Obywatele – urzędnicy

W Unii EuropejskiejUnia EuropejskaUnii Europejskiej nasze państwo reprezentowane jest z jednej strony przez delegowanych przez władze państwowe lub wybieranych w powszechnych wyborach przedstawicieli, z drugiej zaś przez zatrudnionych w unijnych instytucjach urzędników pochodzących z Polski. Jak pisze Adrian Purzycki z Instytutu WolnościInstytut WolnościInstytutu Wolności:

RyZD06jGXMaAe

Grafika przedstawia błękitny prostokąt. W jego centralnej części znajduje się napis Shaping Europe Together. EU careers. Po lewej stronie jest okrąg złożony z postaci ludzkich.

W instytucjach unijnych pracuje ponad 40 tysięcy osób z 27 państw członkowskich. Zatrudnianiem pracowników w instytucjach Unii Europejskiej, takich jak Parlament EuropejskiParlament EuropejskiParlament Europejski, Rada Unii EuropejskiejRada Unii EuropejskiejRada Unii Europejskiej, Komisja EuropejskaKomisja EuropejskaKomisja Europejska, Trybunał Sprawiedliwości Unii EuropejskiejTrybunał Sprawiedliwości Unii EuropejskiejTrybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Trybunał ObrachunkowyTrybunał ObrachunkowyTrybunał Obrachunkowy, Europejski Komitet Ekonomiczno‑SpołecznyEuropejski Komitet Ekonomiczno‑SpołecznyEuropejski Komitet Ekonomiczno‑Społeczny i Komitet RegionówKomitet RegionówKomitet Regionów, biuro Europejskiego Rzecznika Praw ObywatelskichEuropejski Rzecznik Praw ObywatelskichEuropejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich czy Europejskiego Inspektora Danych OsobowychEuropejski Inspektor Danych OsobowychEuropejskiego Inspektora Danych Osobowych zajmuje się Europejski Urząd Doboru Kadr (EPSO)Europejski Urząd Doboru Kadr (EPSO)Europejski Urząd Doboru Kadr (EPSO), który organizuje tzw. konkursy otwarte. To właśnie EPSO jest punktem wyjścia dla osób zainteresowanych pracą w instytucjach UE. Wśród unijnych urzędników znajdziemy administratorów, którzy opracowują kierunki polityki i monitorują wdrażanie prawa Unii Europejskiej, asystentów wykonujących zadania pomocnicze, a także pracowników kontraktowych, stażystów, tłumaczy i ekspertów z różnych dziedzin.

Czy polscy obywatele w pełni wykorzystują możliwości zatrudnienia w strukturach UE?

Okazuje się, że udział Polaków w ogólnej liczbie unijnych pracowników jest stosunkowo niewielki w porównaniu z innymi krajami członkowskimi, zbliżonymi do Polski pod względem populacji (jak np. Hiszpania). Jedną z zasad rekrutacji jest wymóg zatrudniania przez instytucje UE pracowników reprezentujących jak najszerszy zasięg geograficzny – obliczony na tej podstawie limit urzędników mających polskie obywatelstwo również nie jest przez naszych rodaków w pełni wykorzystywany.

Największym „pracodawcą” wśród instytucji unijnych jest Komisja Europejska. Jak wynika ze sprawozdania Komisji na temat stopnia realizacji zasady równowagi geograficznej wśród jej pracowników, Polska jest niedoreprezentowana względem oczekiwanych wartości zatrudnionych pracowników (zwłaszcza wyższego szczebla) w tej instytucji. Obok Rumunii, to właśnie nasz kraj najmniej wykorzystuje przewidywany i pożądany limit zatrudnienia na tych stanowiskach. Zważywszy na liczbę ludności Polski, przepisy przewidują dla naszych rodaków ponad 8% miejsc na urzędniczych stanowiskach w Komisji Europejskiej, a tymczasem Polacy stanowią zaledwie 5% urzędników tej instytucji. Sytuacja ta poprawia się stopniowo od czasów przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, jest to jednak, jak widać, proces bardzo powolny. Podobnie rzecz ma się w innych instytucjach unijnych zatrudniających urzędników za pośrednictwem EPSO. Realizacja istotnych interesów państw członkowskich, w tym także polskich interesów, uzależniona jest zarówno od osób, które reprezentują nasz kraj jako jego przedstawiciele, jak i Polaków pracujących jako unijni urzędnicy. By uzyskać wpływ na przebieg rozmaitych procesów i procedur decyzyjnych, należy dbać o odpowiednią reprezentację i kształtowanie unijnej polityki w sposób korzystny dla naszego państwa u samych jej podstaw.

RgS7YgusHfrPx

Zdjęcie przedstawia duży, dwuskrzydłowy budynek. Zawieszony jest na nim plakat z dwunastoma złotymi gwiazdami i napisem Komisja Europejska w języku francuskim, angielskim i niderlandzkim. Przed budynkiem znajduje się sześć masztów, na których powiewają flagi Unii Europejskiej.

Jak zostać unijnym urzędnikiem?

Bez wątpienia warto zadbać o zwiększenie liczby urzędników reprezentujących Polskę w instytucjach unijnych, nie jest to jednak proste zadanie. Sam proces rekrutacji pracowników jest żmudny, a kryteria spełnia niewielu chętnych.

Aby dołączyć do grona niemal 50 tysięcy urzędników unijnych, trzeba wziąć udział w konkursie. Proces rekrutacji różni się w zależności od oferowanego stanowiska pracy, jednak wspólnym pierwszym etapem tej selekcji są zwykle komputerowe testy psychometryczne sprawdzające m.in. rozumienie tekstu, znajomość matematyki, umiejętność myślenia abstrakcyjnego. Na kolejnym etapie dokonywana jest ocena zdolności, w której kandydatom przyznawane są dodatkowe punkty za ich kwalifikacje i doświadczenie przedstawione w CV. Tylko wybrańcy przechodzą do etapu tzw. oceny zintegrowanej, dokonywanej przez specjalną komisję. Najlepsi trafiają na listę rezerwową potencjalnych urzędników - teraz zatrudnienie danego kandydata zależy jeszcze od poszczególnych instytucji, w których miałby on objąć stanowisko.

Do konkursu przystąpić może każdy obywatel państwa członkowskiego UE mający pełnię praw obywatelskich i uregulowany stosunek do służby wojskowej. Należy wykazać się biegłą znajomością jednego z języków urzędowych UE (zwykle jest to język ojczysty kandydata) oraz zadowalającą znajomością drugiego języka (angielskiego, francuskiego lub niemieckiego). Wymagania te są oczywiście wyższe w przypadku ubiegania się o stanowisko tłumacza. Niezbędnym warunkiem jest również posiadanie odpowiednich kwalifikacji i doświadczenia zawodowego, dokładnie określonych w ogłoszeniu o konkursie. Zwykle podany jest w nim również minimalny wymagany poziom wykształcenia. Nie ma natomiast ograniczeń wiekowych, jednak urzędnicy unijni przechodzą na emeryturę w wieku 65 lat.

Słownik