Przeczytaj
Z jakich źródeł możemy pozyskać dane do bazy?
Bazy danych tworzy się, aby pomóc ich użytkownikom w gromadzeniu i przetwarzaniu informacji. W jaki sposób dane są wprowadzane do bazy danych? Właściciel sklepu internetowego wprowadza do bazy dane o produktach, natomiast klienci – rejestrując się przez stronę internetową sklepu – przekazują swoje dane niezbędne do zawarcia transakcji oraz dostarczenia zakupionych artykułów pod wskazany adres.
Dane możemy gromadzić również za pośrednictwem różnego rodzaju systemów pomiarowych. Np. stacja meteorologiczna jest wyposażona w odpowiednie oprogramowanie umożliwiające zapisywanie zarejestrowanych parametrów pogodowych o ustalonych godzinach.
Innym sposobem jest pozyskiwanie danych z już istniejących zbiorów danych, wśród których możemy wyróżnić tzw. otwarte daneotwarte dane. Dane takie udostępniają niektóre instytucje publiczne lub niezależne instytucje pozarządowe, np. Bank Światowy, Światowa Organizacja Zdrowia, UNICEF, a w Polsce m.in. Główny Urząd Statystyczny, rządowy serwis dane.gov.pl czy Otwarte Dane Miasta Wrocław.
Import danych z plików tekstowych
Często wykorzystywanym źródłem służącym do zasilenia bazy danych są pliki tekstowe. Mogą nimi być zarówno tradycyjne pliki tekstowe z rozszerzeniem .txt, jak i inne, wśród których na uwagę zasługują pliki w formacie CSVCSV.
Pliki te charakteryzują się określoną strukturą:
poszczególne wiersze danych, zwane rekordamirekordami, są oddzielone od siebie znakiem końca liniiznakiem końca linii,
wartości pólpól w obrębie pojedynczego rekordu są zazwyczaj rozdzielone przecinkiem (zgodnie z nazwą formatu), rzadziej w roli separatora pól występuje średnik lub tabulator,
pierwszy wiersz może zawierać tzw. atrybutyatrybuty, czyli nazwy pól rekordów.
Oto zawartość pliku CSV pobranego z portalu Otwarte Dane Wrocław:
![Zrzut ekranu przedstawia zawartość pliku CSV. Pierwszy wiersz zawiera nagłówi: _id, Czas_Rejestracji, Liczba_Wolnych_miejsc, Liczba_Poj_Wjezdzajacych, Liczba_Poj_Wyjezdzajacych, Nazwa. Wszystkie te nagłówki oddzielone są przecinkami. Poniżej znajduje się pięć wierszy z danymi. Dane te ustawione są w odpowiedniej kolejności względem nagłówków. Wszystkie pozycje z danymi rozdzielone są przecinkami.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1JY76geTq9CS/1646033094/2XtblmPTVw2fZ0AotCVsBD6Ep1nzIxkp.png)
Dane te stanowią fragment bieżącego odczytu z urządzeń rejestrujących zapełnienie parkingów w określonych lokalizacjach. Pierwszy wiersz zawiera nazwy pól rekordów.
Wykorzystując przedstawione dane, można zaprojektować np. użyteczną aplikację dla kierowców poszukujących wolnych miejsc parkingowych w popularnych lokalizacjach we Wrocławiu.
Zanim jednak dane będą mogły być przetwarzane, powinny zostać zaimportowane do systemu zarządzania bazą danych. Film prezentuje, w jaki sposób można przeprowadzić operację pobierania danych zewnętrznych zapisanych w pliku CSV w programie Microsoft Access:
![](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RcShF665vMd8k/1662985378/1GBEh82rCveQ5eWxZ7nT9m4UD1dIQtd1.png)
Film dostępny pod adresem /preview/resource/RcShF665vMd8k
Film nawiązujący do treści materiału: Import danych z pliku CSV w programie Microsoft Access.
Zwróć uwagę na typy źródeł, z których można importować dane do bazy Microsoft Access. Mogą to być dane pochodzące z plików Excel, HTML, XML lub tekstowych:
![Zrzut ekranu przedstawia import danych w programie Microsoft Access. Zaznaczona jest opcja: Z pliku. Po prawej stronie znajduje się lista dostępnych opcji: Excel, Dokument HTML, Plik XML, Plik tekstowy.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RdEYiwNxmixxu/1646033101/2EMTW1Kmp5wPI21FOJo74QZFCQJDp54p.png)
Dane mogą pochodzić również z plików bazy danych Access, SQL Server, platformy Azure lub dBase:
![Zrzut ekranu przedstawia import danych w programie Microsoft Access. Zaznaczona jest opcja: Z bazy danych. Po prawej stronie znajduje się lista dostępnych opcji: Access, Z programu SQL Server, Z bazy danych platformy Azure, Plik programu dBase.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R2sGVCNHNzqHC/1646033101/235pNB6Bo9vaunwA7F8ZyNLWKw0M0WJ1.png)
Jest także możliwość pozyskania danych z usług online, takich jak lista programu SharePoint, lub z tzw. usług danych:
![Zrzut ekranu przedstawia import danych w programie Microsoft Access. Zaznaczona jest opcja: Z usług online. Po prawej stronie znajduje się lista dostępnych opcji: Lista programu SharePoint, Usługi danych.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RYkG970L6EuiB/1646033102/2TfXns3GGuOXaDEnC9zE4xSF1lWxPv5z.png)
Pozostałe opcje w Microsoft Access to tzw. inne źródła, czyli baza danych ODBC oraz folder programu Outlook:
![Zrzut ekranu przedstawia import danych w programie Microsoft Access. Zaznaczona jest opcja: Z innych źródeł. Po prawej stronie znajduje się lista dostępnych opcji: Baza danych ODBC, Folder programu Outlook.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1NUo9hJdjMW8/1646033102/wM0wHPDhqCUEWzqA4VsMm1DDKmztXZhb.png)
Import danych z pliku CSV jest również możliwy w programie LibreOffice Base:
![](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1EcanRXeNZFm/1662985382/3N09deNv2eb8g3RGn2qvKS69EMifXOZm.png)
Film dostępny pod adresem /preview/resource/R1EcanRXeNZFm
Film nawiązujący do treści materiału: Import danych z pliku CSV w programie LibreOffice Base.
Zwróć uwagę na typy źródeł, z których można importować dane do bazy LibreOffice Base:
![Zrzut ekranu przedstawia listę typów źródeł, z których można importować dane do bazy LibreOffice Base. Na samej górze zrzutu znajduje się zaznaczona opcja: Połącz z istniejącą bazą danych. Po kliknięciu na Plik Firebird ze strzałka po prawej stronie, pojawiła się lista z dostępnymi typami źródeł: JDBC, Oracle JDBC, Książka adresowa programu Thunderbird, ADO, Microsoft Access. Microsoft Access 2007, Arkusz kalkulacyjny, dBASE, Plik Thunderbird, Tekst, MySQL, ODBC, PostgreSQL, Dokument programu Writer.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RoNffrR2BIbY1/1646033106/1QyDmGAGOw0LskxNIaMGY0WP9x0mRyQX.png)
Pobrane przedstawionym sposobem dane zewnętrzne w programie Microsoft Access są gotowe do edycji i wykonywania na nich operacji. Natomiast jeśli chodzi o przykład w LibreOffice Base, to zaimportowane dane będą dostępne wyłącznie do odczytu, a żeby można było je również edytować, wystarczy zastosować przejście z programem Calc, tak jak na załączonym filmie:
![](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1E8OCJfAsmSO/1662985384/1wCKD9duLkg9ufiRUwliVdFF1vRBB8D0.png)
Film dostępny pod adresem /preview/resource/R1E8OCJfAsmSO
Film nawiązujący do treści materiału: Import danych z pliku CSV w LibreOffice Base oraz Calc.
Podczas importu danych są tworzone tzw. klucze, czyli posiadające unikalną wartość w obrębie danej kolumny pola, dzięki którym każdy rekord zostanie jednoznacznie zidentyfikowany. Taki klucz jest wybierany spośród istniejących pól lub jest tworzone nowe pole, np. o nazwie „ID” (sposób oznaczenia klucza w widoku projektu tabeli w LibreOffice Base):
![Zrzut ekranu przedstawia projekt tabeli. W projekcie znajduje się tabela o nagłówkach: Nazwa pola oraz Typ pola. W kolumnie Nazwa pola wypisano sześć nazw, a w kolumnie typ pola odpowiadające im typy. W pierwszej komórce kolumny nazwa pola znajduje się wartość ID. Przy komórce tej znajduje się ikona klucza, na która wskazuje zielona strzałka](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1TFTAx1QFtEj/1646033112/2YeNqiUKK92p151SdeSFseOIGbk5ZQwy.png)
W programie Microsoft Access klucz podstawowy jest oznaczony następująco:
![Zrzut ekranu przedstawia projekt tabeli. W projekcie znajduje się tabela o nagłówkach: Nazwa pola oraz Typ pola. W kolumnie Nazwa pola wypisano cztery nazwy, a w kolumnie typ pola odpowiadające im typy. W pierwszej komórce kolumny nazwa pola znajduje się wartość id. Przy komórce tej znajduje się ikona klucza, na która wskazuje zielona strzałka](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RCvXEWHcz7Scr/1646033112/1LgQk0ZqUVsoqQhM2fJDmOq6Nb97whj1.png)
Sortowanie danych w bazie
Kiedy dane zostaną zaimportowane, jedną z podstawowych operacji, jaką możemy na nich wykonać, jest sortowanie.
Przykład prezentuje efekt posortowania malejąco danych w kolumnie Liczba_Wolnych_Miejsc, dzięki czemu możemy w łatwy sposób uzyskać informację, który parking oferuje (lub oferował) największą liczbę wolnych miejsc o określonej godzinie:
![Zrzut ekranu przedstawia program Microsoft Access. Znajduje się w niej tabela o nazwie Zapelnienie‑parkingow‑wroclaw. Tabela ta posiada kolumny o nagłówkach: _id, Liczba_Wolnych_Miejsc, Liczba_Poj_Wjezdzajacych, Liczba_Pok_Wyjezdzajacych, Nazwa. Pod Nagłówkami znajdują się odpowiednie dane. Na zrzucie ekranu znajdują się dodatkowo dwie zielone strzałki. Pierwsza wskazuje na narzędzie: Malejąco z sekcji: Sortowanie i filtrowanie. Druga strzałka wskazuje na ikonę sortowania przy nagłówku kolumny: Liczba_wolnych_Miejsc. Po kliknięciu w ikonę pojawiła się lista z dwoma opcjami: Sortuj od najmniejszych do największych oraz opcja: Sortuj od największych do najmniejszych.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1NcqM5kZDiUh/1646033112/10T86GDEOaYM3AC05qIDqaLQVD7YAqr4.png)
A oto efekt analogicznego sortowania w programie LibreOffice base:
![Zrzut ekranu przedstawia program LibreOffice Base. Znajduje się na nim tabela z kolumnami o nagłówkach: ID, Czas_Rejestracji, Liczba_Wolnych_Miejsc, Liczba_Poj_Wjezdzajacych, Liczba_Poj_Wyjezdzajacych, Nazwa. Poniżej nagłówków znajdują się odpowiednie dane. Na zrzucie ekranu znajduje się zielona strzałka wskazująca na ikonę sortowania (Ikona z literą Z i A oraz strzałką skierowaną w dół). Zielonym prostokątem została zaznaczona kolumna: Liczba_Wolnych_Miejsc z posortowanymi malejąco wartościami.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R2Y8CcWC892CT/1646033113/2JMnjiE4n43ztg4zjXRaTNZN7JcwpH2j.png)
Filtrowanie danych w bazie
Oprócz sortowania przydatną funkcją ułatwiającą wstępną selekcję danych jest filtrowanie.
Przykład prezentuje efekt zastosowania filtru w kolumnie Liczba_Wolnych_Miejsc, dzięki któremu możemy w łatwy sposób uzyskać informację na temat parkingów oferujących więcej niż 50 wolnych miejsc:
![Zrzut ekranu przedstawia przykład użycia filtru w Bazie danych. Na zrzucie ekranu znajduje się tabela z kolumnami o nagłówkach: _id, Czas_Rejestracji, Liczba_Wolnych_Miejsc, Liczba_Poj_Wjezdzajacych, Liczba_Poj_Wyjezdzajacych, Nazwa. Pod nagłówkami znajdują się odpowiednie dane. Po kliknięciu ikony sortowania kolumny: Liczba_Wolnych_Miejsc wyświetlała się lista rozwijana. W liście rozwijanej zaznaczono opcję: Filtry liczb po czym z kolejnego okna wybrano opcję: Większe niż. Po prawej stronie od listy znajduje się okno dialogowe: Filtr niestandardowy. Znajduje się w nim pole: Liczba_Wolnych_Miejsc jest większe niż lub równe, gdzie w pisano wartość: 50. Okno to Zawiera takie przyciski jak: OK oraz anuluj.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RlmMGlhc8IK6o/1646033113/1yAqow29E6zlzdtGr0XtnHPqgNHcCguC.png)
Sortowanie i filtrowanie to funkcje znane ci zapewne z arkusza kalkulacyjnego. Bardziej zaawansowane operacje bazodanowe poznasz przy okazji realizacji tematów dotyczących tzw. kwerend.
Słownik
jednostkowa cecha opisująca encję bazy danych (inaczej: kolumna tabeli)
plik tekstowy, w którym dane są rozdzielone określonym separatorem (najczęściej przecinkiem)
dane udostępniane publicznie, m.in. przez instytucje, urzędy, z których mogą korzystać zainteresowani obywatele, realizując działalność gospodarczą, badania itp.
pojedyncza wartość określonego typu dotycząca danego atrybutu tabeli bazy danych
pojedynczy, konkretny obiekt w tabeli bazy danych opisany za pomocą wartości reprezentujących wszystkie atrybuty tabeli
połączenie dwóch znaków o wartościach ASCII równych 13 i 10, oznaczające koniec bieżącej linii tekstu