Struktura sieci World Wide Web

Budowę sieci World Wide Web możemy porównać do góry lodowej. Na samym jej szczycie znajduje się sieć zindeksowanasieć zindeksowana (ang. surface web)sieć zindeksowana – jest to „widzialna” część internetu, która została zindeksowana przy użyciu robotów sieciowych. Należą do niej wszystkie strony, które możemy znaleźć za pomocą wyszukiwarek internetowych.

RF0PnPpMfk4YI
Struktura sieci World Wide Web.
Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., Contentplus, licencja: CC BY-SA 3.0.

Strony, które nie zostały zindeksowane, zawierają się w sieci głębokiejsieć głęboka (ang. deep web)sieci głębokiej (ang. deep web). Brak indeksu może wynikać z celowego ukrycia pliku robots.txt (który umożliwia robotom sieciowym znalezienie danej strony), ale może być również spowodowany dynamicznymi zmianami odbywającymi się na stronie – utrudniają one robotom prześledzenie wszystkich treści.

Na samym spodzie znajdziemy sieć ciemnąSieć ciemna (ang. dark web)sieć ciemną (ang. dark web), która jest częścią sieci głębokiej. Z tego powodu pojęcia te są często ze sobą mylone lub stosowane zamiennie. Dostęp do sieci ciemnej umożliwia TORTOR (ang. The Onion Router)TOR.

Dark web – ciemna strona internetu

Temat mrocznej sieci urósł do rangi internetowej legendy. Warto wiedzieć, że treści nielegalne (które oczywiście są obecne) to mniej niż połowa całej, dostępnej w sieci, zawartości.

Myślą przewodnią utworzenia dark webu było stworzenie zdecentralizowanej sieci, umożliwiającej użytkownikom anonimowy udział w dyskusjach na tematy polityczne, tabu oraz pozwalającej na dzielenie się poufnymi informacjami, bez narażenia swojej prywatności. Niezwykle ważne jest to w kontekście osób politycznie uciskanych w krajach rządzonych przez dyktaturę, czy dziennikarzy chroniących swoich informatorów.

Zalety sieci ciemnej nie zmieniają jednak faktu, że anonimowa przestrzeń w internecie stworzyła ogromne pole dla działalności przestępczej. Z tego powodu dark web jest wykorzystywany również przez wojsko oraz organizacje rządowe, które monitorują sieć w celu wytropienia przestępców, namierzenia organizacji terrorystycznych, wykrycia handlarzy bronią i narkotykami.

Ciekawostka

Jednym z portali funkcjonujących nielegalnie, ale działających w szczytnej sprawie jest portal WikiLeaks. Znany jest on z publikacji tajnych dokumentów, sugerujących działania niezgodne z prawem.

Wśród skandali wywołanych za sprawą portalu znajduje się m.in. opublikowanie wojskowych dokumentów dotyczących wojny w Afganistanie, które zawierały raporty walk oraz informacje o realnych stratach cywilnych, skrywanych wcześniej przed opinią publiczną.

Cebula ma warstwy, TOR również

Ro1x6Y7Qzwa3g1
Źródło: The Tor Project, Inc., licencja: CC BY 3.0.

Sieć TOR potocznie nazywana jest „siecią cebulową”. Wysyłane za jej pośrednictwem wiadomości są szyfrowane warstwowo, przechodzą przez kolejne węzły sieciowe, które „odrywają” pojedynczą warstwę informacji, ujawniając w ten sposób kolejny cel danych.

Każdy punkt pośredni zna lokalizacje jedynie poprzedzających oraz następujących po sobie węzłów, dzięki czemu użytkownicy mogą czuć się anonimowi.

Działanie sieci ukrytej

Funkcjonowanie sieci ukrytej odbywa się na zupełnie innych warunkach niż te, do których przyzwyczaiła nas sieć zindeksowana. Nie znajdziemy tu np. klasycznej wyszukiwarki Google (jej odpowiednikiem dla sieci ukrytej jest zdecentralizowana wyszukiwarka DuckDuckGo, która z założenia nie śledzi aktywności użytkowników).

Adresy stron mają inną budowę – składają się z ciągu losowych liter oraz cyfr (przy czym nie znajdziemy tam cyfr: 1, 8 oraz 9), po których występuje charakterystyczne zakończenie „.onion”. Aby znaleźć interesujące nas treści, trzeba znać skomplikowany adres lub skorzystać z katalogu stron sieci ukrytej. Jednym z takich portali jest „mroczny” odpowiednik popularnej Wikipedii – Hidden Wiki.

Ciekawostka

Hidden Wiki to katalog stron znajdujących się w sieci ukrytej, a raczej ich wycinek, gdyż stosunkowo wiele stron nie zostało jeszcze odkrytych. Oprócz stron o tematyce nielegalnej, znajdziemy tam również fora dyskusyjne, nieopublikowane badania, książki.

Słownik

sieć ciemna (ang. dark web)
sieć ciemna (ang. dark web)

termin określający celowo ukrytą część zasobów internetu, którą można przeglądać jedynie przy użyciu specjalnego oprogramowania (np. TOR)

sieć głęboka (ang. deep web)
sieć głęboka (ang. deep web)

część sieci World Wide Web, która nie jest indeksowana przez konwencjonalne, standardowe wyszukiwarki internetowe

sieć zindeksowana (ang. surface web)
sieć zindeksowana (ang. surface web)

część sieci World Wide Web, która jest dostępna za pomocą indeksu wyszukiwania

TOR (ang. The Onion Router)
TOR (ang. The Onion Router)

wirtualna sieć implementująca trasowanie cebulowe drugiej generacji; sieć zapobiega analizie ruchu sieciowego i w konsekwencji zapewnia użytkownikom prawie anonimowy dostęp do zasobów internetu