Czym jest APEC?

Współpraca Gospodarcza Azji i Pacyfiku (Asia‑Pacific Economic Cooperation, APEC) to forum integracyjne 21 rozwiniętych i rozwijających się państw, które w sumie obejmują ponad 2,7 miliarda ludzi i ponad połowę światowych zasobów finansowych.

R17pLUHbTwxTa

Mapa świata. Na mapie kolorem zielonym zaznaczone są państwa, które należą do APEC. Są to: Rosja, Stany Zjednoczone Ameryki, Kanada, Australia, Meksyk, Chiny, Japonia, Brunei, Indonezja, Korea Południowa, Malezja, Nowa Zelandia, Filipiny, Singapur, Tajlandia, Hongkong, Chińskie Tajpej, Papua-Nowa Gwinea, Chile, Peru, Wietnam.

APEC powstała z inicjatywy australijskiego premiera Roberta Hawke'a w 1989 r. Ideą układu było zbliżenie narodów zamieszkujących wybrzeże Pacyfiku i ułatwienie ich współpracy gospodarczej, zliberalizowanie handluliberalizacja handluzliberalizowanie handlu pomiędzy nimi, wsparcie wzajemnych inwestycji zagranicznych. Funkcjonowanie gospodarek większości państw tego regionu uzależnione jest od kondycji gospodarczej innych położonych nad Pacyfikiem państw, a wiąże się to przede wszystkim z intensywnym wzajemnym handlem zagranicznym dobrami i usługami o wartości rzędu miliardów dolarów rocznie. Stąd pomysł, by raz do roku przedstawiciele tych państw spotykali się i próbowali wypracować jeszcze lepsze, bardziej korzystne dla wszystkich zainteresowanych formy i zasady wymiany handlowej.

Początkowo spotkania APEC miały raczej niewielkie znaczenie. We współpracę angażowało się niewiele państw, a przywódcy państw zaangażowanych często wysyłali swoich zastępców zamiast zjawić się na spotkaniu osobiście. Sytuacja zmieniła się w 1993 r., kiedy ówczesny amerykański prezydent wyszedł z propozycją, by podnieść ich rangę poprzez uczestnictwo w spotkaniu szefów państw i rządów. Stało się to następnie tradycją spotkań APEC, które do dziś odbywają się w takim składzie. Przywódcy państw zaangażowanych we współpracę spotykają się co roku w innym, wybieranym ze swojego grona państwie.

W 2018 r. na przykład spotkanie takie odbyło się w Papui‑Nowej Gwinei. W spotkaniu uczestniczyli między innymi: australijski premier Scott Morrison, premier Nowej Zelandii Jacinda Ardern, premier Kanady Justin Trudeau i chiński prezydent Xi Jinping.

RwNF1yjhRgteq

Na zdjęciu stoją dwie kobiety oraz dwoje dzieci. Dzieci przebrane są w charakterystyczne stroje ludowe. Ich nakrycia głowy składają się z kwiatów oraz piór, a na szyi mają naszyjniki z muszli. Twarze dzieci są pomalowane na czerwono i czarno.

Szczyty APEC spotykają się jednak czasem także z krytyką. Niektórym nie podoba się, że są to bardzo kosztowne przedsięwzięcia, zwłaszcza dla państw takich, jak Papua‑Nowa Gwinea. Ugoszczenie ponad dwudziestu przywódców państw i kilkunastu tysięcy delegatów niższej rangi nie jest zadaniem łatwym. W Papui‑Nowej Gwinei konieczne okazało się wybudowanie nowych budynków, zakup floty samochodowej czy renowacja lotniska. Gospodarza wsparły jednak Chiny i Australia, zapewniając bezpieczeństwo uczestników przy pomocy statku bojowego, samochodów opancerzonych, helikopterów, myśliwców i specjalnie przeszkolonych żołnierzy. Papua‑Nowa Gwinea skorzystała także długoterminowo – Australia, Stany Zjednoczone, Chiny i Nowa Zelandia zadeklarowały, że włączą się w zadanie zapewnienia mieszkańcom tego kraju dostępu do elektryczności i internetu. Zdecydowano również o rozpoczęciu amerykańsko‑australijskiej współpracy w celu budowy bazy wojskowej na wyspie Manus, jednej z papuańskich prowincji.

Korzystając już choćby z tych tylko przykładów przedsięwzięć w ramach APEC, zastanawiać się można, czy nie są prawdziwe zarzuty o to, że choć wyglądają one pozornie na wsparcie uboższych spośród zaangażowanych państw, to jednak tak naprawdę dzięki tej współpracy bogatsze stają się państwa już bogate. Na rozwoju APEC cieniem kładła się również w ostatnich latach chińsko‑amerykańska rywalizacja handlowa. Państwa te są najpotężniejszymi z zaangażowanych w integrację w ramach Współpracy Gospodarczej Azji i Pacyfiku i od ich wzajemnych relacji zdaje się też zależeć powodzenie tego projektu. Zatem, choć z jednej strony wesołe grupowe zdjęcia wieńczące każde spotkanie tchną optymizmem i pozwalają pokładać ogromne nadzieje na przyszłość APEC, to jednak w tak licznej grupie państw o często bardzo rozbieżnych interesach osiągnąć porozumienie i podejmować konkretne działania może być bardzo trudno.

RTvyiROlH2lRj

Na zdjęciu znajduje się grupa ludzi. Ludzie stoją w dwóch szeregach. Większość jest ubrana w charakterystyczne stroje. Za nimi znajduje się ściana z napisem APEC Economic Leader's Week.

Słownik