Program komputerowy

Programem komputerowym nazywamy ciąg instrukcji realizujący dany algorytm – instrukcje te są zapisane za pomocą określonego języka (lub języków) programowania.

Program to wynik końcowy szeregu czynności, które należy wykonać, aby uzyskać finalną formę.

Czy wiesz, czym są kod źródłowy oraz kompilacja?

Omówmy każdy z etapów powyżej opisanego procesu.

Etap $\text I$: Opracowanie kodu źródłowego

Kod źródłowy to zapis programu komputerowego za pomocą danego języka programowania. Jest to postać programu zrozumiała dla programisty. Kod źródłowy zawiera zdefiniowane operacje, które ma wykonywać program. Są one zapisanie zgodnie z instrukcjami, słowami kluczowymi, zasadami składniowymi oraz zgodnie z leksyką określoną dla wybranego języka programowania.

Oto przykład fragmentu kodu źródłowego języka programowania C++:

int z = 0;
for (int i = 97; i < 123; i++) {
    alfabet[z] = (char)i;
    z++;
}

for (int z = 0; z < 26; z++) {
    for (int x = 0; x < 26; x++) {
        tabela[z][x] = alfabet[x];
    }

    for (int b = 0; b < 26 - 1; ++b) {
        std::swap(alfabet[b], alfabet[b+1]);
    }

}

for (int t = 0; t < 26; t++) {
    for (int y = 0; y < 26; y++) {
        std::cout << tabela[t][y];
    }
    std::cout << std::endl;
}

Opracowanie kodu źródłowego to pierwszy, a zarazem najważniejszy etap tworzenia programu. To w nim zawiera się cała logika programu, realizująca dany algorytm.

Etap $\text{II}$: Plik z kodem źródłowym

Kolejnym etapem jest zapisanie utworzonego wcześniej kodu źródłowego w pliku o odpowiednim rozszerzeniu. Dla każdego języka programowania rozszerzenie jest inne. Oto rozszerzenia plików z kodem źródłowym dla różnych języków programowania:

Etap $\text{III}$: Kompilacja pliku z kodem źródłowym

Kod źródłowy jest niezrozumiały dla komputera, który posługuje się językiem złożonym z zer i jedynek, czyli z liczb binarnychliczby binarneliczb binarnych. Dlatego też algorytm musi zostać przekształcony (poddany translacji) w kod wynikowy, czyli takie instrukcje, które procesor jest w stanie zrozumieć i wykonać.  Zadanie to realizuje translator. Istnieją dwie odmiany translatorów: interpretery i kompilatory.

Program zwany kompilatorem automatycznie przeprowadza opisaną translację. Współczesne narzędzia do kompilacji zajmują się również asemblacją. Wynikiem działania kompilatora jest utworzenie pliku wykonywalnego, który  można uruchomić na innym komputerze bez użycia środowiska programistycznego.

Zintegrowane środowisko programistyczne

Wszystkie wyżej opisane czynności najczęściej wykonuje się w narzędziu zwanym zintegrowanym środowiskiem programistycznym (ang. IDE – integrated development environment). Jest to program lub zespół programów, w którym możemy tworzyć pliki źródłowe, kompilować je oraz uruchamiać. Ponadto niektóre IDE umożliwiają testowanie kodu oraz debugowanie, czyli wyszukiwanie błędów w kodzie.

IDE to podstawowe narzędzie pracy każdego programisty. Dzięki wbudowanym funkcjom, takim jak:

• podpowiadanie składni,

• automatyczne sprawdzanie poprawności kodu,

• posiadanie wbudowanej konsoli

IDE pozwala na skuteczne i efektywne pisanie kodu.

Przejdź do kolejnej sekcji e‑materiału, w której dowiesz się, jak skonfigurować Code::BlocksCode::BlocksCode::Blocks oraz napiszesz swój pierwszy program: Hello WorldHello WorldHello World.

Słownik