W wyniku działania tkanki merystematycznej wtórnej (merystemu wtórnegomerystem wtórnymerystemu wtórnego) – fellogenu (miazgi korkotwórczej) – powstaje tkanka okrywająca wtórna. Stanowi ją peryderma (korkowica), która pokrywa organy roślinne o wtórnej budowie anatomicznej.

Peryderma pokrywa starsze nadziemne i podziemne części rośliny, w których zachodzi wtórny przyrost na grubość. W rozrastających się łodygach, korzeniach i bulwach zastępuje skórkę. Tkanka ta ma postać szarej lub brunatnej powłoki o różnej grubości. Składa się z kilku warstw:

• fellemu (korka);

• fellogenu (miazgi korkotwórczej);

• fellodermy (miękiszu korkowego).

Wyróżnia się perydermę:

• powierzchniową – czyli taką, w której warstwa fellogenu tworzy się z komórek skórki lub hipodermyhipodermahipodermy;

• głębinową – czyli taką, w której warstwa fellogenu tworzy się z komórek kory pierwotnejkora pierwotnakory pierwotnej lub perycykluperycyklperycyklu.

Fellem (korek) to część perydermy powstająca w wyniku aktywności merystematycznej fellogenu. Składa się z wypełnionych powietrzem martwych komórek, których ściany komórkowe są adkrustowaneadkrustacjaadkrustowane suberynąsuberynasuberyną. Komórki fellemu ściśle do siebie przylegają. Brak przestworów międzykomórkowych sprawia, że wymiana gazowa pomiędzy środowiskiem a wnętrzem rośliny odbywa się przez przetchlinki. Struktury te zastępują aparaty szparkowe obecne w epidermie.

R1F4TxtI6CYzX1

Na fotografii w znacznym przybliżeniu widoczna jest martwica korkowa (korowina) zwana potocznie korą. Kora jest czarnobiała, grubą warstwą pokrywa drzewo.

Komórki fellemu tworzą wiele warstw, dzięki czemu tkanka ta chroni wnętrze rośliny przed urazami mechanicznymi. Z kolei zawartość suberyny w ścianach komórkowych tych komórek sprawia, że fellem jest nieprzepuszczalny dla wody oraz gazów i tym samym skutecznie ogranicza straty wody na drodze parowania. Natomiast przez obecność powietrza we wnętrzu komórek fellemu tkanka ta jest złym przewodnikiem ciepła, co pozwala na skuteczną ochronę wnętrza rośliny zarówno przed przegrzaniem, jak i wychłodzeniem.

Na pniach i korzeniach starszych drzew zamiast fellemu występuje tzw. martwica korkowa, o skomplikowanej strukturze tkankowej. W miarę przyrostu pnia na grubość martwica korkowa pęka, tworząc na swojej powierzchni charakterystyczne podłużne rysy.

Fellogen (miazga korkotwórcza) to część perydermy aktywna merystematycznie. Jest merystemem wtórnym, powstającym w wyniku odróżnicowania się żywych komórek tkanek stałychtkanka stałatkanek stałych, które powracają do stanu embrionalnego i ponownie uzyskują zdolność do podziałów komórkowych. Jednocześnie fellogen zaliczany jest do merystemów bocznych, gdyż zawiązuje się wewnątrz organów rośliny w postaci jednowarstwowego pierścienia. Fellogen wytwarza nowe komórki głównie odśrodkowo, rzadziej dośrodkowo. Po zewnętrznej stronie pierścienia miazgi korkotwórczej odkładane są komórki fellemu, a po stronie wewnętrznej – komórki fellodermy.

Felloderma (miękisz korkowy) to część perydermy powstająca w wyniku aktywności merystematycznej fellogenu. Budują ją żywe komórki, które u młodych roślin zawierają jeszcze chloroplasty. Tkanka ta jest cienka i zazwyczaj składa się z jednej lub dwóch warstw komórek, zaliczanych do miękiszu zasadniczego kory pierwotnej.

Słownik