Wiązanie jonowewiązanie jonoweWiązanie jonowe jest oddziaływaniem elektrostatycznym pomiędzy jonami pierwiastków, które tworzą związek. Zwyczajowo (dla uproszczenia) przedstawia się wzory sumaryczne związków jonowych, np. soli, podając tylko skład pierwiastkowy związku. Wzór chlorku sodu $\text{NaCl}$ czy bromku potasu $\text{KBr}$ zupełnie nie oddaje charakteru połączenia między atomami. Aby pokazać charakter jonowy tego związku, stosuje się następujący zapis:

RrtZp0mjGW16C

Ilustracja przedstawia mechanizm tworzenia się wiązania jonowego na przykładzie bromku potasu. $\text{K}$, indeks górny $x$ plus $\text{Br}$. Strzałka od $x$ do $\text{Br}$. Wokół $\text{Br}$ znajduje się siedem kropek. Strzałka w prawo. $\text{K}$, indeks górny plus, obok w nawiasie kwadratowym: $\text{Br}$ otoczony <math aria‑label="siedmioma">7 kropkami i $x$.

Wiązanie kowalencyjnewiązanie kowalencyjneWiązanie kowalencyjne niespolaryzowane powstaje w wyniku tworzenia się pomiędzy atomami wspólnych par elektronowych, które najczęściej przedstawia kreska pomiędzy atomami.

Jeżeli w związku tworzą się wiązania wielokrotne, to zaznaczamy je równoległymi kreskami leżącymi pomiędzy atomami, które tworzą to wiązanie.

W przypadku, gdy atomy tworzące wiązanie kowalencyjne różnią się elektroujemnościąelektroujemnośćelektroujemnością, następuje polaryzacja wiązania i mówimy, że jest to wiązanie kowalencyjne spolaryzowane.

Przyjęto, że wiązanie kowalencyjne spolaryzowane tworzy się pomiędzy atomami, dla których różnica elektroujemności jest następująca:

Istnieją wyjątki, tj. wodorek sodu i inne wodorki metali aktywnych, dla których pomimo występującej różnicy elektroujemności niższej niż $\mathrm{1,7}$ występuje wiązanie jonowe.

Polaryzację wiązania kowalencyjnego spolaryzowanego przedstawiamy albo za pomocą pogrubionej kreski, albo zaznaczając ładunki cząstkowe przy atomach.

R1V170J43zEUC1

Na ilustracji znajduje się wzór strukturalny wody. Na atomie tlenu znajdują się dwie wolne pary elektronowe oznaczone dwiema kreskami przy symbolu pierwiastka. Dwa atomy wodoru przyłączone za pomocą dwóch wiązań pojedynczych do atomu tlenu.

R1asTep0ocD101

Na ilustracji znajduje się wzór strukturalny wody. Na atomie tlenu znajdują się dwie wolne pary elektronowe oznaczone dwiema kreskami przy symbolu pierwiastka. Dwa atomy wodoru przyłączone za pomocą dwóch wiązań pojedynczych do atomu tlenu. Obok jest pionowy owal z minusem u góry, od którego prowadzi strzałka w dół do plusa. Owal u góry jest niebieski, następnie czerwony.

Dla zainteresowanych

DipoldipolDipol elektryczny i elektryczny moment dipolowy

RwElSqKFgv0Gs

Na ilustracji przedstawiono rozciągnięty wszerz okrąg. Wewnątrz kształtu znajdują się kolejno symbole: plus, strzałka w lewo, minus.

Cząsteczka spolaryzowana (posiadająca bieguny dodatni i ujemny) z fizycznego punktu widzenia jest dipolem. Do wielkości, które charakteryzują dipol, należy moment dipolowy (wielkość wektorowa).

Wiązanie koordynacyjne jest rodzajem wiązania kowalencyjnego. Tworzy je para elektronowa, pochodząca od jednego atomu tworzącego wiązanie – donora, przesunięta w kierunku drugiego atomu – akceptora. Wiązanie to zaznacza się strzałką skierowaną w stronę akceptora, np. w jonie amonowym – ${\text{NH}}_4^{+}$ czy w cząsteczce kwasu azotowego($\text{V}$) – ${\text{HNO}}_3$.

R11VW4DVmUKZ9

Na schemacie znajduje się wzór strukturalny kationu amonowego. Od atomu azotu odchodzą trzy wiązania pojedyncze czyli kreski do trzech atomów wodoru oraz jedna strzałka skierowana do czwartego atomu wodoru. Całość posiada ładunek plus jeden. Obok znajduje się wzór strukturalny kwasu azotowego<math aria‑label="pięć">V). Wiązanie koordynacyjne występuje między atomem azotu a tlenu. Przedstawiono je w postaci strzałki skierowanej od azotu do tlenu niezwiązanego z atomem wodoru.

Słownik

Bibliografia

Atkins P., Jones L., Chemia ogólna, Warszawa 2004, s. 335 -441.

Litwin M., Styka‑Wlazła S., Szymońska J., Chemia ogólna i nieorganiczna. Część 1. Podręcznik dla liceum, Warszawa 2004, s. 45‑61.

Pauling L., Pauling P., Chemia, Warszawa 1989, s. 128‑170.

Sawicka J., Janich‑Kilian A., Cejnert‑Mania W., Urbańczyk G., Tablice chemiczne, Gdańsk 2002, s. 31‑39.