Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Węglowodory – organiczne związki chemiczne zawierające w swojej strukturze wyłącznie atomy węgla i wodoru. Wszystkie one składają się z podstawowego szkieletu węglowego (powiązanych z sobą atomów węgla) i przyłączonych do tego szkieletu atomów wodoru.

Indeks górny Źródło: P. Atkins, L. Jones, Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 2004, s. 524‑525. Indeks górny koniec

Jedną z grup węglowodorów, które zawierają jedno lub więcej wiązań wielokrotnych w cząsteczce, są węglowodory nienasycone.węglowodory nienasyconewęglowodory nienasycone.

1
Polecenie 1

Polietylen (PE) to polimer otrzymywany w wyniku niskociśnieniowej polimeryzacji pewnego węglowodoru. Po raz pierwszy zsyntetyzował go w 1898 roku niemiecki chemik, a jego współpracownicy zbadali białą, woskowatą substancję, odkrywając, że składa się ona z wielu powtarzających się i identycznych fragmentów CH2 (mer).

R1Qxgny9QXxpd
Na zdjęciu znajduje się torba wykonana z polietylenu ze strzałkami tworzącymi trójkąt oznaczającymi możliwość recyklingu, w środku trójkąta litery P E. Torba z polietylenu
Źródło: www.snappygoat.com; domena publiczna., Zdjęcie przedstawia drobne, półprzezroczyste kulki wykonane z polietylenu. Polietylenowe granule
Źródło: www.commons.wikimedia.org; autor: Lluis tgn; licencja: CC BY-SA 3.0.

Wykonaj doświadczenie, na podstawie którego potwierdzisz, że produktem depolimeryzacjidepolimeryzacjadepolimeryzacji folii polietylenowej jest związek o charakterze nienasyconym. Postaw hipotezę i rozwiąż problem badawczy. Przedstaw schematyczny rysunek doświadczenia. Opisz wykonywane czynności. W formularzu zapisz wyniki w postaci równań reakcji. Nazwij organiczne produkty reakcji i określ typ reakcji (np. addycjaaddycjaaddycja, substytucja, utlenianie i redukcja). Sformułuj wnioski wynikające z doświadczenia.

RnOJkgOzRA2b7
Problem badawczy Czy produkt depolimeryzacji polietylenu ma charakter nienasycony?. Hipoteza badawcza (Uzupełnij) Sprzęt laboratoryjny (Uzupełnij) Odczynniki (Uzupełnij) Opis czynności (Uzupełnij) Obserwacje (Uzupełnij) Wnioski (Uzupełnij).

Schematyczny rysunek doświadczenia

RiDcmzcwRh3tG
Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.

Równania reakcji

RP29pcAhTqxZ5
Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.
R17FJy5SI5w8W
Opis schematu doświadczenia (Uzupełnij). Równania reakcji chemicznych (Uzupełnij).

Słownik

depolimeryzacja
depolimeryzacja

proces odwrotny do polimeryzacji, który polega na rozkładzie polimeru z wytworzeniem właściwego monomeru (lub monomerów)

węglowodory nienasycone
węglowodory nienasycone

węglowodór zawierający między atomami węgla wiązania wielokrotne

addycja
addycja

(łac. additio „dodawanie”) proces przyłączania do atomów węgla połączonych wiązaniem podwójnym lub potrójnym cząsteczek homo- lub heteroatomowych, w wyniku czego zmniejsza się krotność wiązania w cząsteczce organicznego substratu.

Bibliografia

Bieniek G., Chemia doświadczenia chemiczne w zadaniach, Trening przed maturą, Wydawnictwo Szkolne Omega, Kraków 2007.

Dudek‑Różycki K., Płotek  M., Wichur T., Węglowodory. Repetytorium i zadania, Kraków 2020.

Dudek‑Różycki K., Płotek M., Wichur T., Kompendium terminologii oraz nazewnictwa związków organicznych. Poradnik dla nauczycieli i uczniów, Kraków 2020.

Jagodziński P., Wolski R., Aspekty Metodyczne eksperymentów chemicznych, Szkoła ponadgimnazjalna, Nowa podstawa Programowa, cz. 2, Warszawa 2013.

Krzeczkowska M., Loch J., Mizera A., Repetytorium chemia : Liceum – poziom podstawowy i rozszerzony, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa – Bielsko‑Biała 2010.