Przeczytaj
WybrzeżaWybrzeża organogeniczne to wybrzeża powstałe w wyniku nagromadzenia materii pochodzącej od organizmów roślinnych lub zwierzęcych. Powstają również z wytrącenia substancji chemicznych powstałych na skutek przemian fizjologicznych organizmów. Wyróżniamy wybrzeża namorzynowe i koralowe.
![Zdjęcie przedstawia palmy rosnące na wąskim fragmencie lądu. Wokół niego jest morze. Do lądu dopływają spienione fale.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R12l5U6n2qoBs/1657207571/2SCIp85RRCD3D5hHhwprmVJm0RmdLE6r.jpg)
Wybrzeża namorzynowe
Wybrzeża namorzynowe występują w strefie międzyzwrotnikowej. Porośnięte są zbiorowiskami roślinnymi namorzynównamorzynów, czyli krzewów i drzew przystosowanych do życia w słonej wodzie morskiej i okresowych zmian poziomu wody, wywołanych przypływami i odpływami. Charakterystyczną cechą wybrzeży namorzynowych jest obecność korzeni oddechowych oraz korzeni podporowych. Lasy mangrowe (namorzynowe) porastają muliste równiny w strefie międzypływowej i odgrywają istotną rolę w rozwoju tych równin. Podczas przypływu na obszar zarośli namorzynowych osady zatrzymują się pomiędzy korzeniami podporowymi i oddechowymi i nie powracają do otwartego morza w trakcie odpływu. Gęsta sieć korzeni zmniejsza także erozyjne oddziaływanie falowania i prądów pływowych. Roczny przyrost osadu może sięgać nawet 5 cm. Tarasy namorzynowe mogą osiągać wiele kilometrów szerokości.
Wybrzeża namorzynowe występują np. nad Zatoką Bengalską, Morzem Południowochińskim, na Sumatrze i Nowej Gwinei.
Wybrzeża koralowe
Wybrzeża koralowe to wybrzeża, w których kształtowaniu główną rolę odgrywają procesy biologiczne.
![Zdjęcie przedstawia płaską wyspę koralową w kształcie pierścienia otaczającego centralną lagunę.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RUjtTyEOknvAi/1657207571/2GauZEuosuI8w8K7HHC64ZMHgMM6W0WV.jpg)
![Ilustracja przedstawia cztery obrazki - wzniesienia w kształcie stożków. Obrazek numer 1 przedstawia czynny wulkan. Pionowo przez środek wulkanu biegnie komin - jest zaznaczony kolorem czerwonym. Obrazek numer 2 przedstawia wulkan, który wygasa, a wokół niego tworzy się rafa koralowa. Obrazek numer trzy ukazuje obniżanie się terenu z rafą koralową. Na obrazku numer cztery pozostał tylko atol. Wulkan znajduje się pod powierzchnią wody.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/Rs8yQs2QFBeu5/1657207571/1RY9vDhFcgdDddEwrkPOQX1G7XFkaMXn.png)
Są złożone z raf koralowych (wapiennych szkieletów koralowców i innych organizmów rafotwórczych), występują w ciepłych i płytkich morzach, do których dociera światło słoneczne. AtolAtol jest rafąrafą koralową nabudowaną wokół wyspy wulkanicznej. Erozja wyspy dostarcza materiału budującego plaże oraz podłoża, na którym mogą rosnąć rośliny. Z czasem w miejscu zerodowanej wyspy powstaje centralna depresja zalana wodą, którą nazywa się lagunąlaguną. Przykłady wybrzeży koralowych: północno‑wschodnia Australia (Wielka Rafa Koralowa), Oceania, wyspy Morza Karaibskiego, Morze Czerwone, Malediwy.
Słownik
wyspa koralowa w kształcie ciągłego lub przerywanego pierścienia otaczającego fragment morza zwany laguną; powstaje przez narastanie rafy koralowej wokół wyspy, gdy ta wraz z dnem oceanicznym ulega obniżeniu lub gdy podnosi się poziom morza; atole występują w strefie międzyzwrotnikowej, zwłaszcza Oceanu Spokojnego
Zródło: Encyklopedia PWN
część morza, zazwyczaj płytka, oddzielona od wód otwartych przez lido, rafę barierową lub atol; laguny są zazwyczaj płytkie, toteż na obszarach o dużych różnicach między przypływem i odpływem dna ich są odsłaniane podczas odpływu; z biegiem czasu laguny są zamulane, przeobrażają się w bagniska i torfowiska; w suchym klimacie wody laguny mogą wyparowywać, co prowadzi do powstania m.in. złóż solnych (ewaporaty)
Zródło: Encyklopedia PWN
podwodne ekosystemy charakterystyczne dla mórz i oceanów strefy podzwrotnikowej i zwrotnikowej, powstają z nagromadzenia wapiennych szkieletów organizmów rafotwórczych i tworzą wały lub grzbiety podmorskie, czasem wyniesione nieco ponad poziom morza, o szerokości do 2 km i długości do 2 tys. km
Źródło: Encyklopedia PWN
lasy namorzynowe, mangrowe, mangrowia – zawsze zielone lasy lub zarośla krzewiaste, występujące na bagnach nadmorskich w strefie pływów, położone prawie dokładnie między zwrotnikami; bywają nazywane lasami pływowymi
Źródło: Encyklopedia PWN
obszar położony nad brzegiem oceanu lub morza, obejmuje część nadwodną i podwodną