Przeczytaj
Przykładem nowoczesnego przemysłuprzemysłu jest przemysł zaawansowanych technologii, nazywany też przemysłem wysokiej techniki (high‑tech). To dynamicznie rozwijająca się dziedzina wytwarzająca produkty wielu gałęzi przemysłu i wykorzystująca w tym celu współczesne zdobycze techniczne, technologiczne i osiągnięcia naukowe. W procesach produkcyjnych powszechna jest komputeryzacja i automatyzacja. Przemysły obejmują przede wszystkim przemysł elektrotechniczny i elektroniczny, optyczny i chemiczny bazujący na biotechnologiach – wszystkie wymagają ciągłego unowocześniania i modernizacji ciągów produkcyjnych. Rozwój przemysłów zaawansowanych technologii wiąże się z III rewolucją przemysłową opartą na następujących wynalazkach i osiągnięciach naukowych: półprzewodniki, tranzystory, światłowody, biotechnologie, energia atomowa. Przemysły high‑tech są motorem rozwoju gospodarczego wielu krajów, zwłaszcza wysoko rozwiniętych. Odzwierciedlają one tendencje zmian w strukturze gałęziowej przemysłu.
Przemysły zaawansowanych technologii są kapitałochłonne – wymagają kosztownych badań naukowych i marketingowych. Jednocześnie zużywają mniejsze ilości surowców, oferując wysoką jakość nowoczesnych produktów i przynosząc szybsze zyski niż tradycyjne gałęzie przemysłu. Zakłady przemysłowe podlegają ciągłemu unowocześnianiu w celu sprostania konkurencji i potrzebom rynku, zatrudniają wysoko wykwalifikowaną kadrę specjalistów. Pomiędzy wieloma zakładami ma miejsce szeroka kooperacja – przedsiębiorstwa małej lub średniej wielkości liczą z reguły kilkadziesiąt osób i pracują często dla uznanego na rynku producenta, mogą też być własnością międzynarodowych koncernów (np. Microsoft, Samsung, Siemens, Toshiba).
Tendencje w obecnym rozwoju przemysłu:
kraje wysoko rozwinięte dążą do deglomeracji (rozpraszania) okręgów przemysłowych;
w krajach rozwijających się występuje koncentracja przemysłów i tworzenie nowych ośrodków i okręgów przemysłowych (głównie surowcowych);
restrukturyzacja okręgów przemysłowych w krajach wysoko rozwiniętych prowadzi do zmian w strukturze gałęziowej przemysłu: zamykania hut i kopalń oraz rozwoju technopolii;
kraje wysoko rozwinięte lokalizują wiele fabryk w krajach słabo rozwiniętych (dotyczy to przede wszystkim przemysłu ciężkiego).
Restrukturyzacja przemysłu to ogół przemian w gospodarce prowadzących do zmiany struktury gałęziowej przemysłu przy zastosowaniu nowoczesnych rozwiązań technologicznych i modernizacjimodernizacji ciągów produkcyjnych. Dotyczy zarówno aspektów ekonomicznych, jak i społecznych oraz środowiskowych. Restrukturyzacji podlegają w największym stopniu okręgi surowcowe, w których dominowały tradycyjne gałęzie przemysłu (górnictwo, hutnictwo, przemysł włókienniczy). Na przykład w Górnośląskim Okręgu Przemysłowym, gdzie koncentrował się przemysł ciężki, zamyka się nierentowne kopalnie, huty o przestarzałym cyklu produkcji czy działające przy tych obiektach elektrownie. Na terenie zlikwidowanych przedsiębiorstw powstają mniejsze prywatne zakłady przemysłowe cechujące się większą wydajnością pracy, często z udziałem kapitału zagranicznego. Ogranicza się rozwój przemysłów energochłonnych oraz materiałochłonnych i jednocześnie zwraca się uwagę na przestrzeganie norm ekologicznych. Podstawowymi problemami w restrukturyzacji GOP‑u są wysokie potrzeby finansowe oraz niskie kwalifikacje pracowników.
Skutki rozwoju przemysłu nowoczesnych technologii
Rozwój przemysłu high‑tech niesie za sobą daleko idące zmiany i wiele z nich może być korzystnych. Głównym elementem rozwoju jest zmniejszenie presji na środowisko naturalne wywołane przemysłem. Zaawansowane technologie w znacznie mniejszym stopniu ingerują w środowisko, co może przyczynić się m. in. do zmniejszenia globalnego ocieplenia klimatu. Przemysł zaawansowany wraz z rozwojem będzie wypierał przemysł tradycyjny. Do zagrożeń związanych z rozwojem przemysłu high‑tech można zaliczyć:
bezrobocie związane z likwidacją stanowisk pracy, które są zastąpione przez maszyny,
trudności z dostosowaniem się społeczeństwa (głównie osób starszych) z obsługą nowych technologii w życiu codziennym,
zmniejszenie znaczenia obszarów peryferyjnych wraz z rozwojem metropolizacji,
osoby o niskich kwalifikacjach oraz pracownicy fizyczni mogą liczyć się z pogorszeniem statusu finansowego i społecznego,
pogorszenie relacji ludzkich i zastąpienie ich technologią,
czas wolny od obowiązków spędzany z wykorzystaniem technologii,
zwiększenie nierówności społecznych.
Słownik
ekonomiczne unowocześnianie przedsiębiorstw polegające na wprowadzaniu nowych technologii, maszyn i urządzeń, środków transportu, nowoczesnych organizacji pracy
jest działem gospodarki, który zajmuje się wydobyciem surowców mineralnych i pozyskiwaniem płodów rolnych oraz surowców leśnych, a następnie ich przetwarzaniem na produkty służące zaspokajaniu potrzeb człowieka przy użyciu maszyn i urządzeń
jest to grupa przedsiębiorstw będąca w tym samym lub pokrewnym sektorze gospodarczym lub instytucji i organizacji, która jest ze sobą wzajemnie powiązana na zasadzie współpracy lub konkurencji
państwowa jednostka organizacyjna, prowadząca badania naukowe i prace rozwojowe mające na celu praktyczne zastosowanie m. in. w przemyśle