Schemat interaktywny dotyczy trzech podstawowych narzędzi analitycznych GIS wykorzystywanych w analizach danych przestrzennych. To buforowanie, przycinanie i selekcja atrybutowa. 1. Narzędzie buforowania (ang. buffer) – Skopiuj lub pobierz dane na dysk twardy komputera lub postępuj zgodnie z instrukcją nauczyciela. – Uruchom program QGIS. – Z głównego menu programu wybierz polecenie: Warstwa >; Dodaj warstwę. Ilustracja przedstawia fragment okna menu głównego. Z zakładki warstwa wybrano Dodaj warstwę i Dodaj warstwę wektorową. - W oknie dialogowym wybierz „Przeglądaj”. Ilustracja przedstawia fragment okna dialogowego o nazwie Dodaj warstwę wektorową. Z Typu źródła danych wybrano Plik. W Kodowaniu wybrano System. Zaznaczono przycisk Otwórz. – Odszukaj dane na dysku i wybierz plik o nazwie: event_NY.shp, a następnie kliknij w „Otwórz” i dalej w oknie początkowym potwierdź wybór warstwy, klikając w „Otwórz”. Warstwa „events” wskazuje na miejsca, w których doszło do wypadku i określa ich liczebność (co można sprawdzić w tabeli atrybutów; w panelu warstw po lewej stronie interfejsu klikając prawym klawiszem w warstwę event_NY można wybrać opcję „Otwórz tabelę atrybutów”; grafika poniżej. Tabelę można zamknąć, klikając myszką w krzyżyk w prawym górnym narożniku panelu tabeli). Ilustracja przedstawia okno dialogowe. W Panelu warstw z rozwiniętej listy wybrano Otwórz tabelę atrybutów. Na ilustracji jest fragment okna dialogowego. W oknie Otwórz warstwę wektorową OGR z listy wybrano event_NY.shp. Zaznaczono przycisk Otwórz. Na kolejnym zrzucie ekranu jest okno Dodaj warstwę wektorową. W Typie źródła danych wybrano opcję Plik. W Źródle wybrano Warstwę o nazwie K:\_eduexpert\032\dane\event_NY.shp. Zaznaczono przycisk Otwórz. Korzystając z menu głównego QGIS, wybierz przycisk „Wektor”, a następnie przesuń kursor myszki na zakładkę „Narzędzia geoprocesingu” i dalej na zakładkę „bufor o stałej szerokości”. Wybór potwierdź, klikając lewym klawiszem myszki. Na ilustracji jest zrzut ekranu, w którym po rozwinięciu zakładki Wektor, wybrano Narzędzia geoprocesingu, a w nich Bufor o stałej szerokości. Okno dialogowe narzędzia buforowania powinno wyglądać jak poniżej. W pozycji odległość wpisz wartość „200", a następnie w pozycji „otoczka" kliknij w „..." i wybierz opcję „zapisz w pliku", wskazując nazwę „buffer" i miejsce na dysku (folder z danymi do ćwiczenia), w którym zostanie zapisany nowy plik. Po uzupełnieniu okienek kliknij w przycisk „Run". Na zrzucie ekranu jest okno z paskiem o nazwie Bufor o stałej szerokości. W zakładce o nazwie Plik zdarzeń wybiera się Warstwę wejściową, Odległość, Segmenty. W oknie Otoczka wybieramy opcję Zapisz w pliku. Naciskamy przycisk run. Okno dialogowe narzędzia „bufor” (QGIS v. 2.18.8). W efekcie wykonanej operacji powinny się pojawić bufory wokół punktów lokalizujących wypadki. Jeśli bufory są słabo widoczne obraz można przybliżyć (powiększyć). Jeśli widzisz okręgi wokół punktów, to opanowałeś narzędzie buforowania., 2. Narzędzie przycinania – wycinania (ang. clip) – Uruchom program QGIS i dodaj do podglądu dwie warstwy: event_NY.shp oraz manhattan.shp Sposób dodawania warstw jest opisany w pozycji 1 – buforowanie – po dodaniu warstw uruchom narzędzie przytnij. Znajduje się ono w zakładce „Wektor” menu głównego w grupie narzędzi narzędzia geoprocesingu >; przytnij – po uruchomieniu narzędzia skonfiguruj okno dialogowe jak poniżej (warstwy event_NY.shp oraz manhattan.shp powinny automatycznie pojawić się w odpowiednich okienkach: warstwa wejściowa i maska przycięcia. – Klikając w pozycji przycięcie w symbol „…" i określ nazwę i miejsce docelowe do zapisania nowego pliku. – Po skonfigurowaniu panelu kliknij lewym klawiszem myszki w pozycję „Run" – jeśli po chwili ukaże się nowa warstwa obejmująca wycięte punkty events, które mieszczą się w zasięgu granic Manhattanu, to znaczy, że opanowałeś narzędzie wycinania. Ilustracja przedstawia zrzut ekranu z oknem o nazwie Przycisk. W zakładce Plik zdarzeń wybiera się Warstwę wejściową, Maskę przycięcia oraz Przycięte. Po prawej stronie okna wyświetla się jedno pod drugim: Input, clip feature i output. Input i output zaznaczono kolorem żółtym. Wybrano przycisk Run., 3. Selekcja atrybutowa Selekcja na podstawie atrybutów (select by attribute) polega na realizacji zapytania do tabeli atrybutów i wyborze tych obiektów, które spełniają kryteria wyszukiwania np. powierzchnia poligonu większa od 2000 metrów kwadratowych. W QGIS korzystamy w tym celu z kreatora zapytań, przez co nie jest wymagana znajomość składni formuł. W QGIS należy otworzyć tabelę atrybutów warstwy i w jej oknie wybrać narzędzie „zaznacz obiekty", używając wyrażenia" (grafiki poniżej). Na ilustracji jest zrzut ekranu z paskiem narzędzi – wybrano ikonkę i Zaznacz obiekty używając wyrażenia. W celu wykonania ćwiczenia uruchom program QGIS. Dodaj do podglądu warstwę „parki_NY.shp (opis procedury w ćwiczeniu nr 1). Po dodaniu warstwy otwórz tabelę atrybutów. W panelu warstw kliknij prawym klawiszem myszki w warstwę parków i wybierz z menu kontekstowego „otwórz tabelę atrybutów”. W tabeli atrybutów odszukaj narzędzie „zaznacz obiekty używając wyrażenia”. Po otwarciu panelu narzędzia kliknij lewym klawiszem myszki w „+” przy pozycji „geometria”. Odszukaj operator o nazwie „$area” i kliknij w jego obrębi dwukrotnie lewym klawiszem myszki, tak, żeby się znalazł w okienku po lewej. Z klawiatury wpisz znak operatora „<;” i wpisz wartość „2000”, co oznacza, że chcesz wyselekcjonować w obrębie warstwy parków wszystkie powierzchnie, o obszarze mniejszym od wskazanej liczby. Na ilustracji w oknie Select by expression – parki NY otwarto zakładkę Edytor funkcji. W okienku po lewej stronie wpisano $area<20000. W kolejnym okienku po rozwinięciu listy w Geometrii wybrano $area. W kolejnym okienku jest informacja dotyczą funkcji $area. Wybrano przycisk Zaznacz. (uwaga: pomiędzy operatorem, znakiem <; i liczbą nie powinno być spacji) Po uzupełnieniu formuły wybierz pozycję „Zaznacz”. W tabeli i okienku podglądu powinny być wyselekcjonowane pola tabeli i odpowiadające im obiekty. Zrzut ekranu przedstawia pola o nazwach: feat_code, landuse, park_name i inne z danymi. Obok nich jest okno Select by expression – park z rozwiniętą zakładką Edytor funkcji. W pierwszym oknie wpisano „shape_area”<2000, w kolejnym wyświetla się lista wyszukująca hasła typu: Aggregates, Data i czas, Geometria, Kolor, Konwersja i inne. Na końcu wybrano przycisk Zaznacz. Jeśli obiekty są wyselekcjonowane, to znaczy, że opanowałeś/aś kolejną umiejętność w posługiwaniu się danymi w środowisku GIS.