Usługą zdrowotną nazywamy każde świadczenie zdrowotne służące zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu lub poprawie zdrowia oraz inne działania medyczne wynikające z procesu leczenia lub przepisów odrębnych regulujących zasady ich wykonania.

Indeks górny (Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej, Dz. U. 2011, nr 112, poz. 654, art. 2, pkt. 10). Indeks górny koniec^{(Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej, Dz. U. 2011, nr 112, poz. 654, art. 2, pkt. 10).}

Usługi medyczne są niematerialne – nie są związane z produkcją. Zanim się z nich skorzysta, nie wiadomo dokładnie, na ile i w jakim stopniu będą pomocne lub czy ich jakość będzie odpowiadać pacjentowi. Z racji braku standardów oceny danej usługi medycznej oceniamy je najczęściej na podstawie obserwacji miejsca, personelu czy wyposażenia medycznego. Ze względu na swoją niejednorodność te same usługi medyczne w różnych miejscach różnią się od siebie. Chcąc sprostać oczekiwaniom klientów, szpitale coraz częściej standaryzują procedury, co pozytywnie wpływa na ich ocenę. Głównym powodem trudności w wycenie usług medycznych jest ich niematerialność. Wartość usług medycznych określana jest na podstawie kosztów pracykoszty pracykosztów pracy. Natomiast usługi specjalistyczne wycenia się na podstawie kosztów pracy powiększonych o koszty zużytych podczas wykonywania zabiegu materiałów oraz zużycia wyposażenia medycznego.

Europejski Konsumencki Indeks Zdrowia (EHCI) to sposób pomiaru postępów danego kraju pod względem spełniania oczekiwań związanych z opieką zdrowotną pacjenta. Badaniem EHCI zostało objętych 35 krajów. Indeks porównuje europejskie systemy opieki zdrowotnej pod względem wybranych czynników, takich jak np. czas oczekiwania pacjentów na usługę. Są w nim także opisane struktury i sposób działania poszczególnych państw w kontekście opieki zdrowotnej.

Polska w raporcie EHCI od dawna zajmuje jedno z niższych miejsc w rankingu. W porównaniu z danymi z 2016 roku nasz kraj spadł w rankingu z miejsca 31. (564 punktów) na 32. (585 punktów). Kraje zajmujące podium w rankingu EHCI otrzymują ponad 800 punktów. Mimo wysoko wykształconego personelu medycznego, rozbudowanej tradycji kształcenia medyków i finansowania opieki medycznej z publicznych środków finansowych na tle innych systemów opieki zdrowotnej w Europie Polska wypada źle. Dlaczego?

Jak wskazuje raport Najwyższej Izba Kontroli „Usługi publiczne w zakresie ochrony zdrowia” z 2018 roku, system opieki zdrowotnej to szczególnie ważny element spójności państwa, ponieważ ma on bezpośredni wpływ na poziom życia społeczeństwa. Dostępność i poziom usług medycznych w Polsce określana jest poniższymi wskaźnikami.

W Polsce obserwuje się bardzo duże zróżnicowanie terytorialne lekarzy pracujących w publicznej służbie zdrowia. Odsetek lekarzy pracujących w podmiotach publicznych (czyli tych, które podpisały umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia – NFZ) w ogólnej liczbie pracujących lekarzy znacznie się od siebie różni.

RD4Rh1PAVKm2r

Mapa Polski przedstawia procent lekarzy na NFZ w ogólnej liczbie lekarzy pracujących z pacjentem. Kolorem ciemnozielonym oznaczono województwa, w którym ilość lekarzy na NFZ w ogólnej liczbie lekarzy pracujących z pacjentem wynosi od 50 do 100%. Należy tu województwo podlaskie (52%), lubelskie (60,7%)i świętokrzyskie (58,3%). Kolorem zielonym oznaczono województwa, w którym ilość lekarzy na NFZ w ogólnej liczbie lekarzy pracujących z pacjentem wynosi od 40 do 49%. Zalicza się do nich województwo mazowieckie (45,7%), śląskie (47,8%), małopolskie (46,9%) i podkarpackie (47,9%). Kolor jasnozielony wskazuje województwa, w którym ilość lekarzy na NFZ w ogólnej liczbie lekarzy pracujących z pacjentem wynosi od 30 do 39% - w tej grupie są województwa: dolnośląskie (33,4%), opolskie (30,8%), wielkopolskie (36,4%), łódzkie (37,9%), kujawsko – pomorskie (36,5%), warmińsko – mazurskie (36%) i pomorskie (32,4%). Do grupy, gdzie ilość lekarzy na NFZ w ogólnej liczbie lekarzy pracujących z pacjentem wynosi od 20 do 29% należą oznaczone kolorem bladozielonym województwa lubuskie (25,3%) i zachodniopomorskie (29,7%).

Dokładniej o dostępności publicznych usług lekarskich informuje liczba lekarzy pracujących w odniesieniu do liczby mieszkańców danego terenu.

R10GD4GoDaGjk

Mapa Polski obrazuje ilość lekarzy pracujących na podmiotach mających podpisaną umowę z NFZ w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców wg powiatów w 2017 r. Kolorem ciemnofioletowym oznaczono 29 powiatów, w których ilość lekarzy pracujących na podmiotach mających podpisaną umowę z NFZ w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców wynosi od 33,5 do 102,8. Powiaty te skupiają się wokół dużych miast – Warszawy, Krakowa oraz w aglomeracji śląskiej. Kolorem fioletowym oznaczono 40 powiatów, w których ilość lekarzy pracujących na podmiotach mających podpisaną umowę z NFZ w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców wynosi od 18,2 do 33,5. Powiaty te skupiają się również wokół dużych miast – Warszawy, Krakowa oraz w aglomeracji śląskiej. Kolorem jasnofioletowym oznaczono 79 powiatów, w których ilość lekarzy pracujących na podmiotach mających podpisaną umowę z NFZ w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców wynosi od 10,9 do 18,2. Powiaty umiejscowione są w większości na południu i na wschodzie Polski. Kolorem bladofioletowym oznaczono 117 powiatów, w których ilość lekarzy pracujących na podmiotach mających podpisaną umowę z NFZ w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców wynosi od 5,8 do 10,9. Powiaty z tej grupy znajdują się między innymi w centrum oraz w północno wschodniej Polsce. Kolorem białym zaznaczone jest 115 powiatów, w których ilość lekarzy pracujących na podmiotach mających podpisaną umowę z NFZ w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców wynosi od 0,3 do 5,8. Znajdują się one w zachodniej części Polski.

RpD1PksFgDe6F

Wykres liniowy ukazuje liczbę lekarzy pracujących w podmiotach, które podpisały umowę z NFZ, według województw w 2017 r. Dolna oś wykresu to zaznaczone poszczególnie województwa. Oś pionowa po lewej stronie ma wartości od 0 do 70 rosnące co 10 i odnosi się do liczby lekarzy pracujących w placówkach z umową NFZ w % ogólnej liczby lekarzy pracujących z pacjentem. Na wykresie zaznaczono to jasnozielonymi, pionowymi słupkami. Oś pionowa po prawej stronie ma wartości od 0 do 35 rosnące co 5 i odnosi się do liczby lekarzy pracujących w placówkach z umową NFZ na 10 tys. mieszkańców. Na wykresie zaznaczono to zielonymi kropkami. Wykres dla Województwa Dolnośląskiego podaje, że liczba lekarzy pracujących w placówkach z umową NFZ w % ogólnej liczby lekarzy pracujących z pacjentem wynosi 35, co daje 17 lekarzy pracujących w placówkach z umową NFZ na 10 tys. mieszkańców. Wykres dla Województwa Kujawsko-Pomorskiego podaje, że liczba lekarzy pracujących w placówkach z umową NFZ w % ogólnej liczby lekarzy pracujących z pacjentem wynosi 37, co daje 15 lekarzy pracujących w placówkach z umową NFZ na 10 tys. mieszkańców. Wykres dla Województwa Lubelskiego podaje, że liczba lekarzy pracujących w placówkach z umową NFZ w % ogólnej liczby lekarzy pracujących z pacjentem wynosi 60, co daje 29 lekarzy pracujących w placówkach z umową NFZ na 10 tys. mieszkańców. Wykres dla Województwa Lubuskiego podaje, że liczba lekarzy pracujących w placówkach z umową NFZ w % ogólnej liczby lekarzy pracujących z pacjentem wynosi 25, co daje 8 lekarzy pracujących w placówkach z umową NFZ na 10 tys. mieszkańców. Wykres dla Województwa Łódzkiego podaje, że liczba lekarzy pracujących w placówkach z umową NFZ w % ogólnej liczby lekarzy pracujących z pacjentem wynosi 39, co daje 23 lekarzy pracujących w placówkach z umową NFZ na 10 tys. mieszkańców. Wykres dla Województwa Małopolskiego podaje, że liczba lekarzy pracujących w placówkach z umową NFZ w % ogólnej liczby lekarzy pracujących z pacjentem wynosi 49, co daje 24 lekarzy pracujących w placówkach z umową NFZ na 10 tys. mieszkańców. Wykres dla Województwa Mazowieckiego podaje, że liczba lekarzy pracujących w placówkach z umową NFZ w % ogólnej liczby lekarzy pracujących z pacjentem wynosi 45, co daje 33 lekarzy pracujących w placówkach z umową NFZ na 10 tys. mieszkańców. Wykres dla Województwa Opolskiego podaje, że liczba lekarzy pracujących w placówkach z umową NFZ w % ogólnej liczby lekarzy pracujących z pacjentem wynosi 30, co daje 10 lekarzy pracujących w placówkach z umową NFZ na 10 tys. mieszkańców. Wykres dla Województwa Podkarpackiego podaje, że liczba lekarzy pracujących w placówkach z umową NFZ w % ogólnej liczby lekarzy pracujących z pacjentem wynosi 48, co daje 16 lekarzy pracujących w placówkach z umową NFZ na 10 tys. mieszkańców. Wykres dla Województwa Podlaskiego podaje, że liczba lekarzy pracujących w placówkach z umową NFZ w % ogólnej liczby lekarzy pracujących z pacjentem wynosi 51, co daje 24 lekarzy pracujących w placówkach z umową NFZ na 10 tys. mieszkańców. Wykres dla Województwa Pomorskiego podaje, że liczba lekarzy pracujących w placówkach z umową NFZ w % ogólnej liczby lekarzy pracujących z pacjentem wynosi 32, co daje 15 lekarzy pracujących w placówkach z umową NFZ na 10 tys. mieszkańców. Wykres dla Województwa Śląskiego podaje, że liczba lekarzy pracujących w placówkach z umową NFZ w % ogólnej liczby lekarzy pracujących z pacjentem wynosi 49, co daje 24 lekarzy pracujących w placówkach z umową NFZ na 10 tys. mieszkańców. Wykres dla Województwa Świętokrzyskiego podaje, że liczba lekarzy pracujących w placówkach z umową NFZ w % ogólnej liczby lekarzy pracujących z pacjentem wynosi 59, co daje 24 lekarzy pracujących w placówkach z umową NFZ na 10 tys. mieszkańców. Wykres dla Województwa Warmińsko-Mazurskiego podaje, że liczba lekarzy pracujących w placówkach z umową NFZ w % ogólnej liczby lekarzy pracujących z pacjentem wynosi 36, co daje 11 lekarzy pracujących w placówkach z umową NFZ na 10 tys. mieszkańców. Wykres dla Województwa Wielkopolskiego podaje, że liczba lekarzy pracujących w placówkach z umową NFZ w % ogólnej liczby lekarzy pracujących z pacjentem wynosi 36, co daje 16 lekarzy pracujących w placówkach z umową NFZ na 10 tys. mieszkańców. Wykres dla Województwa Zachodniopomorskiego podaje, że liczba lekarzy pracujących w placówkach z umową NFZ w % ogólnej liczby lekarzy pracujących z pacjentem wynosi 35, co daje 29 lekarzy pracujących w placówkach z umową NFZ na 12 tys. mieszkańców.

Natomiast dostęp do usług lekarzy stomatologów w przeciwieństwie do lekarzy ogólnych realizowany jest częściej ze środków prywatnych pacjenta.

RIxoWarzjsjhn

Mapa Polski przedstawia procent lekarzy stomatologów pracujących na NFZ w ogólnej liczbie lekarzy pracujących z pacjentem. Kolorem ciemnozielonym oznaczono województwa, w którym ilość lekarzy na NFZ w ogólnej liczbie lekarzy stomatologów pracujących z pacjentem wynosi od 50 do 100% w przeliczeniu % na 10 tys. mieszkańców. Należy tu województwo lubelskie (28,6%), podlaskie (23,6%)i świętokrzyskie (23,3%). Kolorem zielonym oznaczono województwa, w którym ilość lekarzy stomatologów na NFZ w ogólnej liczbie lekarzy pracujących z pacjentem wynosi od 40 do 49% w przeliczeniu % na 10 tys. mieszkańców. Zalicza się do nich województwo mazowieckie (32,2%), śląskie (24%), małopolskie (23,9%) i podkarpackie (16,7%). Kolor jasnozielony wskazuje województwa, w którym ilość lekarzy stomatologów na NFZ w ogólnej liczbie lekarzy pracujących z pacjentem wynosi od 30 do 39% w przeliczeniu % na 10 tys. mieszkańców. W tej grupie są województwa: dolnośląskie (17,1%), opolskie (9,7%), wielkopolskie (15,3%), łódzkie (23,4%), kujawsko – pomorskie (12,9%), warmińsko – mazurskie (11,3%) i pomorskie (14,6%). Do grupy, gdzie ilość lekarzy stomatologów na NFZ w ogólnej liczbie lekarzy pracujących z pacjentem wynosi od 20 do 29% w przeliczeniu % na 10 tys. mieszkańców należą oznaczone kolorem bladozielonym województwa lubuskie (7,7%) i zachodniopomorskie (12%).

RcjQWJwjDhLzX

Mapa Polski obrazuje ilość dentystów pracujących na podmiotach mających podpisaną umowę z NFZ w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców wg powiatów w 2017 r. Kolorem ciemnofioletowym oznaczono 23 powiaty, w których ilość lekarzy pracujących na podmiotach mających podpisaną umowę z NFZ w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców wynosi od 19 do 43. Powiaty te znajdują się głównie terenie schodnie i północno wschodniej Polski, oraz obejmują niektóre duże miasta Polski wschodniej i południowej. Kolorem fioletowym oznaczono 68 powiatów, w których ilość lekarzy pracujących na podmiotach mających podpisaną umowę z NFZ w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców wynosi od 12 do 9. Powiaty te skupiają się głównie na wschodzie i północnym wschodzie Polski, a także w województwach: wielkopolskim, kujawsko-pomorskim, opolskim i dolnośląskim. Kolorem jasnofioletowym oznaczono 96 powiatów, w których ilość lekarzy pracujących na podmiotach mających podpisaną umowę z NFZ w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców wynosi od 7,7 do 12. Powiaty umiejscowione są w większości na południu i na zachodzie Polski, część z nich położona jest też w zachodniej części województwa Lubelskiego. Kolorem bladofioletowym oznaczono 184 powiatów, w których ilość lekarzy pracujących na podmiotach mających podpisaną umowę z NFZ w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców wynosi od 0,1 do 7,7. Powiaty z tej grupy znajdują się Przede wszystkim w centralnej, zachodniej i północnej Polsce. W dużej mierze są to powiaty obejmujące duże miasta.

RakGjDpgULWdN

Wykres liniowy ukazuje liczbę dentystów pracujących w podmiotach, które podpisały umowę z NFZ, według województw w 2017 r. Dolna oś wykresu to zaznaczone poszczególnie województwa. Oś pionowa po lewej stronie ma wartości od 0 do 60 rosnące co 10 i odnosi się do liczby dentystów pracujących w placówkach z umową NFZ w % ogólnej liczby dentystów pracujących z pacjentem. Na wykresie zaznaczono to jasnozielonymi, pionowymi słupkami. Oś pionowa po prawej stronie ma wartości od 0 do 16 rosnące co 2 i odnosi się do liczby dentystów pracujących w placówkach z umową NFZ na 10 tys. mieszkańców. Na wykresie zaznaczono to zielonymi kropkami. Wykres dla Województwa Dolnośląskiego podaje, że liczba dentystów pracujących w placówkach z umową NFZ w % ogólnej liczby dentystów pracujących z pacjentem wynosi 28, co daje 10 dentystów pracujących w placówkach z umową NFZ na 10 tys. mieszkańców. Wykres dla Województwa Kujawsko-Pomorskiego podaje, że liczba dentystów pracujących w placówkach z umową NFZ w % ogólnej liczby dentystów pracujących z pacjentem wynosi 39, co daje 10 dentystów pracujących w placówkach z umową NFZ na 10 tys. mieszkańców. Wykres dla Województwa Lubelskiego podaje, że liczba dentystów pracujących w placówkach z umową NFZ w % ogólnej liczby dentystów pracujących z pacjentem wynosi 44, co daje 15 dentystów pracujących w placówkach z umową NFZ na 10 tys. mieszkańców. Wykres dla Województwa Lubuskiego podaje, że liczba dentystów pracujących w placówkach z umową NFZ w % ogólnej liczby dentystów pracujących z pacjentem wynosi 29, co daje 7 dentystów pracujących w placówkach z umową NFZ na 10 tys. mieszkańców. Wykres dla Województwa Łódzkiego podaje, że liczba dentystów pracujących w placówkach z umową NFZ w % ogólnej liczby lekarzy pracujących z pacjentem wynosi 16, co daje 5 dentystów pracujących w placówkach z umową NFZ na 10 tys. mieszkańców. Wykres dla Województwa Małopolskiego podaje, że liczba dentystów pracujących w placówkach z umową NFZ w % ogólnej liczby dentystów pracujących z pacjentem wynosi 20, co daje 6 dentystów pracujących w placówkach z umową NFZ na 10 tys. mieszkańców. Wykres dla Województwa Mazowieckiego podaje, że liczba dentystów pracujących w placówkach z umową NFZ w % ogólnej liczby dentystów pracujących z pacjentem wynosi 26, co daje 5 dentystów pracujących w placówkach z umową NFZ na 10 tys. mieszkańców. Wykres dla Województwa Opolskiego podaje, że liczba dentystów pracujących w placówkach z umową NFZ w % ogólnej liczby dentystów pracujących z pacjentem wynosi 43, co daje 12 dentystów pracujących w placówkach z umową NFZ na 10 tys. mieszkańców. Wykres dla Województwa Podkarpackiego podaje, że liczba dentystów pracujących w placówkach z umową NFZ w % ogólnej liczby dentystów pracujących z pacjentem wynosi 43, co daje 12 dentystów pracujących w placówkach z umową NFZ na 10 tys. mieszkańców. Wykres dla Województwa Podlaskiego podaje, że liczba dentystów pracujących w placówkach z umową NFZ w % ogólnej liczby dentystów pracujących z pacjentem wynosi 35, co daje 13 dentystów pracujących w placówkach z umową NFZ na 10 tys. mieszkańców. Wykres dla Województwa Pomorskiego podaje, że liczba dentystów pracujących w placówkach z umową NFZ w % ogólnej liczby dentystów pracujących z pacjentem wynosi 19, co daje 5 dentystów pracujących w placówkach z umową NFZ na 10 tys. mieszkańców. Wykres dla Województwa Śląskiego podaje, że liczba dentystów pracujących w placówkach z umową NFZ w % ogólnej liczby dentystów pracujących z pacjentem wynosi 34, co daje 8 dentystów pracujących w placówkach z umową NFZ na 10 tys. mieszkańców. Wykres dla Województwa Świętokrzyskiego podaje, że liczba dentystów pracujących w placówkach z umową NFZ w % ogólnej liczby dentystów pracujących z pacjentem wynosi 35, co daje 9 dentystów pracujących w placówkach z umową NFZ na 10 tys. mieszkańców. Wykres dla Województwa Warmińsko-Mazurskiego podaje, że liczba dentystów pracujących w placówkach z umową NFZ w % ogólnej liczby dentystów pracujących z pacjentem wynosi 50, co daje 14 dentystów pracujących w placówkach z umową NFZ na 10 tys. mieszkańców. Wykres dla Województwa Wielkopolskiego podaje, że liczba dentystów pracujących w placówkach z umową NFZ w % ogólnej liczby dentystów pracujących z pacjentem wynosi 38, co daje 10 dentystów pracujących w placówkach z umową NFZ na 10 tys. mieszkańców. Wykres dla Województwa Zachodniopomorskiego podaje, że liczba dentystów pracujących w placówkach z umową NFZ w % ogólnej liczby dentystów pracujących z pacjentem wynosi 33, co daje 10 dentystów pracujących w placówkach z umową NFZ na 12 tys. mieszkańców.

Personel pielęgniarski i położniczy stanowi kolejną grupę zawodową niezwykle istotną w polskim systemie opieki zdrowotnej. Ich usługi są znacznie częściej świadczone w ramach NFZ. Podobnie jak w przypadku lekarzy, o dostępności usług medycznych świadczy tu liczba osób wykonujących wymienione zawody. Im więcej personelu pielęgniarskiego, tym jakość jego usług wyższa.

R1VraoKNVYw2u

Mapa Polski przedstawia procent pielęgniarek pracujących na NFZ w ogólnej liczbie pielęgniarek pracujących z pacjentem. Kolorem ciemnozielonym oznaczono województwa, w którym ilość pielęgniarek na NFZ w ogólnej liczbie pielęgniarek pracujących z pacjentem wynosi od 80 do 100% i ich liczba w przeliczeniu % na 10 tys. mieszkańców. Należy tu województwo lubelskie (87,9% , czyli 59,1% na 10tys. mieszkańców), podlaskie (86,9%, czyli 56,4 % na 10tys. Mieszkańców) i świętokrzyskie (90,68%, czyli 59,3% na 10tys. mieszkańców). Kolorem zielonym oznaczono województwa, w którym ilość pielęgniarek na NFZ w ogólnej liczbie pielęgniarek pracujących z pacjentem wynosi od 70 do 79% i ich liczba w przeliczeniu % na 10 tys. mieszkańców. Zalicza się do nich województwo mazowieckie (83,51%, czyli 60,8% na 10tys. mieszkańców), śląskie (24%, czyli 60,6% na 10tys. mieszkańców), małopolskie (87,6%, czyli 59,3% na 10tys. mieszkańców) i podkarpackie (78,81%, czyli 52% na 10tys. mieszkańców ). Kolor jasnozielony wskazuje województwa, w którym ilość pielęgniarek na NFZ w ogólnej liczbie pielęgniarek pracujących z pacjentem wynosi od 60 do 69% i ich liczba w przeliczeniu % na 10 tys. mieszkańców. W tej grupie są województwa: dolnośląskie (65,27%, czyli 43,7% na 10tys. mieszkańców ), opolskie (48,46%, czyli 27,5% na 10tys. mieszkańców), wielkopolskie (83,35%, czyli 48,4% na 10tys. mieszkańców), łódzkie (70,98%, czyli 43,6% na 10tys. mieszkańców), kujawsko – pomorskie (73,01%, czyli 40,6% na 10tys. mieszkańców), warmińsko – mazurskie (75,63%, czyli 41,2% na 10tys. mieszkańców) i pomorskie (66,66%, czyli 33,7% na 10tys. mieszkańców). Do grupy, gdzie ilość pielęgniarek na NFZ w ogólnej liczbie pielęgniarek pracujących z pacjentem wynosi od 50 do 59% , podana jest też ich liczba w przeliczeniu % na 10 tys. mieszkańców, należą oznaczone kolorem jasnozielonym województwa lubuskie (66,97, czyli 35,5% na 10 tys. mieszkańców) i zachodniopomorskie (66,86%, czyli 32.8% na 10 tys. mieszkańców).

RRNlbBsnkG1sf

Mapa Polski obrazuje ilość pielęgniarek pracujących na podmiotach mających podpisaną umowę z NFZ w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców wg powiatów w 2017 r. Kolorem ciemnofioletowym oznaczono 48 powiatów, w których ilość pielęgniarek pracujących na podmiotach mających podpisaną umowę z NFZ w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców wynosi od 70,4 do 215,4. Powiaty te skupiają się wokół dużych miast wojewódzkich – Warszawy, Krakowa oraz w aglomeracji śląskiej. Kolorem ciemnoniebieskim oznaczono 108 powiatów, w których ilość pielęgniarek pracujących na podmiotach mających podpisaną umowę z NFZ w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców wynosi od 39,8,2 do 70,4. Powiaty te skupiają się głównie we wschodniej i południowej Polsce, a tekże wschodniej części Polski centralnej. Kolorem niebieskim oznaczono 83 powiaty, w których ilość pielęgniarek pracujących na podmiotach mających podpisaną umowę z NFZ w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców wynosi od 27 do 39,8. Powiaty umiejscowione są w większości w centralnej i północnej Polsce. Kolorem jasnoniebieskim oznaczono 77 powiatów, w których ilość pielęgniarek pracujących na podmiotach mających podpisaną umowę z NFZ w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców wynosi od 15,1 do 27. Powiaty z tej grupy znajdują się między głównie w zachodniej i centralnej Polsce. Kolorem bladoniebieskim zaznaczone jest 64 powiaty, w których ilość pielęgniarek pracujących na podmiotach mających podpisaną umowę z NFZ w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców wynosi od 0,7 do 15,1. Znajdują się one głównie w centralnej, północnej w południowo -zachodniej części Polski, między Wrocławiem, a Opolem.

Opieka szpitalna w większości przypadków jest formą opieki medycznej, którą pacjent otrzymuje wtedy, gdy inne możliwości pomocy są niewystarczające, by utrzymać zadowalający i umożliwiający funkcjonowanie w życiu codziennym stan zdrowia. Pobyt w szpitalu jest często ostateczną i najbardziej skomplikowaną formą opieki medycznej. Jej złożoność obejmuje nie tylko stan zdrowia pacjenta, ale również zawiłości organizacyjne, infrastrukturalne, techniczne oraz technologiczne. Każde leczenie szpitalne wymaga zaangażowania wysoko wykwalifikowanych osób. Dostępność do opieki szpitalnej najlepiej obrazuje liczba osób przypadająca na jedno łóżko w szpitalach ogólnych.

R1VuQ25BoVSeu

Mapa Polski przedstawia liczbę osób w województwie przypadających na jedno łóżko szpitalne w 2017 roku. Kolorem ciemnozielonym oznaczono województwa, w których ilość osób na jedno łóżko szpitalne wynosi od 260 do 280 osób. Należy tu województwo podlaskie (232), lubelskie (211)i świętokrzyskie (231). Kolorem zielonym oznaczono województwa, w których ilość osób na jedno łóżko szpitalne wynosi od 220 do 259 osób. Zalicza się do nich województwo mazowieckie (226), śląskie (256), małopolskie (248) i podkarpackie (228). Kolor jasnozielony wskazuje województwa, w w których ilość osób na jedno łóżko szpitalne wynosi od 200 do 219 osób. w tej grupie są województwa: dolnośląskie (221), opolskie (194), wielkopolskie (267), łódzkie (213), kujawsko – pomorskie (234), warmińsko – mazurskie (228) i pomorskie (278). Do grupy, gdzie ilość osób na jedno łóżko szpitalne wynosi od 180 do 199 osób należą oznaczone kolorem bladozielonym województwa lubuskie (254) i zachodniopomorskie (247).

Opieka ambulatoryjna obejmuje osoby niewymagające doraźnego całodobowego lub całodziennego świadczenia opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Opieka ambulatoryjna obejmuje świadczenia opieki podstawowej, specjalistycznej oraz z zakresu rehabilitacji leczniczej. Udzielana jest w odpowiednio urządzonym pomieszczeniu w charakterze stałym, ale zalicza się do niej także opiekę domową. Dostęp w Polsce do opieki ambulatoryjnej określa się na podstawie liczby przychodni oraz udzielonych porad lekarskich.

R104TVV5Uq5rS

Mapa Polski przedstawia liczbę przychodni w województwie w 2017 roku. Kolorem ciemnozielonym oznaczono województwa, w których ilość przychodni wynosi od 300 do 400 osób. Należy tu województwo mazowieckie (397). Kolorem zielonym oznaczono województwa, w których ilość przychodni wynosi od 200 do 299. Zalicza się do nich województwo łódzkie (238), śląskie (216), małopolskie (262), dolnośląskie (210) i podkarpackie (226). Kolor jasnozielony wskazuje województwa, w których ilość przychodni wynosi od 150 do 199. W tej grupie są województwa: kujawsko – pomorskie (174) i świętokrzyskie (163) . Do grupy, gdzie ilość przychodni wynosi od 100 do 149 należą oznaczone kolorem bladozielonym województwa lubelskie (147) i zachodniopomorskie (108). Kolorem szarozielonym oznaczono województwa, w których ilość przychodni wynosi od 50 do 99. Zalicza się do nich województwo podlaskie (86), warmińsko-mazurskie (89), zachodniopomorskie (57), lubuskie (48), wielkopolskie (86) i opolskie (52).

R1dgJHzJyEyo4

Mapa Polski przedstawia liczbę porad lekarskich w województwie w 2017 roku. Kolorem ciemnozielonym oznaczono województwa, w których ilość porad lekarskich wynosi od 36,5 tys. do 44 tys. Należy tu województwo mazowieckie (44125194). Kolorem zielonym oznaczono województwa, w których ilość porad lekarskich wynosi od 29 tys. do 36,5 tys. Zalicza się do nich województwo śląskie (35646619). Kolor jasnozielony wskazuje województwa, w których ilość porad lekarskich wynosi od 21,5 tys. do 29 tys. W tej grupie są województwa: małopolskie (25589465), dolnośląskie (22126386) i wielkopolskie (26005904). Do grupy, gdzie ilość porad lekarskich wynosi od 14 tys. do 21.5 tys. należą oznaczone kolorem bladozielonym województwa lubelskie (16231503), podkarpackie (14614302), łódzkie (19659691), kujawsko-pomorskie (15764611) i pomorskie (17836551).

Podstawowa opieka zdrowotna (POZ) jest głównym ogniwem opieki zdrowotnej. Świadczeniem tym jest objęty prawie każdy obywatel. W jego skład wchodzą: świadczenia profilaktyczne, diagnostyczne, zdrowotne, leczenie, rehabilitacja,  pielęgnacja z zakresu medycyny ogólnej, chorób wewnętrznych oraz medycyny rodzinnej i pediatrii. POZ udzielana jest w ramach ambulatoryjnej opieki zdrowotnej, a dostęp do niej najlepiej obrazuje liczba ludności przypadająca na jedną placówkę w podziale na powiaty.

R1Qc1dr7XvbA5

Mapa Polski obrazuje ilość osób na jedną placówkę POZ wg powiatów w 2017 r. Kolorem ciemnozielonym oznaczono 47 powiatów, w których ilość osób na jedną placówkę POZ wynosi od 66,9 do 99,7. Powiaty te skupiają się wokół dużych miast oraz w aglomeracji śląskiej. Kolorem zielonym oznaczono 81 powiatów, w których ilość osób na jedną placówkę POZ wynosi od 49,3 do 66,9. Powiaty te skupiają w dalszych odległościach od dużych aglomeracji miejskich. Kolorem jasnozielonym oznaczono 114 powiatów, w których ilość osób na jedną placówkę POZ wynosi od 39,1 do 49,3. Powiaty umiejscowione są w większości na północy, zachodzie i wschodzie Polski. Kolorem bladozielonym oznaczono 137 powiatów, w których ilość osób na jedną placówkę POZ wynosi od 0,1 do 39,1. Powiaty z tej grupy znajdują się między innymi w centrum oraz w południowej Polsce. Kolorem białym zaznaczono 1 powiat, w których zjawisko to nie występuje. Jest to powiat Suwalski w województwie podlaskim.

Ambulatoryjna specjalistyczna opieka zdrowotna (AOS) to inaczej cykl wizyt i konsultacji lekarskich uzupełniany specjalistycznymi badaniami diagnostycznymi. Jest obszarem ochrony zdrowia, w którym niedobór świadczeń zdrowotnych jest najbardziej widoczny, co bezpośrednio wiąże się z niedoborami kadrowymi - brak specjalistów powoduje długi czas oczekiwania na wizytę. Taka sytuacja zmusza pacjentów do poszukiwania lekarzy poza miejscem zamieszkania bądź korzystania z ich usług prywatnie. Dostęp do AOS najlepiej ilustruje migracja pacjentów.

R1XVUptQEbZlf

Mapa Polski obrazuje ilość osób na jedną ambulatoryjną placówkę POZ wg powiatów w 2017 r. Kolorem granatowym oznaczono 42 powiaty, w których ilość osób na jedną placówkę POZ wynosi od 5770 do 9600. Powiaty te skupiają się wokół dużych miast – Warszawy, Krakowa oraz w aglomeracji śląskiej. Kolorem ciemnoniebieskim oznaczono 82 powiaty, w których ilość osób na jedną placówkę POZ wynosi od 4560 do 5770. Powiaty te skupiają w centralnej i północnej Polsce. Kolorem niebieskim oznaczono 107 powiatów, w których ilość osób na jedną placówkę POZ wynosi od 3850 do 4560. Powiaty umiejscowione są w większości na południu i na wschodzie Polski. Kolorem jasnoniebieskim oznaczono 83 powiaty, w których ilość osób na jedną placówkę POZ wynosi od 3240 do 3850. Powiaty z tej grupy znajdują się między innymi w centrum oraz w zachodniej Polsce. Kolorem bladoniebieskim zaznaczone jest 66 powiatów, w których ilość osób na jedną placówkę POZ wynosi od 1900 do 3240. Znajdują się one głównie we wschodniej części Polski, okolicach centrum i północnego zachodu.

R1T6fDqoFgXgP

Mapa Polski obrazuje odsetek pacjentów, którzy skorzystali ze świadczeń ambulatoryjnych opieki społecznej w innym powiecie niż miejsce zamieszkania, wg powiatów w 2017 r. Kolorem granatowym oznaczono 47 powiatów, w których odsetek pacjentów, którzy skorzystali ze świadczeń ambulatoryjnych opieki społecznej w innym powiecie niż miejsce zamieszkania wynosi od 66,9 do 99,7. Powiaty te skupiają się wokół dużych miast. Kolorem ciemnoniebieskim oznaczono 81 powiatów, w których odsetek pacjentów, którzy skorzystali ze świadczeń ambulatoryjnych opieki społecznej w innym powiecie niż miejsce zamieszkania wynosi od 49,3 do 66,9. Powiaty te skupiają na północy i zachodzi Polski w pobliżu dużych miast. Kolorem niebieskim oznaczono 114 powiatów, w których odsetek pacjentów, którzy skorzystali ze świadczeń ambulatoryjnych opieki społecznej w innym powiecie niż miejsce zamieszkania wynosi od 39,1 do 49,3. Powiaty umiejscowione są w większości na północy i na wschodzie Polski , oraz w województwie opolskim. Kolorem jasnoniebieskim oznaczono 137 powiatów, w których odsetek pacjentów, którzy skorzystali ze świadczeń ambulatoryjnych opieki społecznej w innym powiecie niż miejsce zamieszkania wynosi od 0,1 do 39,1. Powiaty z tej grupy znajdują się między innymi w centrum oraz w południowej Polsce. Kolorem białym zaznaczono 1 powiat, w których zjawisko to nie występuje. Jest to powiat Suwalski w województwie podlaskim.

Ratownictwo medyczne obejmuje dostęp do pomocy medycznej w razie nagłego pogorszenia się stanu zdrowia lub w stanie zagrożenia życia. Jest podstawowym elementem systemu opieki zdrowotnej. Zespoły ratownictwa medycznego (ZRM) wchodzą w skład Państwowego Ratownictwa Medycznego oraz punktów nocnej i świątecznej pomocy medycznej. Monitorowanie dostępu do ZRM ma szczególne znaczenie dla samorządu jednostek terytorialnych. Najlepiej określa je liczba wyjazdów ZMR na miejsce zdarzenia oraz liczba dysponentów jednostek ZMR.

R7lIBlXtrGWI0

Mapa Polski przedstawia liczbę dysponentów jednostek ratownictwa medycznego w województwie w 2017 roku. Kolorem ciemnozielonym oznaczono województwa, w których liczba dysponentów jednostek ratownictwa medycznego wynosi 40 i więcej. Należy tu województwo mazowieckie (56), śląskie (46), małopolskie (45) i dolnośląskie (41). Kolorem zielonym oznaczono województwa, w których liczba dysponentów jednostek ratownictwa medycznego wynosi od 30 do 39. Zalicza się do nich województwo zachodniopomorskie (35). Kolor jasnozielony wskazuje województwa, w w których liczba dysponentów jednostek ratownictwa medycznego wynosi od 20 do 29. W tej grupie jest województwo: wielkopolskie (26) . Do grupy, gdzie liczba dysponentów jednostek ratownictwa medycznego wynosi od 10 do 19 należą oznaczone kolorem bladozielonym województwa lubelskie (18), podkarpackie (13), świętokrzyskie (13), łódzkie (18), podlaskie (15), warmińsko-mazurskie (13) i pomorskie (12). Kolorem szarozielonym oznaczono województwa, w których liczba dysponentów jednostek ratownictwa medycznego wynosi od 1 do 9. Zalicza się do nich województwo lubuskie (8), opolskie (7) i kujawsko-pomorskie (4).

Oprócz opieki medycznej NFZ obejmuje również refundację leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych. Zagwarantowanie pacjentom dostępu do skutecznych i bezpiecznych produktów leczniczych jest jednym z najważniejszych zadań ministra zdrowia. Wydanie refundowanych produktów czy lekarstw możliwe jest po okazaniu recepty. Dostęp do usług medycznych zapewniających zaopatrzenie w leki i wyroby medyczne najlepiej zobrazować liczbą i dostępnością aptek, w których można zrealizować recepty, a także liczbą osób przypadającą na jedną aptekę ogólnodostępną.

R16QDKhNP83o4

Mapa Polski przedstawia liczbę osób przypadających na jedną aptekę w województwie w 2017 roku. Kolorem ciemnozielonym oznaczono województwa, w których ilość osób przypadających na jedną aptekę wynosi od 3,3 tys. do 3,55 tys. osób. Należy tu województwo mazowieckie (3224) i śląskie (3181). Kolorem zielonym oznaczono województwa, w których ilość osób przypadających na jedną aptekę wynosi od 3,15 tys. do 3,29 tys. osób. Zalicza się do nich województwo małopolskie (3212) i dolnośląskie (2924). Kolor jasnozielony wskazuje województwa, w których ilość osób przypadających na jedną aptekę wynosi od 3 tys. do 3,14 tys. osób. Mapa nie wskazuje takich województw. Kolor bladozielony wskazuje województwa, w których ilość osób przypadających na jedną aptekę wynosi od 2,85 tys. do 2,99 tys. osób. W tej grupie są województwa: kujawsko – pomorskie (3431), pomorskie (3514), zachodniopomorskie (3073), wielkopolskie (2777), łódzkie (2961) i lubelskie (2800). Do grupy, gdzie ilość osób przypadających na jedną aptekę wynosi od 2,7 tys. do 2,84 tys. osób należą oznaczone kolorem szarozielonym województwa: lubuskie (3317), opolskie (3232), podkarpackie (3199), świętokrzyskie (3116), podlaskie (3085) i warmińsko-mazurskie (3445).

Słownik