Warto przeczytać

Johannes Kepler urodził się 27 grudnia 1571 r. w Weil der Stadt niedaleko Stuttgartu w rodzinie protestanckiej. Jego ojciec Heinrich był gburowatym i szukającym zwady awanturnikiem, a matka, Katharina, miała przykre usposobienie, lubiła plotki i kłótnie i roztaczała wokół siebie atmosferę magii. Była to bardzo niedobrana para, która nie dbała o siedmioro swych dzieci. Johannes niewiele zaznał ciepła rodzinnego. Heinrich lubił wojenne przygody i zaciągał się na różne wyprawy. Z jednej z nich już nie wrócił.

Johannes był przez pewien czas wychowywany przez dziadków, którzy także nie bardzo się nim opiekowali. Był wątły, chorowity i za słaby do pracy fizycznej, ale wcześnie wykazywał duże zdolności, uznano więc, iż może zostać duchownym. Wobec tego po ukończeniu szkoły elementarnej zaczął studia w seminarium teologicznym, gdzie doskonale nauczył się łaciny, która była wówczas powszechnym środkiem komunikacji między ludźmi wykształconymi. Swe dzieła pisał potem piękną łaciną (Rys. 1.), natomiast po niemiecku - w swym języku ojczystym - wyrażał się niezgrabnie.

R13OE13jJaenA

Rys. 1. Ilustracja przedstawia zdjęcie pierwszej strony rozprawy Jehannesa Keplera pod tytułem z wielkich liter Mysteriuu Cosmographicum. Na pożółkłej kartce widać u góry tytuł a poniżej tekst napisany po łacinie. Kepler ponadto, że biegle posługiwał się tym językiem to również miał wielki prawdopodobnie wielkie zamiłowanie do posługiwania się nim.

Po seminarium teologicznym Kepler rozpoczął studia na protestanckim uniwersytecie w Tybindze. Miał wtedy 17 lat. Musiał zacząć, jak wówczas wszyscy studenci, od wydziału sztuk wyzwolonychsztuki wyzwolonesztuk wyzwolonych (łac. artes liberales), gdzie poznawano głównie dzieła Arystotelesa. Bardzo się zainteresował zagadnieniami astronomicznymi i dowiedział się o teorii Kopernika, którą uznał za lepszą od przyjmowanego wtedy powszechnie geocentrycznego systemu Ptolemeusza. Po dwóch latach ukończył wydział sztuk wyzwolonych i jako magister mógł wstąpić na wydział teologii. Nie ukończył tam studiów, ponieważ zaproponowano mu objęcie zwolnionej katedry matematyki w protestanckiej szkole wyższej w Grazu, która rywalizowała z jezuickim uniwersytetem w tym mieście. Kepler zgodził się i zapomniał o karierze duchownego.

Jego młodzieńcza książka Mysterium cosmographicum wydana w 1596 r. wzbudziła zainteresowanie. Duński astronom Tycho Brahe, przebywający w Czechach na zaproszenie cesarza Rudolfa II, zaproponował Keplerowi, aby został jego pomocnikiem (Rys. 2.). Kepler zgodził się, gdyż właśnie arcyksiążę Ferdynand wydał dekret, że wszyscy protestanci, którzy nie nawrócą się na katolicyzm, muszą opuścić Graz. Przyjechał do Pragi w 1600 r., ale nie zdążył się jeszcze zadomowić, gdy w 1601 r. Tycho umarł. Wtedy Rudolf II mianował Keplera matematykiem cesarskim.

R12XyWOYrbQvF

Rys. 2. Ilustracja przedstawia pomnik Tychona Brehe i Johannesa Keplera. Na granitowym i prostopadłościennym cokole, na którym widoczne są imiona i nazwiska postaci widoczne są dwie kamienne i szare figury. Postacie przedstawiają dwóch starszych mężczyzn ubranych w długie szaty. Mężczyzna po lewej stronie trzyma w ręku duży kątomierz natomiast postać po prawej stronie w lewej dłoni trzyma zwój papirusu.

Obserwacje położeń planet, które wykonywał Tycho, były najdokładniejsze w ówczesnym świecie. Wykorzystując je, Kepler pracował nad nową teorią ruchu planet i wkrótce udowodnił, że planety poruszają się po torach eliptycznych, a nie kołowych - jak sądzono od starożytności.

Skarb cesarski był często pusty, więc Kepler nieregularnie otrzymywał swoją pensję i z trudem mógł utrzymywać rodzinę. Mimo słabego zdrowia i rozmaitych dolegliwości, które miał przez całe życie, był aż dwukrotnie żonaty. Pierwsza żona, Barbara, urodziła pięcioro dzieci, z których troje zmarło w dzieciństwie. W 1611 r. zmarła po czternastu latach małżeństwa. Zrozpaczony Kepler zaraz ożenił się po raz drugi - z Susanne, która opiekowała się jego dziećmi z pierwszego małżeństwa i urodziła mu siedmioro nowych, z których pięcioro także zmarło w dzieciństwie. Śmiertelność dzieci była wtedy bardzo wysoka, z powodu braku higieny oraz prymitywizmu medycyny.

Po abdykacji cesarza Rudolfa II jego następca, cesarz Maciej, nadal uznawał Keplera za matematyka cesarskiego, ale pozwolił, aby zamieszkał on poza Pragą. W 1612 r. Kepler wyjechał do Linzu, gdzie mieszkał aż do 1626 r. Potem przez dwa lata mieszkał w Ulmie i dwa lata w Żaganiu, gdzie był zatrudniony przez wodza wojsk cesarskich, hrabiego Albrechta Wallensteina. Zmarł 15 listopada 1630 r. w drodze do Ratyzbony, dokąd się wybrał, aby na sejmie Rzeszy upomnieć się o należne mu zaległe wynagrodzenie.

Słowniczek