Rozpoczniemy od wykorzystania tabel przestawnychtabela przestawnatabel przestawnych do wydobywania informacji zbiorczych. W tym celu posłużymy się zadaniem 5 z arkusza maturalnego na poziomie rozszerzonym z maja $2015$ roku. Oto treść zadania w części odwołującej się do wykorzystania tabel przestawnych.

Wykonaj poszczególne czynności omawiane poniżej. Pobierz plik z danymi.

Do czynności przygotowawczych należą import danych z pliku tekstowego oraz wyfiltrowanie, przy pomocy formuł tekstowych, informacji zawartych w pierwszych czterech kolumnach pliku tekstowego.

1. Po zaimportowaniu pliku z danymi, które nie mają oznaczenia nagłówków, musimy dodać jeden wiersz (jako pierwszy) i określić charakter danych w każdej kolumnie. W tym celu w komórce A1 wpisujemy „identyfikator przestrzenny”, w komórce B1 – K 2013 (co oznacza liczbę kobiet w roku 2013), w komórce C1 – M 2013 (co oznacza liczbę mężczyzn w roku 2013) oraz odpowiednio, zgodnie z opisem w zadaniu, w komórce D1 – K 2014 i w komórce E1 – M 2014.

2. W celu odczytania informacji zbiorczych potrzebujemy jeszcze danych na temat dzielnicy i regionu. Są one dostępne w ciągu alfanumerycznym w pierwszej kolumnie. Pierwszy znak, czyli literę „w”, możemy pominąć, gdyż nie różnicuje identyfikatorów przestrzennych. Interesuje nas kod dwucyfrowy oznaczający dzielnicę (cyfry na pozycji 2 i 3) oraz kod literowy oznaczający region (pozycja 4).

3. Aby wykonać polecenie, będziemy potrzebowali informacji na temat liczby ludności ogółem (bez podziału na kategorie płci), musimy je zsumować dla poszczególnych lat. W tym celu w komórce F2 (z nagłówkiem kolumny F „ogółem 2013” wprowadzamy formułę =SUMA(B2:C2), a w komórce G2 (z nagłówkiem kolumny G „ogółem 2014” wprowadzamy formułę =SUMA(D2:E2).  Następnie obie formuły kopiujemy do komórek F2:G51.

4. Odczytywanie z kodu lokalizacji przestrzennej obu informacji można przeprowadzić na dwa sposoby.

• W komórce H1 wpisujemy „kod dzielnicy”, a w komórce I1 „kod regionu”. Dla kodu dzielnicy w komórce H2 należy wprowadzić formułę =FRAGMENT.TEKSTU(A2;2;2) i przekopiować ją do komórek H3:H51; dla kodu regionu w komórce I2 wprowadzić formułę =PRAWY(A2;1) i przekopiować ją do komórek I3:I51.

• Skorzystać z funkcjonalności Dane/Tekst jako kolumny i wybrać opcję Stała szerokość, a następnie wprowadzić linie podziału między znakiem pierwszym i drugim oraz trzecim i czwartym. W ten sposób pierwszy znak litera „w”, kod dwuznakowy dzielnicy i kod jednoznakowy regionu znajdą się w osobnych kolumnach.

Konstruowanie tabeli przestawnej

Aby zrealizować pierwsze polecenie: „Wyznacz ludność (liczbę wszystkich mieszkańców) każdego z regionów A, B, C i D w roku 2013”, tworzymy tabelę przestawną dla zakresu A1:I51.

Po osadzeniu tabeli w arkuszu aktualnym bądź w nowym arkuszu konstruujemy tabelę tak, by wydobyć z bazy interesujące nas informacje. W tym celu pole region lub kod regionu przenosimy do obszaru tabeli określanego jako WIERSZE (w LibreOffice Calc Pola wierszy), a pole ogółem 2013 do obszaru ∑ Wartości (w LibreOffice Calc Pola danych). W obszarze tym można ustawić inne niż suma (jako domyślna) statystyki dla danych w polu. Ponieważ jednak w naszym poleceniu chodzi o sumę, to niczego nie musimy zmieniać w definicji obszaru. Wynik wygląda w sposób następujący:

Słownik