Transport wody na duże odległości w roślinie odbywa się w drewnie (inaczej ksylemieksylemksylemie). Jednak, aby dotrzeć do komórek drewna, znajdujących się w obrębie walca osiowego i przewodzących wodę w górę rośliny, woda musi przeniknąć przez kilka koncentrycznych warstw komórek korzenia.

Prześledzenie przemieszczania się wody przez poszczególne warstwy komórek w poprzek korzenia jest doskonałym sposobem na poznanie dróg przemieszczania wody w roślinie.

W roślinach funkcjonują dwie podstawowe drogi dla transportu wody: apoplastycznaapoplastapoplastyczna i symplastycznasymplastsymplastyczna.

Do granicy endodermyendodermaendodermy (śródskórni) woda może przemieszczać się zarówno w apoplaście, jak i w symplaście. W endodermie przemieszczanie się wody drogą apoplastyczną ulega zablokowaniu i przekierowaniu na drogę symplastyczną.

R1aa6HLNXclqi

Schemat przedstawia przekrój poprzeczny przez korzeń z przedstawionymi schematycznie drogą symplastyczną (różowe strzałki) i apoplastyczną (niebieskie strzałki). Na schemacie zaznaczono komórki roślinne w postaci nieregularnych, przypominających owal kształtów. Poczynając od prawej strony zaznaczono pośrodku struktury kolorem niebieskim komórki drewna. Oddziela je od pozostałej części warstwa połączonych ze sobą podłużnie ułożonych komórek endodermy (śródskórni). Dalej w lewą stronę znajdują się komórki kory pierwotnej, a na krawędzi komórki ryzodermy. Z jednej z tych komórek odchodzi włośnik - podłużna obła struktura. Przez włośnik biegnie niebieska linia opisana jako kanał apoplastyczny oraz czerwona linia opisana jaka kanał symplastyczny. Od jednej i drugiej linii odchodzą czerwone i niebieskie strzałki biegnące przez cały korzeń, które kończą się w komórkach drewna.

Pod wpływem parcia korzeniowegoparcie korzenioweparcia korzeniowego oraz transpiracjitranspiracjatranspiracji, woda przemieszcza się w ksylemie w górę rośliny. Wiązki przewodzące w liściach rozwidlają się w coraz drobniejsze odgałęzienia. Woda wydostaje się z nich do komórek parenchymatycznychparenchymaparenchymatycznych, otaczających wiązki, a następnie do komórek mezofilu. Ruch ten możliwy jest dzięki różnicom potencjału wody, wywołanym przez transpirację. Prawdopodobnie woda opuszczająca ksylem, przemieszcza się do komórek mezofilu na drodze dyfuzji przez ściany komórkowe (tzn. w apoplaście), w mniejszym stopniu wnika do komórki na drodze osmozy i dalej transportowana jest symplastycznie. Świadczy o tym fakt, że przemieszczanie się wody w ścianach komórkowych jest około pięćdziesiąt razy szybsze niż ruch wody drogą symplastyczną. W ten sposób możliwe jest uzupełnianie strat wody w liściu, które spowodowane są transpiracją.

Stężenie jonów w symplaście jest na ogół większe niż w apoplaście, dlatego bierne wnikanie jonów do wnętrza komórki jest ograniczone. Wówczas przemieszczanie jonów i cząsteczek związków organicznych zachodzi głównie w drodze transportu aktywnegotransport aktywnytransportu aktywnego z udziałem nośników białkowych i pomp jonowychpompy jonowepomp jonowych.

Słownik