Warto przeczytać

Warunki normalne zdefiniowane są następująco:

Ciśnienie normalne: 101 325 PapaskalPa = 1013,25 hPa (średnie ciśnienie atmosferyczne na poziomie morza).

Temperatura normalna: 273,15 KkelwinK, czyli 0°C (temperatura krzepnięcia wody przy ciśnieniu normalnym).

Należy podkreślić, że są to wartości umowne i w różnych podręcznikach mogą być definiowane inaczej. Należy zawsze upewnić się, co w danej publikacji autor uważa za warunki normalne.

Rozważ następujący problem: jaką objętość ma 1 molmolmol gazu w warunkach normalnych?

Korzystamy z równania Clapeyrona: p0V0T0=nR, gdzie p0 to ciśnienie normalne, T0 – temperatura normalna, n – liczba moli (n=1), R – stała gazowa, a V0 to szukana objętość 1 mola gazu. Mamy stąd:

V0=nRT0p0=18,31273,151,01325105[molJmolKKm2N]=22,410-3m3=22,4dm3

Zauważ, że powyższy wynik nie zależy od rodzaju gazu pod warunkiem, że gaz można traktować jak gaz doskonały. Otrzymaliśmy więc ważny rezultat:

1 molmolmol każdego gazu ma w warunkach normalnych objętość 22,4dm3 (22,4 litra).

Rozwiążemy teraz problem postawiony we wstępie: jaka jest gęstośćgęstośćgęstość gazu ρ w dowolnej temperaturze T i pod dowolnym ciśnieniem p, jeśli z tablic odczytaliśmy gęstość ρ 0 tego gazu w warunkach normalnych (temperatura T0 i ciśnienie p0)?

Gęstość to iloraz masy i objętości gazu, ρ =mV. Korzystamy z równania stanurównanie stanurównania stanu gazu p0V0T0=pVT, aby obliczyć objętość: V=p0V0TT0p. Stąd gęstość ρ=mT0pV0p0T. Gęstość gazu w stanie normalnym ρ 0=mV0, więc ρ=ρ0T0pp0T.

Pytanie 1:

Jaka jest gęstośćgęstośćgęstość azotu w komorze próżniowej przy ciśnieniu 100 Pa i temperaturze 420 K? Gęstość tablicowa azotu (w warunkach normalnych) wynosi 1,251g/dm3.

Odpowiedź:

ρ=1,251g/dm3273,15K102Pa1,01325105Pa420K=0,0008g/dm3=810-4g/dm3

Nie musimy tu zamieniać jednostek gęstości na jednostki z układu SI, ponieważ jednostki ciśnienia i temperatury we wzorze na gęstość skracają się i zostaje tylko jednostka gęstości. Bezpieczniej jednak używać wszystkich jednostek w układzie SI, wtedy na pewno się nie pomylimy.

Pytanie 2:

Jaka jest gęstość chloru w temperaturze -20°C, przy ciśnieniu 1500 hPa? Gęstość tablicowa chloru (w warunkach normalnych) wynosi 3,220g/dm3.

Odpowiedź: Zamieniamy temperaturę w skali Celsjusza na temperaturę w skali bezwzględnej T=-20°C+273,15K=253,15K

ρ=3,220g/dm3273,15K1,5105Pa1,01325105Pa253,15K=5,143g/dm3

Słowniczek

mol
mol

ilość substancji, której masa wyrażona w gramach jest liczbowo równa masie atomowej lub cząsteczkowej (masa molowa).

liczba Avogadro
liczba Avogadro

liczba atomów lub cząsteczek substancji zawartych w jednym molu tej substancji, wynosi 6,021023.

gęstość
gęstość

masa jednostki objętości danej substancji. Obliczamy ją dzieląc masę przez objętość: ρ =mV.

paskal
paskal

jednostka ciśnienia, 1 Pa to ciśnienie wywierane przez siłę 1 N na powierzchnię 1m2: 1Pa=1N1m2.

kelwin
kelwin

jednostka temperatury w skali bezwzględnej. 0 K oznacza najniższą teoretycznie możliwą temperaturę, jaką może mieć ciało. Jest to temperatura, w której według fizyki klasycznej ustałyby wszelkie drgania cząsteczek. Przyrost temperatury o 1 K jest tożsamy z przyrostem o 1 ° C. Aby otrzymać temperaturę w skali Kelvina (skali bezwzględnej), T, należy do temperatury w skali Celsjusza, t, dodać 273,15 K: T=t+273,15K.

równanie stanu
równanie stanu

wzajemny związek między parametrami układu termodynamicznego, takimi jak ciśnienie, temperatura, ilość (lub gęstość) materii, objętość. Dla gazu doskonałego równaniem stanu jest równanie Clapeyrona,

pVT=nR

gdzie p to ciśnienie, T – temperatura, V – objętość, n – liczba moli, R – stała gazowa.