W większości krajów na świecie kobiety żyją średnio dłużej niż mężczyźni. W Polsce w 2019 roku średnia długość życiaśrednia długość życiaśrednia długość życia kobiet wyniosła 81,8 lat, a mężczyzn 74,1. Analizując poniższy wykres, można zauważyć zmniejszanie się różnicy długości życia kobiet i mężczyzn na przestrzeni lat (1990–2019). W 1990 r. różnica ta wynosiła 9 lat, a w 2019 r. – 7,8 lat. W 2020 r. natomiast można zaobserwować wzrost różnicy między przeciętnym trwaniem życia kobiet i mężczyzn, czego główną przyczyną była pandemia COVID‑19.

RHQK8hYHjxbb91
Długość życia Polek i Polaków w latach 1990–2020 wraz z różnicą długości życia
Źródło: GUS, Trwanie życia w 2020 r., GUS, Warszawa 2021, licencja: CC BY-SA 3.0, dostępne w internecie: stat.gov.pl, dostępny w internecie: stat.gov.pl, licencja: CC BY-SA 3.0.

Czynniki wpływające na długość życia mężczyzn i kobiet wynikają z różnicy stylu i sposobu życia tych dwóch grup.

Życie człowieka składa się z wielu etapów oddzielonych ważnymi wydarzeniami życiowymi, takimi jak np. pierwsza praca, zawarcie małżeństwa czy pójście do szkoły.

RhzFIMSLxuxmO1
Statystyczny czas występowania ważnych wydarzeń z życia Polki i Polaka. Liczby w nawiasach oznaczają średni wiek osób w momencie ważnych wydarzeń z życia
Źródło: Eurostat, GUS, Życie kobiet i mężczyzn w Europie – Portret statystyczny, UE 2018, dostępny w internecie: stat.gov.pl (zmodyfikowane).

Jak wskazuje rycina powyżej, kobiety w Polsce średnio zaczynają swoją pierwszą pracę 2 lata później niż mężczyźni, lecz usamodzielniają się o ponad dwa lata wcześniej niż panowie. Na różnicę w długości życia wpływa m.in. miejsce zamieszkania, styl życia czy naturalna predyspozycja do podejmowania ryzyka.

Ciekawostka
RPQCuKnCav1vi
W 2021 r. najstarszą osobą w Polsce jest Tekla Juniewicz, to najstarsza znana żyjąca osoba w Polsce. Urodziła się w 1906 roku.
Źródło: dostępny w internecie: Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 4.0.

Miejsce zamieszkania

Jednym z czynników warunkujących długość życia jest miejsce zamieszkania. W Polsce występuje duże zróżnicowanie trwania życia w przekroju wojewódzkim.

RrfKmZeOfUvXW
Przeciętna długość życia noworodka płci żeńskiej wg województw w 2020 roku
Źródło: GUS, Trwanie życia w 2020 r., GUS, Warszawa 2021, licencja: CC BY-SA 3.0, dostępne w internecie: stat.gov.pl, dostępny w internecie: stat.gov.pl, licencja: CC BY-SA 3.0.
Rfu5AYW8V24Ds
Przeciętna długość życia noworodka płci męskiej wg województw w 2020 roku
Źródło: GUS, Trwanie życia w 2020 r., GUS, Warszawa 2021, licencja: CC BY-SA 3.0, dostępne w internecie: stat.gov.pl, dostępny w internecie: stat.gov.pl, licencja: CC BY-SA 3.0.

Jak wskazują mapy, mężczyźni najdłużej żyją w województwie podkarpackim i małopolskim. Kobiety żyją najdłużej w województwach: podkarpackim, małopolskim i podlaskim. Najkrócej mężczyźni żyją w województwie łódzkim, a kobiety w śląskim, łódzkim i lubuskim.

R38wkwNnHwEjw
Wykres liniowy. Lista elementów:
  • 1. zestaw danych:
    • rok: 1990
    • długość życia mężczyzn w mieście: 66.2; Podpis osi wartości: wiek
    • długość życia mężczyzn na wsi: 66.2; Podpis osi wartości: wiek
  • 2. zestaw danych:
    • rok: 2000
    • długość życia mężczyzn w mieście: 70; Podpis osi wartości: wiek
    • długość życia mężczyzn na wsi: 69.4; Podpis osi wartości: wiek
  • 3. zestaw danych:
    • rok: 2005
    • długość życia mężczyzn w mieście: 71.2; Podpis osi wartości: wiek
    • długość życia mężczyzn na wsi: 70.3; Podpis osi wartości: wiek
  • 4. zestaw danych:
    • rok: 2010
    • długość życia mężczyzn w mieście: 72.6; Podpis osi wartości: wiek
    • długość życia mężczyzn na wsi: 71.4; Podpis osi wartości: wiek
  • 5. zestaw danych:
    • rok: 2015
    • długość życia mężczyzn w mieście: 74; Podpis osi wartości: wiek
    • długość życia mężczyzn na wsi: 73; Podpis osi wartości: wiek
  • 6. zestaw danych:
    • rok: 2017
    • długość życia mężczyzn w mieście: 74.4; Podpis osi wartości: wiek
    • długość życia mężczyzn na wsi: 73.3; Podpis osi wartości: wiek
  • 7. zestaw danych:
    • rok: 2018
    • długość życia mężczyzn w mieście: 74.2; Podpis osi wartości: wiek
    • długość życia mężczyzn na wsi: 73.2; Podpis osi wartości: wiek
  • 8. zestaw danych:
    • rok: 2019
    • długość życia mężczyzn w mieście: 74.5; Podpis osi wartości: wiek
    • długość życia mężczyzn na wsi: 73.4; Podpis osi wartości: wiek
  • 9. zestaw danych:
    • rok: 2020
    • długość życia mężczyzn w mieście: 72.9; Podpis osi wartości: wiek
    • długość życia mężczyzn na wsi: 72.1; Podpis osi wartości: wiek
Źródło: GUS, Trwanie życia w 2020 r., GUS, Warszawa 2021, licencja: CC BY-SA 3.0, dostępne w internecie: stat.gov.pl.
R1AMM6w9ct28n
Wykres liniowy. Lista elementów:
  • 1. zestaw danych:
    • rok: 1990
    • długość życia kobiet w mieście: 74.9; Podpis osi wartości: wiek
    • długość życia kobiet na wsi: 75.8; Podpis osi wartości: wiek
  • 2. zestaw danych:
    • rok: 2000
    • długość życia kobiet w mieście: 77.8; Podpis osi wartości: wiek
    • długość życia kobiet na wsi: 78.4; Podpis osi wartości: wiek
  • 3. zestaw danych:
    • rok: 2005
    • długość życia kobiet w mieście: 79.3; Podpis osi wartości: wiek
    • długość życia kobiet na wsi: 79.6; Podpis osi wartości: wiek
  • 4. zestaw danych:
    • rok: 2010
    • długość życia kobiet w mieście: 80.6; Podpis osi wartości: wiek
    • długość życia kobiet na wsi: 80.7; Podpis osi wartości: wiek
  • 5. zestaw danych:
    • rok: 2015
    • długość życia kobiet w mieście: 81.5; Podpis osi wartości: wiek
    • długość życia kobiet na wsi: 81.7; Podpis osi wartości: wiek
  • 6. zestaw danych:
    • rok: 2017
    • długość życia kobiet w mieście: 81.8; Podpis osi wartości: wiek
    • długość życia kobiet na wsi: 81.8; Podpis osi wartości: wiek
  • 7. zestaw danych:
    • rok: 2018
    • długość życia kobiet w mieście: 81.6; Podpis osi wartości: wiek
    • długość życia kobiet na wsi: 81.6; Podpis osi wartości: wiek
  • 8. zestaw danych:
    • rok: 2019
    • długość życia kobiet w mieście: 81.7; Podpis osi wartości: wiek
    • długość życia kobiet na wsi: 81.8; Podpis osi wartości: wiek
  • 9. zestaw danych:
    • rok: 2020
    • długość życia kobiet w mieście: 80.8; Podpis osi wartości: wiek
    • długość życia kobiet na wsi: 80.6; Podpis osi wartości: wiek
Źródło: GUS, Trwanie życia w 2020 r., GUS, Warszawa 2021, licencja: CC BY-SA 3.0, dostępne w internecie: stat.gov.pl, licencja: CC BY-SA 3.0.

Analizując powyższe wykresy, można zauważyć, że mężczyźni dłużej żyją w miastach niż na wsi. Wynika to z faktu, że mężczyźni pracują fizycznie zazwyczaj na wsi, a nie w mieście, jednak w roku 1990 średnia długość mężczyzn w mieście i na wsi była taka sama. Jeśli chodzi o długość życia kobiet w podziale na wieś i miasto, można zauważyć, że kilkadziesiąt lat temu (1990 r.) kobiety dłużej żyły w mieście niż na wsi. Dziś jednak długość życia kobiet na wsi i w mieście jest niemal taka sama.

Styl życia

Na styl życia wpływa bardzo dużo czynników, takich jak wykonywany zawód, sposób odżywiania się, aktywność sportowa, nałogi i wiele innych.

RN1SVnpqfzHws
Wykres kolumnowy. Lista elementów:
  • 1. zestaw danych:
    • Grupa: Mężczyźni
    • dostarczanie 4 porcji warzyw dziennie: 53.5
    • spędzanie 150 minut tygodniowo na aktywności fizycznej: 20.4
    • wskaźnik BMI 25 i więcej (nadwaga): 62.2
    • spożywanie alkoholu co najmniej raz w tygodniu: 25.8
    • palenie papierosów: 29.7
  • 2. zestaw danych:
    • Grupa: Kobiety
    • dostarczanie 4 porcji warzyw dziennie: 59.5
    • spędzanie 150 minut tygodniowo na aktywności fizycznej: 14.2
    • wskaźnik BMI 25 i więcej (nadwaga): 45.7
    • spożywanie alkoholu co najmniej raz w tygodniu: 8.6
    • palenie papierosów: 17.7
Odsetek kobiet i mężczyzn w podziale na wybrane nawyki
Źródło: Eurostat.

Jak wskazuje wykres, więcej kobiet odżywia się lepiej, natomiast więcej mężczyzn uprawia sport. Złym nawykom ulega natomiast większy odsetek mężczyzn. Ponad trzykrotnie więcej panów w porównaniu do kobiet spożywa alkohol co najmniej raz w tygodniu, ponadto prawie dwa razy więcej mężczyzn niż kobiet pali papierosy. Złe nawyki skracają średnią długość życia mężczyzn i narażają ich na częstsze występowanie chorób.

Najczęstsze przyczyny zgonów

Najczęstsze przyczyny zgonów są ważnym czynnikiem różnicującym długość życia kobiet i mężczyzn. W Polsce jako najczęstsze przyczyny zgonów wymienia się choroby układu krążenia, nowotwory oraz choroby układu oddechowego. Mężczyźni przez swój styl życia, głównie przez złe nawyki, są bardziej narażeni na zgon. Szczególną różnicę miedzy zgonami mężczyzn i kobiet widać w zgonach z powodu chorób układu trawiennego oraz układu krążenia.

Kariera

W pracy to mężczyźni częściej zajmują stanowiska kierownicze. Większa odpowiedzialność i zakres obowiązków wpływają na ilość stresu, który negatywnie wpływa na zdrowie panów. Kobiety również częściej niż panowie pracują w niepełnym wymiarze godzin, co pozwala ograniczyć negatywny wpływ pracy na długość życia. Oprócz stresu znaczenie mają również warunki pracy. To mężczyźni częściej pracują fizycznie i eksploatują swój organizm i zdrowie.

ReE3DQzpah5Ty
Wskaźnik zatrudnienia w Polsce w  2020 r.
Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS.

Słownik

średnia długość życia
średnia długość życia

szacowana długość życia człowieka 

wskaźnik zatrudnienia
wskaźnik zatrudnienia

procentowy udział pracujących  w ogólnej liczbie ludności w wieku produkcyjnym, zdolnej do pracy