Przeczytaj
E‑learningE‑learning to nauka na odległość z wykorzystaniem technologii informatycznych. Jeszcze kilka lat temu wielu ludzi, zwłaszcza młodych, wykorzystywało internet głównie w celach rozrywkowych – zazwyczaj do grania ze znajomymi w sieci, oglądania przeróżnych treści wideo czy komentowania wpisów udostępnionych przez innych użytkowników w mediach społecznościowych. Czasy się jednak zmieniły, internet wyewoluował i stworzył dla użytkowników kolejne możliwości – stał się narzędziem zdalnej edukacji oraz źródłem wiedzy online.
Rozwój internetu jako narzędzia do nauki i zdobywania wiedzy rozpoczął się wiele lat temu i trwa do dziś. Codziennie pojawiają się nowe miejsca edukacyjne w sieci, technologie wspomagające naukę.
Pandemia wirusa Covid‑19, rozpoczęta w 2020 roku, doprowadziła do sytuacji, w której musieliśmy znacznie przyspieszyć proces cyfryzacji nauki. Nauczenie zdalne stało się koniecznością.
Internetowa encyklopedia
Trudno jednoznacznie określić, kiedy internet stał się miejscem, w którym można zdobywać konkretną wiedzę czy umiejętności. Od początku swego istnienia pozwalał dzielić się wiedzą i doświadczeniem, głównie przez różnego rodzaju fora internetowe. Jednym z pierwszych „projektów”, którego nadrzędnym celem było rozpowszechnianie sprawdzonych informacji, stała się popularna i ceniona po dziś dzień Wikipedia.
Rozpoczęła ona swoją działalność w Stanach Zjednoczonych, 15 stycznia 2001 roku i wciąż jest największą encyklopedią dostępną w sieci, działającą na zasadach otwartej treści. Owa zasada pozwala użytkownikom na edycję zawartości oraz aktualizację dostępnych materiałów w czasie rzeczywistym. Ta internetowa encyklopedia jest nieustanie rozwijana przez tysiące użytkowników. Są to nie tylko amatorzy, ale również eksperci z różnych dziedzin, dbający o odpowiedni poziom merytoryczny umieszczanych tam treści. Każdy może zostać wikipedystą.
Wiele witryn, które udostępniono na początku funkcjonowania sieci, pozwalało na zmianę zawartości przez odwiedzającego je użytkownika. Podobnie działa Wikipedia. Każdy może dodawać i modyfikować treść, a zmiany zostają uwzględniane po akceptacji moderatorów, którzy dbają o to, by informacje były prawdziwe i rzetelne.
Słowniki i translatory
Internet to nie tylko wirtualna encyklopedia. W sieci znajdziemy wiele przydatnych witryn stanowiących swojego rodzaju słowniki (np. języka polskiego, wyrazów obcych czy synonimów), a także translatorów, czyli internetowych tłumaczy.
Blogi i fora internetowe
Na przełomie XX i XXI wieku z internetu korzystały już miliony użytkowników. Wielu z nich chciało mieć własną witrynę w sieci. Blogi świetnie się do tego nadawały, ponieważ za ich pomocą, w dość prosty sposób, można było podzielić się z innymi swoimi przemyśleniami, pasjami, czy opublikować ulubiony przepis na ciasto. Blogi istnieją do dziś i wiele z nich stało się wartościowymi źródłami wiedzy z różnych dziedzin.
Chcesz napisać swoją pierwszą stronę internetową. Co robisz? Wpisujesz w przeglądarkę frazę „moja pierwsza strona WWW”, a w odpowiedzi otrzymujesz propozycje blogów, czyli witryn WWW, na których znajdziesz potrzebne informacje, a często również instrukcje krok po kroku, jak taką witrynę stworzyć i opublikować w sieci.
W internecie znajdziemy wiele strony i blogów, które pomocne mogą okazać się w nauce, np.:
matematyka: www.matzoo.pl oraz www.matemaks.pl,
fizyka: www.medianauka.pl/fizyka‑portal,
język polski: język‑polski.pl.
Świetnym uzupełnieniem blogów są fora internetowe, czyli miejsca, w których można podyskutować, zadać pytanie czy podzielić się swoją opinią z innymi użytkownikami.
Platformy spotkań on‑line i platformy e‑learnignowe
W trakcie pandemii wirusa Covid‑19 przez wiele miesięcy zmuszeni byliśmy uczęszczać na zajęcia szkolne w formie on‑line. Zdalna nauka odbywała się dzięki platformom, które umożliwiają spotkania grupowe, a także przekazywanie sobie nawzajem materiałów do nauki, prac domowych, załączników i tak dalej. W czasie pandemii powstało lub zyskało popularność wiele takich platform, a do najpopularniejszych zaliczamy:
Teams oraz aplikacje wchodzące w skład pakietu Office 365 (Word, Excel, Power Point) – platforma przygotowana i udostępniona przez firmę Microsoft. Przed pandemią wykorzystywana głównie w dużych, wielooddziałowych firmach, do komunikacji między członkami zespołów pracującymi w różnych oddziałach firmy. W Polsce jest to jedna z najpopularniejszych platform wykorzystywanych do prowadzenia lekcji on‑line. Poza spotkaniami w wirtualnych zespołach umożliwia zadawanie zadań domowych, tworzenie testów i tym podobne opcje.
G‑Suite for Education – platforma udostępniona prze firmę Google, w jej skład wchodzi: wirtualny dysk do przechowywania danych w chmurze, pakiet biurowy Google Docs (bezpłatny odpowiednik Microsoft Office, zawierający między innymi edytor tekstu czy arkusz kalkulacyjny uruchamiany przez przeglądarkę) oraz aplikacja Meet do spotkań on‑line.
Moodle – jedna z najstarszych platform umożliwiających zdalną edukację, wykorzystywana przez uczelnie wyższe, a także przez niektóre szkoły. Pozwala na tworzenie treści lekcyjnych, udostępnianie materiałów edukacyjnych, a także weryfikację postępów w nauce. Platforma Moodle jest oprogramowaniem, które należy samodzielnie wdrożyć w szkole lub na uczelni i udostępnić, np. poprzez stronę internetową zarejestrowanym użytkownikom. Alternatywnymi rozwiązaniami są platformy Dokeos oraz Fronter, ich przewagą jest więcej funkcji, pozwalających na spotkania online (Moodle nie oferuje tych opcji).
Ciekawe platformy, serwisy edukacyjne, aplikacje mobilne
Wielką popularnością cieszą się obecnie platformy stworzone na potrzeby edukacji na odległość. W internecie znaleźć można wiele takich miejsc, do najciekawszych zaliczyć można:
Khan Academy – darmowa platforma założona w Stanach Zjednoczonych przez Salmana Khana. Początkowo zawierała materiały edukacyjne jedynie w języku angielskim, jednak od kilku lat jest dostępna również dla użytkowników polskojęzycznych. Na stronie Khan Academy znajdziemy materiały edukacyjne z zakresu matematyki, fizyki, chemii, biologii, ekonomii czy też informatyki.
Code Academy – darmowa platforma, która umożliwia zdobycie wiedzy i umiejętności z zakresu programowania. Autorzy kursów pozwalają użytkownikom wybierać ścieżki rozwoju, proponując materiały edukacyjne odpowiednie na danym poziomie umiejętności. Platforma dostępna jest w języku angielskim.
Kahoot – strona internetowa oraz aplikacja mobilna pozwalająca tworzyć quizy i udostępniać je użytkownikom.
Quizizz – strona internetowa oraz aplikacja mobilna pozwalająca tworzyć i udostępniać prezentacje multimedialne, a także sprawdzać zdobytą przez uczniów wiedzę poprzez quizy, testy i kartkówki. Platforma dostępna jest w języku polskim i można z niej korzystać bezpłatnie lub za opłatą uzyskać dostęp do dodatkowych narzędzi.
Genially – platforma pozwalająca tworzyć i udostępniać multimedialne i interaktywne treści. Warta odnotowania jest możliwość udostępniania treści poprzez popularne serwisy społecznościowe, a także poprzez platformy Teams czy Google Classroom.
YouTube
Jednym z największych źródeł praktycznej wiedzy i umiejętności jest powszechnie znany serwis YouTube. Początkowo służył on wyłącznie rozrywce, dziś jest największą internetową wyszukiwarką materiałów wideo, w której możemy znaleźć wiele ciekawych treści, w tym również edukacyjnych.
Na platformie znajdziemy zarówno kanały typowo edukacyjne poświęcone różnym dziedzinom, np. z języka polskiego, matematyki czy fizyki, jak i popularno‑naukowe, gdzie skomplikowane zagadnienia przedstawia się w prosty, atrakcyjny i zrozumiały dla odbiorcy sposób. Uzupełnieniem tej edukacyjnej oferty serwisu są kanały publikujące treści specjalistyczne z danej dziedziny, np. z zakresu informatyki, gdzie można nauczyć się programowania czy obsługi konkretnego programu komputerowego.
Jednak nic nie stoi na przeszkodzie, by spróbować swoich sił w pszczelarstwie czy wybranym rzemiośle – tego typu prezentacje również cieszą się popularnością. Wielu entuzjastów znajdują kanały pokazujące, w jaki sposób można samodzielnie wyremontować mieszkanie czy zadbać o ogród.
Kursy wideo
Bardzo popularnym sposobem zdobywania wiedzy i umiejętności przez internet, szczególnie z zakresu informatyki i obsługi komputera, są serwisy oferujące zakup
kursu wideo. Kurs taki to nic innego, jak zbiór materiałów audio-wideo, uzupełniających PDF-ów oraz zestawów ćwiczeń, które możemy samodzielnie wykonać. Najczęściej w takich serwisach znajdziemy kursy typowo informatyczne (np. kurs programowania czy kurs administracji systemami operacyjnymi), chociaż niektóre z nich oferują również kursy związane z obróbką zdjęć i grafiki czy zarządzania oraz biznesu.
Kursy internetowe mają wiele zalet. Po pierwsze, ich cena jest stosunkowo niska. Koszt pojedynczego kursu to zazwyczaj kilkadziesiąt złotych (chociaż zdarzają się również dużo droższe). Coraz więcej portali umożliwia zakup kursów w ramach abonamentu. W takim przypadku po wniesieniu opłaty miesięcznej mamy dostęp do wielu kursów umieszczanych na platformie. Po drugie, kursy tworzone są zazwyczaj przez praktyków z danej dziedziny, dzięki czemu zawierają faktycznie przydatne treści. Po trzecie, każdy taki kurs jest oceniany przez użytkowników, co ułatwia decyzję o zakupie szkolenia.
Wirtualne wykształcenie, wirtualne studia
Każde z opisanych wyżej źródeł daje możliwość zdobycia określonej wiedzy czy umiejętności, jednak żadne z nich nie da nam dyplomu. Wiedza, którą w ten sposób zdobędziemy, nie będzie w żaden sposób udokumentowana, nie zapewni nam oficjalnego wykształcenia czy tytułu naukowego, jakie otrzymujemy, kończąc szkołę lub uczelnię. Taką możliwość dają natomiast studia wirtualne, które odbywają się głównie za pomocą internetu.
Jedną z polskich uczelni umożliwiających naukę wyłącznie w ramach zajęć on‑line i kursów internetowych jest Polski Uniwersytet Wirtualny, który kształci studentów na wielu kierunkach z wykorzystaniem metod nauczania na odległość.
Słownik
edukacja z wykorzystaniem kształcenia na odległość poprzez sieć internetową