Sinice (Cyanobacteria) to grupa prokariotycznych glonów występujących na wszystkich kontynentach. Mają cechy zarówno bakterii, jak i roślin fotoautotroficznych. W komórkach sinic występują barwniki fotosyntetyzujące: chlorofil a, βbeta‑karoten, fikocyjanina oraz fikoerytryna. Dzięki nim sinice przyjmują barwy od niebieskiej do czerwonej, a najczęściej – niebieskozieloną.

Sinice początkowo zaliczano do królestwa roślin. Powodem była obecność dobrze rozwiniętego aparatu fotosyntetycznego i występowanie chlorofilu a. Ponadto sinice, podobnie jak rośliny, przeprowadzają fotosyntezę oksygeniczną, której produktem ubocznym jest tlen. Czynnikiem, który sprawił, że obecnie sinice zaliczamy do bakterii, jest budowa komórkowa tych mikroorganizmów. Ścianę komórkową sinic tworzy głównie mukopeptyd. Jest ona wielowarstwowa, a w zewnętrznej warstwie występuje kompleks charakterystyczny dla bakterii Gram‑ujemnychGram‑ujemne bakteriebakterii Gram‑ujemnych. Materiał genetyczny znajduje się w nukleoidzienukleoidnukleoidzie i ma postać kolistej cząsteczki DNA niezwiązanej z białkami. W gęstej cytoplazmie występują natomiast tylakoidy – spłaszczone pęcherzyki, których błony zawierają fotoukłady z barwnikami, umożliwiającymi przeprowadzanie fotosyntezy. Podstawowym barwnikiem fotosyntetycznym u sinic jest chlorofil a, pozostałe natomiast pełnią funkcje pomocnicze, absorbując światło o różnych zakresach długości fali i przekazując energię na chlorofil.

Sinice rozmnażają się wegetatywnie, przez podział komórek lub plech. Wytwarzają endo- lub egzospory bądź przetrwalniki.

Żyją w wodach (zwłaszcza słodkich), glebie i wilgotnych siedliskach. Są w stanie przetrwać zarówno w śniegu, jak i w termach, w temperaturze do 90°C.

RGcwL1wKFeARW

Grafika przedstawia podłużną, zielonożółtą sinice o nitkowatym kształcie. Jej ciało składa się z podłużnych, eliptycznych segmentów.

Sinice są samożywne. Przeważnie są fotoautotrofamifotoautotroffotoautotrofami. Przy niedostatku światła mogą pobierać związki organiczne. Niektóre gatunki bezbarwne (dawniej uważane za bakterie siarkowe) są chemoautotrofamichemoautotrofchemoautotrofami. Ponad 20 gatunków ma zdolność przyswajania wolnego azotu.

Sinice mają duże znaczenie w przyrodzie jako organizmy pionierskieorganizmy pionierskieorganizmy pionierskie oraz ze względu na ogromną liczebność ich populacji w środowisku. Ich masowy rozwój i rozkład może doprowadzić do niekorzystnego ubytku tlenu rozpuszczonego w wodzie i w konsekwencji, do obumierania innych organizmów w zbiornikach wodnych. Niektóre gatunki działają toksycznie na zwierzęta i ludzi. Zatrucie nimi objawia się dolegliwościami układu pokarmowego, takimi jak ból brzucha, nudności i wymioty oraz biegunka. Powodują też gorączkę, dreszcze, bóle mięśni, ból gardła oraz zawroty głowy.

ZakwityzakwitZakwity sinic wskazują na nadmierną żyzność jezior. To tzw. eutrofizacjaeutrofizacjaeutrofizacja wód wynikająca z ocieplenia klimatu i ze spuszczania do zbiorników wodnych ścieków komunalnych i rolniczych z nawozami sztucznymi. Sinice są hodowane na polach ryżowych w celu użyźniania gleb i w masowych kulturach (Spirulina) jako źródło białka i innych biologicznie wartościowych substancji.

Słownik