Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
bg‑lime

Zielenice – ogólna charakterystyka

Gromada zielenice liczy około 9000 gatunków. Występują w różnorodnych formach – najprostsze to organizmy jednokomórkowe, bardziej złożone tworzą kolonie, inne są organizmami wielokomórkowymi. Mogą wytwarzać plechę, czyli wegetatywne ciało, niepodzielone na tkanki i organy. Zielenice w większości są organizmami autotroficznymiautotrofizmautotroficznymi. Zasiedlają wody słodkie i słone, ale można je spotkać również w wilgotnych środowiskach lądowych, na przykład na mokrych skałach. Często wchodzą w związek symbiotyczny z grzybami, z którymi współtworzą porosty.

Zielenice mają chloroplasty z barwnikami fotosyntetycznymi, takimi jak chlorofil a i b, ksantofil i karoten, a ich produktem asymilacji jest wielocukier – skrobia. Tak jak u roślin typowo lądowych, ściana komórkowa zielenic zbudowana jest z wielocukru celulozy.

1
bg‑lime

Zielenice – rozmnażanie

Zielenice mogą rozmnażać się zarówno płciowo, jak i bezpłciowo. Bezpłciowe rozmnażanie zielenic może mieć postać:

R1FTXo50T69JR
Podziału komórki Występuje u zielenic jednokomórkowych., Fragmentacji plechy Fragmentacja plechy jest typowym rozmnażaniem wegetatywnym., Wytwarzania zarodników Zielenice wytwarzają ruchliwe zoospory i nieruchliwe aplanospory.

Rozmnażanie płciowe u zielenic:

RERQiOUBSTf4p
Izogamia W tym typie rozmnażanie płciowego gamety są identyczne pod względem morfologicznym i pod względem wielkości, ale różne pod względem genetycznym., Anizogamia W tym typie rozmnażanie płciowego gamety różnią się pod względem morfologii i ruchliwości, gameta żeńska jest typowo większa niż męska., Oogamia W tym typie rozmnażania płciowego rodnia i plemnia łączą się ze sobą za pomocą specjalnego mostka.

U zielenic występuje przemiana pokoleń: kolejno następują po sobie pokolenia, które rozmnażają się płciowo, i pokolenia rozmnażające się bezpłciowo. Zygoty zielenic mogą tworzyć formy przetrwalnikowe.

RUIendWwrFErh1
Na ilustracji przemiana pokoleń u zielenic. 1. Na obrazku widoczne są 3 liście o kształcie pióropusza na kłączu. Podłużne gałązki z długimi, lancetowatymi liśćmi. Podpisano: sporofit (2n), 2.Następuję mejoza, 3. Na obrazku kilka kulistych, zielonych form. To zarodniki (1n), 4.Na obrazku zielona forma o nieregularnym kształcie. Kształt sercowaty, w centralnej części plątanina czarnych nici. W węższej części widoczne liczne rozgałęzienia. Podpisano: gametofit (1n), 5.Na dalszym etapie powstają dwie formy o kulistym kształcie, zakończone rozwidlonymi nóżkami. Podpisano: (izo)gamety (1n), 6.W tym etapie powstaje zygota. Na obrazku kilka płaskich struktur i zielonym zabarwieniu o nieregularnym kształcie eliptycznym, 7.Następuje zapłodnienie i cykl powraca do pierwszego etapu.
Przemiana pokoleń u zielenic.
Źródło: Englishsquare Sp. z o o., licencja: CC BY-SA 3.0.
bg‑lime

Krasnorosty – ogólna charakterystyka

Do roślin pierwotnie wodnych należą również krasnorosty. Ta gromada liczy około 5000 gatunków. Krasnorosty najczęściej występują w wodach słonych, a szczególnie powszechne są w ciepłych strefach przybrzeżnych. Dzielimy je na organizmy jednokomórkowe i wielokomórkowe. Te drugie są bardziej powszechne. Podobnie jak zielenice, krasnorosty należą do plechowcówplechowceplechowców. Ich plechy przybierają różnorodne kształty: mogą być płatowate, walcowate, bułowate oraz listkowate.

Krasnorosty, tak jak zielenice, mają chloroplasty zaopatrzone w barwniki asymilacyjne: chlorofil a i d, ksantofile, fikocyjaninęfikocyjaninafikocyjaninęfikoerytrynęfikoerytrynafikoerytrynę, której rośliny te zawdzięczają charakterystyczną barwę. Ściana komórkowa krasnorostów zbudowana jest z celulozy i pektyny (warstwa wewnętrzna jest celulozowa, zewnętrzna – pektynowa). Ich materiał zapasowy to skrobia krasnorostowa (stąd ich nazwa).

bg‑lime

Krasnorosty – rozmnażanie

Krasnorosty mogą rozmnażać się płciowo i bezpłciowo. Bezpłciowe rozmnażanie odbywa się przez nieruchliwe zarodniki, natomiast rozmnażanie płciowe – na drodze oogamii: gameta męska w postaci nieruchliwego plemnika wnika do lęgni przez specjalny wyrostek nazywany włostkiem i tam łączy się z komórką jajową, czyli gametą żeńską.

Cykl rozwojowy krasnorostów obejmuje kolejno trzy pokolenia: haploidalny gametofit, diploidalny sporofit (nazywany również karposporofitem) oraz diploidalny tetrasporofittetrasporofittetrasporofit. Na gametoficie powstają gametangia męskie (spermatangia) i żeńskie (karpogony). Po połączeniu gamet powstaje zygota, która przekształca się w diploidalny sporofit, on z kolei produkuje diploidalne karposporykarposporykarpospory. Z karpospory powstaje diploidalny tetrasporofit, który na drodze mejozy produkuje haploidalne tetrasporytetrasporytetraspory. Tetraspory dają początek haploidalnemu gametofitowi.

RT1PgLm52UPcx1
Grafika przedstawia cykl przemiany pokoleń u krasnorostów. Diploidalny karposporofit zbudowany z połączonych ze sobą fragmentów diploidalnych i haploidalnych wytwarza diploidalne, kuliste, drobne karpospory. Z karpospory powstaje diploidalny tetrasporofit o sercowatym kształcie, z licznymi wypustkami. W tetrasporoficie zachodzi następnie mejoza, w wyniku której powstają haploidalne tetraspory. Z tetraspor powstają gametofity o sercowatym kształcie z licznymi wypustkami. Następnie gametofity męskie wytwarzają spermacjum, czyli nieuwicione męskie gamety, a gametofity żeńskie wytwarzają karpogonia. Po połączeniu spermacjum z karpogonium powstaje na nowo diploidalny karposporofit.
Przemiana pokoleń u krasnorostów.
Źródło: Englishsquare Sp. z o o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Słownik

autotrofizm
autotrofizm

samożywność; zdolność organizmów do syntetyzowania związków organicznych z prostych związków nieorganicznych przy udziale energii świetlnej lub energii chemicznej

fikocyjanina
fikocyjanina

niebieski barwnik charakterystyczny dla sinic i krasnorostów

fikoerytryna
fikoerytryna

czerwony barwnik występujący u sinic i krasnorostów

karpospory
karpospory

diploidalne w zarodniki krasnorostów wytwarzane w fazie sporofitu; rozwijają się z nich sporofity

plechowce
plechowce

grupa organizmów, których ciało – nazywane plechą – nie jest podzielone na tkanki i organy: korzenie, łodygi i liście

tetrasporofit
tetrasporofit

diploidalne stadium w przemianie pokoleń krasnorostów; produkuje tetraspory

tetraspory
tetraspory

inaczej mejospory; powstające w fazie tetrasporofitu w wyniku mejozy haploidalne zarodniki roślin, w których rozmnażaniu płciowemu występuje przemiana pokoleń; rozwijają się z nich gametofity