdzielenie ścieżek ułatwia pracę nad miksem.

Słownik

instrument MIDI
instrument MIDI

Musical Instrument Digital Interface, z ang. „cyfrowy interfejs instrumentów muzycznych”; system (interfejs, oprogramowanie i zestaw komend) służący do przekazywania informacji pomiędzy elektronicznymi instrumentami muzycznymi

panorama dźwięku
panorama dźwięku

narzędzie, które wpływa na pełną słyszalność i czystość wszystkich miksowanych instrumentów podczas produkcji stereo; za pomocą panoramy regulować można, z której ze stron (z którego głośnika) dana ścieżka dźwiękowa będzie mieć większą bądź mniejszą głośność