Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Przeczytaj

bg‑azure

Wodorotlenki pierwiastków bloku d

WodorotlenkiwodorotlenkiWodorotlenki pierwiastków bloku d to m.in.:

R1LP94V0U2a6B
Wodorotlenek chromu(II), Cr(OH)2
  • ciemnobrunatne ciało stałe;
  • nierozpuszczalny w wodzie;
  • strąca się z roztworu CrCl2 po dodaniu do niego zasad;
  • w czasie odwadniania przechodzi w Cr2O3.
, Wodorotlenek chromu(III), Cr(OH)3
  • szarozielone ciało stałe;
  • nierozpuszczalny w wodzie;
  • strąca się pod działaniem amoniaku z roztworów soli chromu(III);
  • wykazuje charakter amfoteryczny;
    • reaguje z mocnymi kwasami;
    • reaguje z mocnymi wodorotlenkami, np. z wodorotlenkiem sodu, dając heksahydroksychromian(III) sodu:
      •  Cr(OH)3+3 NaOH → Na3[Cr(OH)6]
    Zdjęcie przedstawiające szarozielony osad wodorotlenku chromu(III) znajdujący się w probówce. Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0., Wodorotlenek manganu(II), Mn(OH)2
    • białe ciało stałe;
    • nierozpuszczalny w wodzie;
    • strąca się po dodaniu wodorotlenku litowca do roztworu soli manganu(II);
    • reaguje z tlenem, utleniając się do brunatnego uwodnionego tlenku manganu(IV) (MnO2·xH2O):
      2 Mn(OH)2+O2 →2 MnO2·2H2O
    Zdjęcie przedstawiające wodorotlenek manganu(II), który jest białym nierozpuszczanym osadem, jednak reaguje z tlenem zawartym w powietrzu, tworząc brunatny osad tlenku manganu(IV). W tym przypadku ilość osadu tlenku jest niewielka, przez co osad ma barwę słomkowo-żółtą. Autor: Oguenther Źródło: wikimedia.org Licencja: CC BY-SA 3.0, Wodorotlenek żelaza(II), Fe(OH)2
    • białe ciało stałe;
    • nierozpuszczalny w wodzie,
    • strąca się po dodaniu wodorotlenku sodu do roztworu soli żelaza(II);
    • reaguje z tlenem, utleniając się do czerwonobrunatnego wodorotlenku żelaza(III):
      • 4 Fe(OH)2+ O2+2 H2O→4 Fe(OH)3
    • wykazuje słabe właściwości amfoteryczne;
      • ulega działaniu kwasów;
    • częściowo roztwarza się w silnie stężonym roztworze wodorotlenku sodu, przechodząc w niebieski heksahydroksożelazian(II) sodu:
      • Fe(OH)2+4 NaOH →Na4[Fe(OH)6]
    Zdjęcie przedstawiające probówkę zawierającą częściowo utleniony i z tego względu zielonkawy osad wodorotlenku żelaza(II). Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0., Wodorotlenek żelaza(III), Fe(OH)3
    • bezpostaciowe, czerwonobrunatne ciało stałe;
    • nierozpuszczalny w wodzie;
    • wykazuje słabe właściwości amfoteryczne:
      • ulega działaniu kwasów;
      • reaguje z wodorotlenkiem sodu i wodorotlenkiem potasu dopiero w temperaturze wrzenia. Zdjęcie przedstawiające wodorotlenek żelaza(III) w postaci brunatnego proszku znajdującego się na szkiełku zegarkowym. Autor: Leiem. Licencja: CC BY-SA 4.0. Źródło: wikimedia.org
    • podczas ogrzewania rozkłada się do tlenku żelaza(III):
      2 Fe(OH)3 → ogrzewanie Fe2O3 + 3 H2O
    , Wodorotlenek kobaltu(II), Co(OH)2
    • Powoli wytrącony w temperaturze poniżej 0℃ jest osadem o niebieskiej barwie, który po pewnym czasie zmienia barwę na różową.
    • Wodorotlenek kobaltu(II) występuje w dwóch formach – niebieskiej i, trwalszej, różowej (niebieska opisywana jest jako hydroksochlorek kobaltu(II), CoCl(OH), wytrącający się jako pierwszy produkt reakcji CoCl2 z wodorotlenkiem, który później przechodzi w różowy Co(OH)2.
    Zdjęcie przedstawiające probówkę zawierającą świeżo wytrącony hydroksychlorek kobaltu, który stanowi niebieski osad oraz powstający z niego wodorotlenek kobaltu(II) w postaci jasnoróżowego osadu. Osad koloru niebieskiego to hydroksochlorek kobaltu(II), osad koloru różowego to wodorotlenek kobaltu(II) Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0., Wodorotlenek niklu(II), Ni(OH)2
    • jasnozielone ciało stałe;
    • nierozpuszczalny w wodzie. Zdjęcie przedstawiające jasnozielony wodorotlenek niklu(II) w postaci proszku znajdujący się w szklanej probówce z nakrętką. Licencja: domena publiczna. Źródło: wikimedia.org
    , Wodorotlenek miedzi(II), Cu(OH)2
    • niebieskie ciało stałe;
    • nierozpuszczalny w wodzie;
    • podczas ogrzewania przechodzi w ciemnobrunatny tlenek miedzi(II):
      • Cu(OH)2 →ogrzewanie CuO + H2O
    • wykazuje słabe właściwości amfoteryczne:
      • reaguje z mocnymi kwasami;
      • reaguje ze stężonymi wodorotlenkami litowców, np. z wodorotlenkiem sodu dając tetrahydroksomiedzian(II) sodu:
        Cu(OH)2 + 2 NaOH → Na2[Cu(OH)4]
    • w roztworze amoniaku roztwarza się, tworząc wodorotlenek tetraaminamiedzi(II) o lazurowej barwie:
    Cu(OH)2 + 4 NH3 → [Cu(NH3)4](OH)2
    Zdjęcie przedstawiające probówkę ze świeżo strąconym niebieskim, galaretowatym osadem wodorotlenku miedzi(II). Autor: Chemik2001. Licencja: CC BY-SA 4.0. Źródło: wikimedia.org, Wodorotlenek cynku, Zn(OH)2
    • białe ciało stałe;
    • nierozpuszczalny w wodzie;
    • wykazuje właściwości amfoteryczne:
      • reaguje z mocnymi kwasami;
      • reaguje z mocnymi wodorotlenkami, np. z wodorotlenkiem sodu, dając tetrahydroksocynkan sodu:
        • Zn(OH)2 + 2 NaOH →Na2[Zn(OH)4]
    • w roztworze amoniaku roztwarza się, tworząc wodorotlenek tetraaminacynku:
    Zn(OH)2 + 4 NH3 → [ZnNH34](OH)2
Zdjęcie przedstawiające biały wodorotlenek cynku w postaci sproszkowanej znajdujący się w probówce z nakrętką. Licencja: domena publiczna. Źródło: wikimedia.org
bg‑azure

Wodorotlenki pierwiastków bloku p

Wodorotlenki pierwiastków bloku p to:

RU7HMz2WqAiN6
Wodorotlenek cyny(II), Sn(OH)2
  • białe ciało stałe;
  • nierozpuszczalny w wodzie;
  • wykazuje właściwości amfoteryczne:
    • reaguje z mocnymi kwasami;
    • reaguje z mocnymi wodorotlenkami, np. z wodorotlenkiem sodu, dając tetrahydroksocynian(II) sodu:

      • Sn(OH)2+2 NaOH→Na2[Sn(OH)4]
, Wodorotlenek ołowiu(II), Pb(OH)2
  • białe ciało stałe;
  • nierozpuszczalny w wodzie;
  • wykazuje właściwości amfoteryczne:
    • reaguje z mocnymi kwasami;
    • reaguje z mocnymi wodorotlenkami, np. z wodorotlenkiem sodu, dając tetrahydroksoołowian(II) sodu:

      • Pb(OH)2+2 NaOH→Na2[Pb(OH)4]

  • ogrzewany powyżej 145°C, rozkłada się do PbO:

    • Pb(OH)2→  ogrzewanie    PbO+H2O
Zdjęcie przedstawiające biały wodorotlenek ołowiu(II) w postaci białego proszku znajdujący się w probówce z nakrętką. Licencja: domena publiczna. Źródło: wikimedia.org, Wodorotlenek glinu, Al(OH)3
  • białe ciało stałe;
  • nierozpuszczalny w wodzie;
    • wykazuje właściwości amfoteryczne:
    • reaguje z mocnymi kwasami;
    • reaguje z mocnymi wodorotlenkami, np. z wodorotlenkiem sodu, dając tetrahydroksoglinian sodu lub, przy dużym nadmiarze jonów wodorotlenkowych, heksahydroksoglinian sodu:

      • AlOH3+NaOH→NaAlOH4

      Al(OH)3+3 NaOH→Na3[AlOH6]

  • ogrzewany rozkłada się do Al2O3:

    • 2 Al(OH)3→  ogrzewanie   Al2O3+3 H2O
    Zdjęcie przedstawiające biały wodorotlenek glinu w postaci proszku, który to znajduje się w probówce z nakrętką. Licencja: domena publiczna. Źródło: wikimedia.org

Słownik

wodorotlenki
wodorotlenki

związki chemiczne, które składają się z kationów metalu oraz anionów wodorotlenkowych (OH-)

strącić się
strącić się

wydzielić się z roztworu w postaci osadu

odwodnić
odwodnić

usunąć wodę z jakiegoś związku chemicznego pod wpływem ogrzewania lub działając odpowiednimi środkami odciągającymi

uwodniony
uwodniony

utworzony przez przyłączenie cząsteczek wody

bezpostaciowy, amorficzny
bezpostaciowy, amorficzny

niemający postaci, bez budowy krystalicznej

osad
osad

substancja nierozpuszczalna, wydzielająca się z roztworu w postaci ciała stałego

Bibliografia

Bielański A., Podstawy chemii nieorganicznej 2, Warszawa 2013.

Litwin M., Styka‑Wlazło S., Szymońska J., To jest chemia 1, Warszawa 2015.

Pac B., Zegar A., Podstawy klasyfikacji związków nieorganicznych w teorii i zadaniach, Kraków 2020.

Pac B., Zegar A., Reakcje w roztworach wodnych w teorii i zadaniach, Kraków 2020.

Wprowadzenie
Grafika interaktywna