Przeczytaj
Ćwiczenia
W powtórkowych lekcjach skupimy się na części poświęconej pytaniom. Odnoszą się one do wielu różnych materiałów źródłowych (nie tylko tekstów oraz ilustracji, ale również map, tabel czy wykresów, itp.). Przede wszystkim musisz dokładnie zapoznać się z materiałami źródłowymi, ale także zwrócić uwagę na polecenia. Poniżej przybliżamy, jak rozumieć polecenia w zadaniach różnego typu:
każda przedstawiona ocena – o ile będzie dobrze uzasadniona – zostanie uznana, dlatego też kluczową rolę odgrywa umiejętność budowania argumentacji;, udowodnij w poleceniu tym zawarta jest teza, a twoim zadaniem jest stworzenia krótkiej narracji z podaniem argumentów na rzecz jej prawdziwości;, uzasadnij zadanie podobne jak powyżej, ale w tym przypadku powinno się określić sposób rozumowania, który umożliwia postawienie danej tezy;, wykaż należy tu wykazać prawdziwość lub nieprawdziwość związków przyczynowo‑skutkowych, odnoszących się do tezy; podaj, wymień, wskaż – takie polecenia występują w zadaniach półotwartych, w których jest miejsce na twoją odpowiedź; podajesz wtedy pojęcie, nazwę własną (pełną, bez skrótów), imię i nazwisko osoby itp.
wyjaśnij
twoim zadaniem jest zrekonstruowanie związku przyczynowo‑skutkowego, opisanie od początku do końca, o co chodzi i dlaczego;
scharakteryzuj
należy przeanalizować genezę, przebieg oraz konsekwencje danego procesu czy zjawiska, wymieniając uczestników wydarzeń (postacie, organizacje) lub inne istotne elementy;
porównaj
twoim zadaniem jest zestawienie wydarzeń, zachodzących procesów, danych itp. pod kątem występujących między nimi podobieństw oraz różnic;
rozstrzygnij
w tym wypadku oczekiwana odpowiedź jest jedna: „tak” lub „nie” - oczywiście wraz z uzasadnieniem, ale bez formułowania własnych ocen;
rozważ
należy tu sformułować zarówno argumenty, jak i kontrargumenty, czyli „za” i „przeciw”, wartościując słuszność danego rozumowania;
oceń
to polecenie pozwala ci przedstawić własną, subiektywną opinię na temat opisywanych zjawisk i procesów;
każda przedstawiona ocena – o ile będzie dobrze uzasadniona – zostanie uznana, dlatego też kluczową rolę odgrywa umiejętność budowania argumentacji;
udowodnij
w poleceniu tym zawarta jest teza, a twoim zadaniem jest stworzenia krótkiej narracji z podaniem argumentów na rzecz jej prawdziwości;
uzasadnij
zadanie podobne jak powyżej, ale w tym przypadku powinno się określić sposób rozumowania, który umożliwia postawienie danej tezy;
wykaż
należy tu wykazać prawdziwość lub nieprawdziwość związków przyczynowo‑skutkowych, odnoszących się do tezy; podaj, wymień, wskaż – takie polecenia występują w zadaniach półotwartych, w których jest miejsce na twoją odpowiedź; podajesz wtedy pojęcie, nazwę własną (pełną, bez skrótów), imię i nazwisko osoby itp.
Pamiętajcie, że odpowiedź musi odnosić się do źródła - błędem jest bazowanie wyłącznie na swojej wiedzy i zignorowanie podanego źródła. Chodzi bowiem o to, aby osoba odpowiadająca na pytanie umiejętnie połączyła analizę materiału źródłowego z własną wiedzą. Nie bójcie się korzystać z posiadanych informacji i zawsze odwołujcie się do podanych źródeł. Pamiętajcie również o tym, by wczytywać się w polecenia – czasem wiedza własna nie jest potrzebna, czasem tekst to tylko inspiracja, a innym razem należy połączyć wiedzę z interpretacją tekstu.
Sądy i trybunały
Władzę sądowniczą w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują sądy i trybunały. Są one odrębne i niezależne od innych władz.
Wymiar sprawiedliwości w Polsce
Tylko na czas wojny konstytucja dopuszcza ustanowienie sądu wyjątkowego lub sądu doraźnegosądu doraźnego.
Sąd Najwyższy
Organy Sądu Najwyższego
Izby Sądu Najwyższego
Każda z izb sprawuje nadzór nad orzecznictwem w sprawach jej podlegających. Obowiązuje tu zasada autonomii izb.
Sąd Najwyższy:
sprawuje nadzór nad działalnością sądów powszechnych i wojskowych w zakresie orzekania;
jest sądem kasacyjnym w sprawach rozstrzyganych przez sądy powszechne (kasacja może być wniesiona, jeśli zachodzi podejrzenie: naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie; naruszenia przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy);
podejmuje uchwały wyjaśniające przepisy prawa i rozstrzygające zagadnienia prawne w konkretnej sprawie (w orzecznictwie Sądu Najwyższego, sądów powszechnych, sądów administracyjnych i sądów wojskowych);
rozpoznaje protesty wyborcze, stwierdza ważność wyborów parlamentarnych i prezydenckich oraz referendów ogólnokrajowych i konstytucyjnych oraz do Parlamentu Europejskiego.
Tryb powołania członków Sądu Najwyższego
Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego | Powoływany na 6‑letnią kadencję przez Prezydenta RP spośród pięciu kandydatów (sędziów Sądu Najwyższego) przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu Najwyższego; może zostać ponownie powołany tylko raz. |
|---|---|
prezesi Sądu Najwyższego | Prezes Sądu Najwyższego jest powoływany przez Prezydenta RP, po zasięgnięciu opinii Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, na trzyletnią kadencję spośród trzech kandydatów wybranych przez zgromadzenie sędziów izby Sądu Najwyższego; oże zostać ponownie powołany tylko dwukrotnie. |
sędziowie Sądu Najwyższego | Powoływani przez Prezydenta RP na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa na czas nieoznaczony. |
Słownik
nadzwyczajny środek zaskarżenia od prawomocnego wyroku sądu odwoławczego
zaostrzony tryb orzekania kary; wyroki nie mogą być niższe niż trzy lata więzienia bez zawieszenia; używany do spraw związanych z naruszaniem bezpieczeństwa państwa