Przeczytaj
Schorzenia układu oddechowego różnią się etiologiąetiologią, przebiegiem i rokowaniem. Jedną z głównych przyczyn zaburzeń funkcjonowania układu oddechowego jest niska jakość powietrza. Decydują o niej: stężenie szkodliwych substancji utrzymujących się w powietrzu przez dłuższy czas, temperatura (optymalny zakres to od 18 do 20°C), wilgotność (optymalny zakres to od 40 do 60 proc.).
Pozostałe czynniki sprzyjające chorobom układu oddechowego to predyspozycje genetyczne, nieprawidłowa dieta i palenie tytoniu. Ze względu na etiologię zaburzenia oddechowe można podzielić na choroby genetyczne, infekcyjne, nowotworowe i inne choroby przewlekłe.
Choroby infekcyjne układu oddechowego
Choroby nowotworowe
Najczęstszą chorobą nowotworową układu oddechowego jest rak płuc. Jego główna przyczyna (odpowiedzialna za ok. 90 proc. przypadków) to palenie papierosów. Ocenia się, że rocznie na świecie umiera z powodu tej choroby ok. 1,6 mln osób. Rozwijający się nowotwór płuc przez długi czas nie daje żadnych objawów lub obserwowane są objawy niespecyficzne (kaszel, chrypa, słabo zaznaczone duszności). Dlatego zazwyczaj choroba diagnozowana jest w zaawansowanych stadiach. Leczenie polega na chirurgicznym usunięciu tkanki nowotworowej oraz wspomagającej radioterapiiradioterapii i chemioterapiichemioterapii.
Choroby genetyczne
Mukowiscydoza jest chorobą dziedziczoną recesywnie (ujawnia się tylko, gdy obydwa allele kodują tę cechę) i autosomalnie (w sprzężeniu z chromosomami innymi niż chromosomy płci). Polega na produkcji nadmiernie lepkiego śluzu w układzie pokarmowym i oddechowym. Objawami mukowiscydozy ze strony układu oddechowego są: przewlekły kaszel, nawracające zapalenia oskrzeli i płuc, krwioplucie, zmiany w płucach prowadzące do zamykania światła oskrzeli. Do dziś nie znaleziono sposobu leczenia tego schorzenia. Terapia polega jedynie na łagodzeniu objawów. Średnia długość życia pacjentów z mukowiscydozą to ok. 40 lat.
Inne choroby przewlekłe
Jedną z często występujących chorób przewlekłych płuc jest rozedma. W jej przebiegu dochodzi do zmniejszania sprężystości pęcherzyków płucnych oraz zaniku przegród międzypęcherzykowych. Prowadzi to do nadmiernego napowietrzenia płuc przy zmniejszonej liczbie pęcherzyków i ograniczonej powierzchni wymiany gazowej. Najczęstsze przyczyny rozedmy to palenie papierosów oraz zanieczyszczenia powietrza (smog). Chorzy mają duszności, trudności w oddychaniu, szybko się męczą.
Kolejnym, często spotykanym schorzeniem jest przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP). Charakteryzuje się postępującym zmniejszaniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe. To następstwo degradacji oskrzelikówoskrzelików oraz uszkodzenia pęcherzyków płucnych przez zanieczyszczenia pyłowe lub palenie tytoniu. Objawami POChP są duszności, przewlekły kaszel, trudności w oddychaniu, krwioplucie i świszczący oddech. Leczenie polega wyłącznie na łagodzeniu objawów, gdyż POChP jest nieuleczalna.
Do często występujących, przewlekłych schorzeń układu oddechowego należy też astma oskrzelowa. Charakteryzuje się długotrwałym stanem zapalnym dróg oddechowych prowadzącym do napadów duszności, które wynikają z czasowego zwężenia światła oskrzeli. Uważa się, że występowanie astmy ma związek z predyspozycjami genetycznymi, na które nakładają się czynniki środowiskowe, takie jak zanieczyszczenie powietrza smogiem, alergeny wziewne oraz dym tytoniowy. Długotrwały stan zapalny w drogach oddechowych prowadzi do pogrubienia ścian oskrzeli, występowania nacieków i obrzęków. Nagłe skurcze okrężnych mięśni gładkich oskrzeli (w odpowiedzi na bodźce stresowe czy alergeny) wywołują dodatkowe ich zwężenie i pogłębienie trudności w oddychaniu. Astmę leczy się drogą wziewną, podając substancje szybko rozszerzające zwężone oskrzela. Leczenie długotrwałe polega na podawaniu związków hamujących rozwój procesu zapalnego.
Słownik
metoda leczenia nowotworów polegająca na stosowaniu związków chemicznych, które uszkadzają głównie komórki nowotworowe (lecz również szybko namnażające się, zdrowe komórki organizmu)
(gr. aitia – przyczyna) nauka badająca przyczyny, podstawy procesów i zjawisk, w tym chorób
naturalna lub nabyta zdolność bakterii do przeciwdziałania niszczącemu wpływowi antybiotyków na ich komórki
najmniejsze drogi oddechowe, połączone bezpośrednio z pęcherzykami płucnymi
metoda leczenia nowotworów polegająca na stosowaniu promieniowania jonizującego