Co można zrobić w bazie danych?

Aby uzyskać szybki przegląd podstawowych operacji, jakie są możliwe do wykonania na bazie danych, wystarczy zajrzeć do wnętrza programu Microsoft Access:

lub LibreOffice Base:

Operacje kryjące się pod wskazanymi elementami to:

• tworzenie tabel, a więc projektowanie niezbędnej struktury służącej do przechowywania danych;

• edycja danych (dodawanie, usuwanie, modyfikacja), która może być wspomagana poprzez wykorzystanie tzw. formularzy;

• tworzenie kwerend wspierających użytkownika m.in. w procesie przeszukiwania bazy pod kątem określonych kryteriów;

• projektowanie raportów prezentujących przydatne zestawienia danych;

• filtrowanie i sortowanie danych.

Wymienione operacje to podstawowe działania oferowane przez standardowy system zarządzania bazą danych.

Przyjrzyjmy się pierwszej z wymienionych operacji, a więc projektowaniu tabeli.

Projektowanie tabeli bazy danych

Zbliżała się Gwiazdka. Czas poszukiwania prezentów dla bliskich i znajomych. Dla niektórych pora stresu i zmartwień w rodzaju: co mam kupić, żeby trafić w upodobania i sprawić radość?

Ale nie dla wszystkich, a na pewno nie dla Doroty, która na zakupach zna się jak mało kto, a jej podarunki nigdy nie trafiają do sklepu jako zwroty tuż po świętach. Bez problemu doradzała zwykle innym, co, komu i na jaką okazję podarować.

Jej rady były zawsze trafione, a zadowoleni znajomi wracali po kolejne wskazówki, dlatego Dorotce zaświtała w głowie koncepcja, żeby tę swoją intuicję wykorzystać również do pomocy innym, mającym dylemat, co podarować na rozmaite okazje.  Uznała, że pomoże w tym utworzenie prezentowej bazy danych.

Najważniejszy element bazy powinny stanowić propozycje prezentowe, więc w naturalny sposób wyklarował się projekt tabeli Prezenty:

Po zaprojektowaniu tabeli Dorota przystąpiła do implementacji projektu w programie Microsoft Access:

RDtcT0XBKCAoK

Film dotyczący projektowania bazy z MS ACCESS.

Film dotyczący projektowania bazy z MS ACCESS.

Film dostępny pod adresem /preview/resource/RDtcT0XBKCAoK

Film dotyczący projektowania bazy z MS ACCESS.

Dla porównania wykonała również to samo w LibreOffice Base:

RZWQsrcM1xrIr

Film dotyczący projektowania bazy w Libre Office.

Film dotyczący projektowania bazy w Libre Office.

Film dostępny pod adresem /preview/resource/RZWQsrcM1xrIr

Film dotyczący projektowania bazy w Libre Office.

Podczas projektowania tabeli, zarówno w jednym, jak i drugim narzędziu, Dorota zauważyła pewien charakterystyczny element w postaci ikonki w kształcie klucza, który pojawił się automatycznie po utworzeniu pierwszego pola o nazwie „KodPrezentu”.

W Microsoft Access wyglądało to następująco:

Natomiast w LibreOffice Base w ten sposób:

Zaznaczony element to tzw. klucz podstawowyklucz podstawowyklucz podstawowy. Jest to pole o szczególnym znaczeniu w tabeli bazy danych, ponieważ, ze względu na unikalne wartości w nim przechowywane, każdy pojedynczy wpis w bazie będzie mógł być zidentyfikowany właśnie dzięki temu polu.

W Microsoft Access pole będące kluczem podstawowym otrzymuje typ danych „Autonumerowanie” oraz następujące właściwości:

• „Rozmiar pola”: „Liczba całkowita długa”,

• „Nowe wartości”: „Przyrostowo”,

• „Indeksowane”: „Tak (Bez duplikatów)”.

W LibreOffice Base kluczem podstawowym jest pole typu Integer, dla którego właściwość „Wartość automatyczna” została ustawiona na „Tak”:

Wprowadzanie danych do tabeli

Po zaprojektowaniu tabeli Dorota wprowadziła kilka pierwszych propozycji prezentowych:

W polu „KodPrezentu” dla każdego pojedynczego wpisu pojawiła się kolejna wartość całkowita. Dzięki temu każdy wiersz w tabeli „Prezenty” został oznaczony w sposób jednoznaczny, co ułatwi rozbudowę bazy w przyszłości, gdy pojawią się nowe tabele, które będą musiały być powiązane w pewien sposób z już istniejącą tabelą.

Każdy wiersz w tabeli bazy danych to inaczej rekordrekord (krotka, wiersz)rekord (zwany również krotką) składający się z tzw. pólpole rekordupól. Na przykład pierwszy wiersz tabeli „Prezenty” składa się z następujących pól:

• „KodPrezentu” o wartości 1,

• „NazwaPrezentu” o wartości „gra planszowa Piękny balkon”,

• „Cena” o wartości 69,00 zł,

• „DlaKogo” o wartości „koleżanka”,

• „Wiek” o wartości 30,

• „RodzajOkazji” o wartości „urodziny”,

• „PodstawoweHobby” o wartości „florystyka”:

Każde pole rekordu zawiera konkretną wartość ustalonego typu opisującą określony atrybutatrybutatrybut tabeli „Prezenty”. Na przykład atrybut „Cena” jest typu walutowego i we wszystkich rekordach wartości występujące w tym polu mają ten sam typ:

Podczas wprowadzania kolejnych danych do tabeli bazy bohaterka naszej opowieści korzystała z widoku arkusza danych. Nie jest to sposób zbyt wygodny, a w przypadku takich pól, jak „DlaKogo”, „RodzajOkazji” czy „PodstawoweHobby”, dużym ułatwieniem byłaby możliwość wybierania wartości z listy w celu uniknięcia pomyłek w zapisie ręcznym.

W przypadku Microsoft Access problem ten może być rozwiązany za pomocą tzw. tabel słownikowych:

W LibreOffice Base zamiast tablic słownikowych można wykorzystać tzw. formularze:

Słownik