Przeczytaj
Podsumowanie analizy sceny 3 z aktu II
Scena z Odźwiernym ma charakter komiczny, jest odmienna stylistycznie od większości scen Makbeta: rozładowuje napięcie przed sceną ujawnienia zabójstwa Dunkana, nawiązuje do misteryjnych scen zejścia do piekieł i komicznych intermediów.
Warstwa językowa
Styl niski, kolokwialnykolokwialny. W monologu Odźwiernego i jego rozmowie z Makdufem pojawiają się potraktowane komicznie motywy dwulicowości, dwuznaczności, co wiąże się z głównym motywem utworu, jakim jest odwrócenie wartości. Taki sposób ukazywania określonego motywu lub tematu w różnych wariantach i tonacjach stylistycznych jest charakterystyczną cechą dramatów Szekspira. Wypowiedzi Odźwiernego nadają przestrzeni zamku symbolicznysymboliczny charakter piekła.
Z kolei dialog Lennoxa z Makdufem i Makbetem przynosi informację o śmierci króla, która została ukazana jako świętokradztwo, pogwałcenie naturalnego porządku.
Poetycki język (epitety takie jak „burzliwa noc”, „żałosne jęczenia”, „straszliwe pożogi”; metafora choroby, antropomorfizacja, np. ziemia trzęsąca się jak w febrze) buduje nastrój grozy oraz wprowadza motyw zaburzenia ładu natury, który jest kluczowy dla interpretacji utworu.
Cechy gatunku
Charakterystyczne cechy tragedii szekspirowskiej (i szerzej: dramatu elżbietańskiego):
zestawienie sceny o charakterze komicznym (dialog z Odźwiernym) ze sceną poważną,
połączenie stylu niskiego (prozaizmy, kolokwializmy), komicznego z językiem nacechowanym poetycko (wyszukane metafory), podniosłym, poważnym,
łączenie komizmu z tragizmem i elementów groteskowych z wzniosłymi
Podsumowanie analizy sceny 4 z aktu III
Przestrzeń
Scena ma charakter symboliczny. Porządek zajmowania miejsc przy stole w czasie uczty odzwierciedla hierarchię społeczną i symbolizuje wspólnotę, z której Makbet został wykluczony jako ten, który pogwałcił prawa natury, a więc także prawa moralne i społeczne.
Postacie
Makbet – scena ta wzbogaca jego charakterystykę, ukazując bogatą skalę stanów emocjonalnych bohatera. Makbet stara się zachowywać odpowiednio do sytuacji – jak król i gospodarz podejmujący swych wasali, jednak ukazanie się Ducha Banka, przypominające dokonaną właśnie zbrodnię, wywołuje w nim szok i sprawia, że traci on kontrolę nad sytuacją. Makbet boi się przede wszystkim utraty władzy: staje się podejrzliwy, wszędzie ma swoich szpiegów, obawia się, że tanowie, domyślając się, w jaki sposób zdobył władzę, mogą się przeciw niemu zbuntować. Duch Banka najbardziej przeraża go ze względu na fakt, że zajmuje jego miejsce. Makbet został ukazany jako zbrodniarz i uzurpator, który swoimi czynami wykluczył się ze wspólnoty społecznej. Scena ta symbolizuje także zerwanie więzi Makbeta z narodem szkockim, reprezentowanym przez tanów – odtąd wszyscy odwrócą się od uzurpatora i tyrana, a wierni pozostaną mu jedynie wynajęci mordercy.
Duch – jest postacią fantastyczną, pełniącą funkcję dramatyczną (wpływa na zachowanie Makbeta), co należało do charakterystycznych cech dramatu elżbietańskiego. Pojawienie się Ducha Banka jest ostatnim ostrzeżeniem. Makbet podejmuje jednak decyzję, by dalej kroczyć drogą zbrodni. Interpretacja pojawienia się Ducha Banka jako objawu przemęczenia i braku doświadczenia oznacza, że Makbet świadomie wybrał dalsze zbrodnie jako sposób na utrzymanie władzy, zdobytej nielegalnie. Postawę Makbeta umocni kolejna przepowiednia czarownic, od których oczekuje on ujawnienia wrogów.
Podsumowanie analizy sceny 9 z aktu V
Scena ma charakter symboliczny: przedstawione w niej wydarzenia (obwołanie Malkolma królem szkockim i zapowiedź koronacji) są równoznaczne z przywróceniem porządku zachwianego przez zbrodnie Makbeta. Malkolm stanowi przeciwieństwo Makbeta – tyrana i uzurpatora. Został on ukazany jako władca legalny, dziedziczący koronę po ojcu, i sprawiedliwy król, który po godnym zwycięstwie wynagradza zasłużonych w walce z tyranem, obiecuje ukaranie współwinnych zbrodni. Śmierć Makbeta została ukazana w sposób drastyczny – Makduf wnosi jego głowę zatkniętą na włóczni (w teatrze elżbietańskim nie przestrzegano zasady decorumdecorum)
Słownik
(łac., stosownie, przyzwoicie) zasada stosowności, wyznaczająca normy właściwego zharmonizowania poszczególnych elementów dzieła literackiego: odpowiedniość jego stylu (słownictwa, składni, wiersza) wobec treści, wobec sytuacji podmiotu mówiącego, społecznej pozycji odbiorcy oraz realizowanego gatunku literackiego
(gr. fantasia – wytwór wyobraźni) konwencja przeciwstawiająca się zracjonalizowanej wizji świata; obecna w utworach, w których w obrębie świata przedstawionego obecne są zjawiska niesamowite, często nadprzyrodzone
(łac. colloquium – rozmowa) potocyzm, wyraz lub wyrażenie stosowane przede wszystkim w języku potocznym
(gr. sýmbolon) wieloznaczny, postrzegany zmysłowo odpowiednik jakości niemających określenia w systemie językowym, opierający się na sugerowaniu wzruszeń i nastrojów, w przeciwieństwie do alegorii nieposiadający utrwalonego w kulturze znaczenia