Systemy kodowania danych

Istnieje wiele systemów kodowania danych. W przypadku części z nich informacje są zapisywane w postaci graficznej zgodnie z określonymi normami. Dzięki temu skanery mogą szybko odczytywać zakodowane dane i wprowadzać je do systemu informatycznego (odpowiadającego np. za obsługę kas).

Kody paskowe (kreskowe)

Jest to jeden z najbardziej popularnych systemów kodowania danych, wykorzystywany w sklepach do oznaczania artykułów. Gdy podchodzimy do kasy pracownik sklepu skanuje umieszczony na produkcie kod kreskowy, posługując się skanerem. Skaner identyfikuje produkt, a w rezultacie następuje sprawne doliczenie jego ceny do rachunku oraz odnotowanie w systemie zmiany stanu magazynowego danego towaru. Zdecydowanie ułatwia to obsługę klientów.

Przeanalizujmy budowę przykładowego kodu kreskowego.

RXbqXkQ00Zbo3

Ilustracja przedstawia kod kreskowy, utworzony jest z prostych pionowych linii ułożonych w różnych odległościach równolegle względem siebie.

Oprócz ciemnych i jasnych kresek o różnej szerokości kod zawiera ciąg cyfr. Pozwalają one uzyskać szczegółowe informacje na temat oznaczonego produktu. Przykładowo, każdemu krajowi przypisany został unikatowy numer identyfikacyjny. Są to trzy pierwsze cyfry widoczne na kodzie paskowym. Sprawdzając ten prefiksprefiksprefiks dowiemy się, z jakiego kraju pochodzi artykuł oznaczony kodem paskowym.

Na przykładowej grafice umieszczono prefiks 590, co oznacza, że produkt pochodzi z Polski.

Oto wybrane prefiksy umieszczane na kodach paskowych:

Kody paskowe należą do kodów jednowymiarowych (1D).

Łatwo odnieść wrażenie, że kody kreskowe są do siebie bardzo podobne. W rzeczywistości jednak znacząco się różnią. Nie chodzi przy tym wyłącznie o odmienne szerokości i układ pasków oznaczających różne artykuły, lecz o normy, zgodnie z którymi kodowane oraz odkodowywane są informacje.

Przez lata powstało wiele norm kodów jednowymiarowych. Ich przykładami są:

• EAN‑13

• Code 39

• Code 128

• ITF‑14

Różnice między normami omówimy w kolejnych e‑materiałach.

Kody QR

Jest to nowocześniejszy system kodowania danych, który zyskał popularność wraz z upowszechnieniem się smartfonów. Kody QR należą do grupy kodów dwuwymiarowych (2D). Są one znacznie bardziej uniwersalne niż kody paskowe – można dzięki nim łatwo zapisywać znaki alfabetu łacińskiegoalfabet łacińskialfabetu łacińskiego, greckiego, arabskiego, hebrajskiego czy kanji. Dzięki tej elastyczności kody QR znalazły zastosowanie w wielu dziedzinach życia. Używane są nie tylko do oznaczania produktów, ale też na plakatach reklamowych czy w czasie imprez lub konferencji.

Przeanalizujmy budowę kodu QR.

RN2kZCXf8RsH0

Ilustracja przedstawia kod QR, złożony jest on z kwadratów w kolorach czarnym oraz białym. Ustawione są one w specjalnych konfiguracjach - ramki białe oraz czarne otaczają czarne kwadraty w 3 z 4 rogach..

Oto przykładowy kod QR. Po zeskanowaniu go przekonamy się, że zapisano za jego pomocą adres strony głównej platformy epodreczniki.pl.

Kody QR mają kształt kwadratowy. Informacje są przechowywane w postaci czarnych i białych pól o różnych kształtach.

Odczytywanie informacji zawartej w kodzie QR

Aby odczytać informacje zapisane za pomocą kodu QR, wystarczy posłużyć się smartfonem. Zamontowana w nim kamera przechwyci obraz, a specjalne oprogramowanie zinterpretuje układ czarnych i białych pól. W rezultacie na ekranie telefonu pojawi się odkodowana sekwencja znaków. Może również zostać wykonana jakaś operacja – na przykład uruchomienie przeglądarki stron WWW i załadowanie strony internetowej, której adres był zapisany w postaci kodu QR.

Do najpopularniejszych danych, które przekazywane są za pomocą kodów QR należą m. in.:

• adresy stron WWW, odsyłacze do serwisów społecznościowych,

• kontakty (wizytówki),

• e‑maile,

• SMS‑y,

• dane sieci Wi‑Fi.

Kody QR często pojawiają się w marketingu. Prawie każda reklama zawiera kod QR, który po przeskanowaniu smartfonem przekierowuje użytkownika telefonu na stronę internetową reklamowanej firmy lub promowanego wydarzenia, albo dodaje do listy kontaktów odpowiednią wizytówkę.

Alfabet Morse'a

Cofnijmy się nieco w czasie. Przed laty na całym świecie wykorzystywany był alfabet Morse'a. System opracowany przez amerykańskiego wynalazcę, Samuela Morse'a, służył do kodowania 26 liter alfabetu łacińskiego, cyfr oraz znaków specjalnych: wykrzykników, kropek, przecinków itp,

Alfabet Morse'a bazował na sygnałach długich, reprezentowanych przez kreski (–), oraz sygnałach krótkich, reprezentowanych przez kropki (•). Każdy znak zakodowany alfabetem Morse'a był określoną sekwencją kresek i kropek. Spójrz na tabelę kodowań alfabetu Morse'a dla liter alfabetu łacińskiego:

Istnieją także sekwencje kresek i kropek dla polskich znaków:

Zastosowanie alfabetu Morse'a

Alfabet Morse'a znalazł przede wszystkim zastosowanie w komunikacji na odległość. Wynikało to głównie z jego uniwersalności: sygnały długie oraz krótkie można przekazywać na wiele sposobów, np. za pomocą sygnałów świetlnych albo dźwiękowych.

Słownik