Przeczytaj
Budowa przeciwciał
Przeciwciała, czyli immunoglobuliny, obecne są w płynach ustrojowych kręgowców i stanowią element odporności swoistej. Wydzielane są przez komórki plazmatyczne (czyli pobudzone limfocyty B) w przebiegu swoistej odpowiedzi odpornościowej typu humoralnego. Więcej na temat odporności przeczytasz w e‑materiałach nr 378, 379, 380. Przeciwciało swoją budową przypomina literę Y i w taki sposób często oznaczane jest na schematach i ilustracjach.
Immunoglobulina składa się z 4 łańcuchów polipeptydowych: 2 ciężkich (ang. H – heavy) i 2 lekkich (ang. L – light). Łańcuchy są połączone ze sobą wiązaniami dwusiarczkowymi. Łańcuchy ciężkie mogą mieć różną budowę i na tej podstawie przeciwciała dzieli się na pięć klas:
IgA;
IgD;
IgE;
IgG;
IgM.
Opisana budowa dotyczy formy monomerycznej, jednak przeciwciała mogą występować również jako polimery, np. dimery (IgA) lub pentamery (IgM).
Papaina jest enzymem (otrzymywanym z mleczka zielonych owoców i liści melonowca właściwego, czyli papai), który przecina przeciwciała. W wyniku jej działania przeciwciało IgG rozpada się na 2 identyczne fragmenty nazywane Fab (fragmenty te zawierają miejsce wiążące antygen) oraz na fragment Fc.
Klasy przeciwciał
Sposób działania
Przeciwciała mają zdolność łączenia się z antygenami: zarówno z drobnoustrojami, jak i z zajętymi przez drobnoustroje komórkami czy też komórkami nowotworowymi. Prowadzi to do zniszczenia tych komórek, a także zatrzymania rozwoju infekcji.
Swoistość przeciwciała jest warunkowana przez przestrzenne ułożenie części zmiennych. Są one inne dla każdej klasy immunoglobulin wiążących różne antygeny. W danej grupie przeciwciał mogą wystąpić także różnice w sile wiązania determinanty antygenowej, czyli powinowactwie. Im bardziej dopasowane są miejsce wiążące antygen i epitopepitop tym większa siła wiązania. W łączeniu tym występują: siły Van der Waalsa, siły elektrostatyczne, oddziaływania hydrofobowe oraz wiązania wodorowe. Przeciwciała charakteryzują się swoistością, co oznacza zdolność wiązania określonego antygenu.
Słownik
(gr. állos - inny, cudzy, érgon - czyn) zjawisko chorobowe, niekorzystne, polegające na zbyt łatwym wytworzeniu przeciwciał i zbyt burzliwej reakcji na ponowny kontakt z alergenem; pojęcie alergia ma dwojakie znaczenie: jako objaw naturalnego lub sztucznego (szczepienia ochronne) kontaktu z alergenem, co jest na ogół związane z odpornością, oraz jako stan chorobowy (np. astma, katar sienny, choroba posurowicza), czasem nawet groźny dla życia (np. wstrząs anafilaktyczny)
rodzaj leukocytów występujących u kręgowców; wykazują zdolność endocytozy; zawierają heparynę przeciwdziałającą krzepnięciu krwi, a także serotoninę, histaminę i inne związki, które powodują rozszerzanie naczyń i zwiększanie ich średnicy
jeden z efektów oddziaływania komórek odpornościowych lub ich produktów (przeciwciała, cytokiny) wobec innych komórek własnych lub obcych (m.in. przeszczepy, nowotwory), prowadzący do uszkodzenia i śmierci komórki rozpoznanej i poddanej temu oddziaływaniu
fragment struktury antygenu determinujący swoistość w procesie rozpoznawania immunologicznego
rodzaj leukocytów zawierających w cytoplazmie ziarnistości; odgrywają zasadniczą rolę w zwalczaniu pasożytów oraz reakcjach alergicznych
substancja uwalniana m.in. przez bazofile (leukocyty zasadochłonne) w procesie zapalnym i reakcjach alergicznych; powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych i zwiększenie ich przepuszczalności, co objawia się obrzękiem i zaczerwienieniem
(gr. trophé – pokarm, blastós – kiełek, zarodek) warstwa zewnętrznych komórek kosmówki (błona płodowa) odpowiedzialna za powstawanie łożyska
układ około 40 białek zawartych w surowicy krwi kręgowców; element nieswoistej odpowiedzi odpornościowej; efektem jego działania jest liza patogenów