Poeta czasów Oktawiana Augusta

R1OFUy8zitCJi1

Zdjęcie przedstawia marmurowe popiersie młodego mężczyzny. Mężczyzna ma smukłą twarz, wystające kości policzkowe. Ma opadające na czoło, falujące włosy.

Okres rządów Oktawiana AugustaOktawian AugustOktawiana Augusta (63 p.n.e. – 14 n.e.) uważa się za złoty wiek poezji rzymskiej. Powstało wówczas wiele ważnych i wartościowych dzieł. Do najwybitniejszych poetów tego czasu zalicza się Publiusz Wergiliusz Maro (70–19 p.n.e.). Był on wszechstronnie wykształcony, swoją wiedzę zdobywał m.in. w Mediolanie, Rzymie i Neapolu, gdzie studiował filozofię. Jego twórczość można podzielić na dwa okresy. Pierwszy wiąże się z neoterykamineoterycyneoterykami – grupą młodych poetów rzymskich, którzy tworzyli w połowie I w. p.n.e. Drugi zaś rozpoczyna się wraz z ukazaniem się GeorgikGeorgikiGeorgik – poematu dydaktycznego opiewającego uroki życia na wsi – oraz Eneidy – epopei opisującej czyny Eneasza, bohatera uznawanego za protoplastę Rzymu.

Odyseusz czy Eneasz? Troja czy Rzym?

Eneida to najsłynniejszy poemat epicki starożytnego Rzymu i utwór, który przyczynił się do rozwoju literatury rzymskiej. Dzieło nie zostało w pełni dopracowane, ponieważ Wergiliusz zmarł przed jego ukończeniem. W swoim testamencie zakazał jego publikowania, jednak było ono tak istotne dla polityki Oktawiana Augusta, że wola poety nie została uszanowana i Eneida trafiła do rąk czytelników.

Wergiliusz zaliczany jest do homerydówhomerydahomerydów, czyli poetów inspirujących się twórczością Homera. Te odwołania czytelne są w treści samej Eneidy. Opis wędrówki Eneasza z pierwszych sześciu ksiąg przypomina tułaczkę Odyseusza. W obu utworach spotykamy te same postacie i elementy fabuły. Obecne są m.in. Scylla, Charybda, Cyklop, motyw zejścia do podziemi, motyw konfliktu z bóstwem.

RQYRAMk3nZeGe

Obraz przedstawia pałacowe wnętrze. Żołnierz w antycznej zbroi niesie przewieszonego przez swoje lewe ramię starszego mężczyznę. Otaczają go dwie kobiety. Wokół panuje bałagan, na podłodze porozrzucane są różne przedmioty.

W poemacie Wergiliusza odnajdujemy też inspiracje treścią Iliady, przede wszystkim w wątku wojny, która wybuchła z powodu kobiety. W eposie Homera konflikt Trojan oraz Greków spowodowało porwanie pięknej Heleny, w dziele Wergiliusza Eneasz bierze udział w wojnie między Latynami a Rutulami, podczas której walczy o Lawinię – córkę króla Lacjum. Nie można jednak uznać, że Eneida jest dziełem całkowicie odtwórczym w stosunku do homeryckich eposów:

Wyznaczniki gatunku

Epos jest najstarszym gatunkiem epickim. To obszerny, wielowątkowy utwór fabularny, zwany również epopeją. Zwykle pisany wierszem, opowiada o czynach bohaterów, które rozgrywają się na tle doniosłych, przełomowych wydarzeń historycznych lub legendarnych. Eposy wiążą się z tradycjami narodowościowymi, a ich treści nawiązują do losów państw i narodów.

Pierwotnie epopeje były opowieściami przekazywanymi ustnie z pokolenia na pokolenie przez starożytnych śpiewaków. Przykładem tego są dzieła takie jak GilgameszGilgameszGilgamesz, Iliada, Odyseja czy BeowulfBeowulfBeowulf. Do eposów, które od razu powstały jako piśmienne dzieła literackie, można zaliczyć natomiast m.in. Eneidę Wergiliusza, FarsalięFarsaliaFarsalię Lukiana czy Raj utraconyRaj utraconyRaj utracony Johna Miltona.

RPFWebLFvf6OC

Obraz przedstawia pole i kępę drzew. Na polu znajduje się trójka ludzi. Po prawej stronie młoda kobieta w długiej sukni i stojący naprzeciw niej, po lewej stronie, dwaj mężczyźni. Obaj są w strojach starożytnych żołnierzy. Wokół całej trójki siedzą i latają małe cherubiny.

Epopeję wyróżniają trzy podstawowe cechy gatunkowe:

Słownik