Przeczytaj
W wyniku działania tkanki merystematycznej wtórnej (merystemu wtórnegomerystemu wtórnego) – fellogenu (miazgi korkotwórczej) – powstaje tkanka okrywająca wtórna. Stanowi ją peryderma (korkowica), która pokrywa organy roślinne o wtórnej budowie anatomicznej.
Tkanka okrywająca wtórna – peryderma (korkowica)
Peryderma pokrywa starsze nadziemne i podziemne części rośliny, w których zachodzi wtórny przyrost na grubość. W rozrastających się łodygach, korzeniach i bulwach zastępuje skórkę. Tkanka ta ma postać szarej lub brunatnej powłoki o różnej grubości. Składa się z kilku warstw:
fellemu (korka);
fellogenu (miazgi korkotwórczej);
fellodermy (miękiszu korkowego).
Wyróżnia się perydermę:
powierzchniową – czyli taką, w której warstwa fellogenu tworzy się z komórek skórki lub hipodermyhipodermy;
głębinową – czyli taką, w której warstwa fellogenu tworzy się z komórek kory pierwotnejkory pierwotnej lub perycykluperycyklu.
Fellem (korek)
Fellem (korek) to część perydermy powstająca w wyniku aktywności merystematycznej fellogenu. Składa się z wypełnionych powietrzem martwych komórek, których ściany komórkowe są adkrustowaneadkrustowane suberynąsuberyną. Komórki fellemu ściśle do siebie przylegają. Brak przestworów międzykomórkowych sprawia, że wymiana gazowa pomiędzy środowiskiem a wnętrzem rośliny odbywa się przez przetchlinki. Struktury te zastępują aparaty szparkowe obecne w epidermie.
Komórki fellemu tworzą wiele warstw, dzięki czemu tkanka ta chroni wnętrze rośliny przed urazami mechanicznymi. Z kolei zawartość suberyny w ścianach komórkowych tych komórek sprawia, że fellem jest nieprzepuszczalny dla wody oraz gazów i tym samym skutecznie ogranicza straty wody na drodze parowania. Natomiast przez obecność powietrza we wnętrzu komórek fellemu tkanka ta jest złym przewodnikiem ciepła, co pozwala na skuteczną ochronę wnętrza rośliny zarówno przed przegrzaniem, jak i wychłodzeniem.
Na pniach i korzeniach starszych drzew zamiast fellemu występuje tzw. martwica korkowa, o skomplikowanej strukturze tkankowej. W miarę przyrostu pnia na grubość martwica korkowa pęka, tworząc na swojej powierzchni charakterystyczne podłużne rysy.
Kora dębu korkowego (Quercus suber), endemicznego dla południowo‑zachodniej Europy i północno‑zachodniej Afryki, składa się głównie z wysyconej suberyną tkanki korkowej. Wytwarza się z niej korek – surowiec używany przede wszystkim do produkcji korków do butelek.
Fellogen (miazga korkotwórcza, miazga korkorodna)
Fellogen (miazga korkotwórcza) to część perydermy aktywna merystematycznie. Jest merystemem wtórnym, powstającym w wyniku odróżnicowania się żywych komórek tkanek stałychtkanek stałych, które powracają do stanu embrionalnego i ponownie uzyskują zdolność do podziałów komórkowych. Jednocześnie fellogen zaliczany jest do merystemów bocznych, gdyż zawiązuje się wewnątrz organów rośliny w postaci jednowarstwowego pierścienia. Fellogen wytwarza nowe komórki głównie odśrodkowo, rzadziej dośrodkowo. Po zewnętrznej stronie pierścienia miazgi korkotwórczej odkładane są komórki fellemu, a po stronie wewnętrznej – komórki fellodermy.
Felloderma
Felloderma (miękisz korkowy) to część perydermy powstająca w wyniku aktywności merystematycznej fellogenu. Budują ją żywe komórki, które u młodych roślin zawierają jeszcze chloroplasty. Tkanka ta jest cienka i zazwyczaj składa się z jednej lub dwóch warstw komórek, zaliczanych do miękiszu zasadniczego kory pierwotnej.
Słownik
odkładanie na powierzchni ściany komórkowej substancji o charakterze hydrofilowym (np. śluzów roślinnych) lub hydrofobowym (np. kutyny, suberyny, wosków)
inaczej skórnia; warstwa komórek tkanki wzmacniającej (kolenchymy i sklerenchymy) położona pod skórką (epidermą), pełniąca funkcje ochronne
tkanki położone pomiędzy skórką a walcem osiowym w młodych korzeniach i łodygach; składa się głównie z komórek miękiszu zasadniczego lub spichrzowego
rodzaj tkanki twórczej obecnej w roślinie od pewnej fazy rozwoju; powstaje z odróżnicowanych komórek tkanki stałej, które powracając do stanu embrionalnego, uzyskują zdolność do podziałów komórkowych
inaczej okolnica; warstwa lub pokład komórek na powierzchni walca osiowego korzenia, pod endodermą; najbardziej zewnętrzna warstwa walca osiowego, z której powstają korzenie boczne i częściowo miazga
substancja hydrofobowa o złożonym składzie chemicznym zawierająca kwasy tłuszczowe o długich łańcuchach; nieprzepuszczalna dla wody i gazów; pełni funkcje wzmacniającą i izolacyjną
rodzaj dojrzałej tkanki roślinnej powstałej w wyniku działania merystemu pierwotnego lub wtórnego; zbudowana z komórek zróżnicowanych i przystosowanych do pełnienia określonej funkcji