O autorze

R4TfTYLGOg60u1

Zdjęcie przedstawia twarz starszego mężczyzny. Jest ona pociągła, widoczne są na niej zmarszczki. Mężczyzna jest siwy, łysiejący. Ma niewielki siwy zarost. Mężczyzna podpiera brodę prawą dłonią.

Ryszard Krynicki urodził się w 1943 roku w Dolnej Austrii w obozie Wimberg, dokąd jego rodzice, Stanisław i Teofila z Diakowskich, zostali wywiezieni w czasie wojny na roboty przymusowe. Po wojnie Kryniccy zamieszkali w okolicach Gorzowa Wielkopolskiego. W latach 60. Ryszard Krynicki studiował filologię polską na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Debiutował w roku 1966 w czasopiśmie „Pomorze” utworami poetyckimi. Był związany z poznańską grupą poetycką Próby oraz z literatami skupionymi wokół pism „Nurt” i „Student”.

Wraz ze Stanisławem Barańczakiem, Adamem Zagajewskim i Ewą Lipską zaliczany jest do poetów Nowej FaliNowa FalaNowej Fali, których debiut przypadł na drugą połowę lat 60. i dla których przeżyciem pokoleniowym stały się wydarzenia marcowe 1968 roku oraz grudniowe roku 1970. W 1975 roku Ryszard Krynicki był jednym z sygnatariuszy tzw. Memoriału 59, będącego protestem przeciwko zmianom w konstytucji PRL, w wyniku czego jego utwory do 1980 roku zostały objęte zakazem druku.

Od buntu do milczenia

Twórczość Ryszarda Krynickiego wyrosła z buntu przeciwko zniewoleniu języka przez totalitarną nowomowę. W swoich wczesnych utworach poeta próbował przede wszystkim przełamać schematy językowe narzucone przez otoczenie, wielokrotnie wybierając z jednej strony drogę walki z językiem kłamliwym i programowo mu obcym (Język, to dzikie mięso), a z drugiej strony drogę powolnego wyciszenia, milknięcia, dryfowania ku temu, co niewyrażalne. We wczesnych wierszach Krynicki prezentował najczęściej postawę buntu wobec koszmaru rzeczywistości, jej chaosu i kryjącej się za nim pustki. Bohater jego utworów, czując się w tym świecie obco, chce wyrwać się z wszechogarniającego fałszu otaczającego go świata.

RahxuIrsJ2mBh1

Zdjęcie przedstawia siedzącego przy stole, starszego mężczyznę. Ma on pociągłą twarz, na której widoczne są zmarszczki. Mężczyzna jest siwy, łysiejący. Ma niewielki siwy zarost. Mężczyzna trzyma w prawej dłoni mikrofon. Mówi coś do niego.

Z czasem poezja Krynickiego stała się wyciszona. Miejsce katastroficznych wizji, nasyconych bogactwem obrazów i środków stylistycznych, zajęły krótkie, nierzadko zaledwie kilkuwersowe formy. Ta poetycka asceza osiągnęła apogeum w wierszu Biała plama, który składa się jedynie z tytułu i dedykacji poecie Brunonowi Jasieńskiemu. Reszta utworu to właśnie „biała plama” trudna do jednoznacznego zinterpretowania, gdyż dająca wiele możliwości odczytania. To tak, jakby poezja Krynickiego została całkowicie oczyszczona z wszelkich ograniczeń i fałszu, jakby poeta porzucił bunt i wybrał drogę wręcz mistycznegomistykamistycznego milczenia i kontemplacjikontemplacjakontemplacji.

Najmniej słów

Minimalistyczna poezja Ryszarda Krynickiego nie jest odpowiedzią na hasła poezji ściśniętego gardła i najmniej słów, znanych chociażby z programów Awangardy Krakowskiej czy antypoetyckiego stylu Tadeusza Różewicza. Stanisław Barańczak zwraca uwagę na głęboko religijny charakter ascezy słowa, którą uprawia Krynicki:

Słownik